Mięsień czworogłowy uda człowieka
Mięsień czworogłowy uda (łac. musculus quadriceps femoris) – w anatomii człowieka duży, gruby mięsień należący do grupy przedniej mięśni uda[1].
Cztery działające niezależnie głowy posiadają oddzielne przyczepy początkowe:
- mięsień prosty uda, inaczej głowa przednia (musculus rectus femoris) przyczepia się do kolca biodrowego przedniego dolnego, do górnego brzegu panewki i torebki stawu biodrowego
- mięsień obszerny przyśrodkowy, inaczej głowa przyśrodkowa (musculus vastus medialis) – do wargi przyśrodkowej kresy chropawej kości udowej i do końcowych ścięgien przywodziciela długiego i przywodziciela wielkiego
- mięsień obszerny pośredni, inaczej głowa pośrednia (musculus vastus intermedius) – do przedniej i bocznej powierzchni trzonu kości udowej, obejmując 2/3 górnej przedniej powierzchni trzonu i do kresy międzykrętarzowej. W jego obręb wliczany jest często także mięsień stawowy kolana.
- mięsień obszerny boczny, inaczej głowa boczna (musculus vastus lateralis) – do wargi bocznej kresy chropawej, do bocznej powierzchni krętarza większego, do kresy międzykrętarzowej i do przegrody międzymięśniowej bocznej[1][2].
Poszczególne głowy częściowo zrastają się ze sobą i kończą się wspólnym ścięgnem końcowym, przyczepiającym się do górnego i bocznych brzegów rzepki, a do przodu od rzepki przechodzącym w więzadło rzepki, kończąc się na guzowatości kości piszczelowej. Dodatkowo części ścięgien głowy bocznej i przyśrodkowej przechodzą po bokach rzepki, stanowiąc troczki rzepki, przyczepiające się na przedniej powierzchni kłykci kości piszczelowej[1][2].
Mięsień czworogłowy uda unaczyniony jest przez tętnicę boczną okalającą udo, a unerwiony przez gałęzie nerwu udowego[1].
Jego główną funkcją jest prostowanie stawu kolanowego, poza tym stabilizowanie kolana w płaszczyźnie strzałkowej i zgięcie w stawie biodrowym[1][2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 870–874, ISBN 978-83-200-4323-5.
- ↑ a b c Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 109–110, ISBN 978-83-66548-14-5.
