Mięsień biodrowo-żebrowy
_(20319971780).jpg)
Mięsień biodrowo-żebrowy (musculus iliocostalis) – parzysty mięsień czworonogów, zaliczany do mięśni nadosiowych.
Gady i ptaki
[edytuj | edytuj kod]Mięsień ten pojawia się u gadów w wyniku podziału ich mięśni nadosiowych podłużnymi przegrodami na trzy pasma. Sięga od okolic miednicy po okolicę szyi, biegnąc na żebrach. Największe rozmiary osiąga u węży, u których bierze udział w zginaniu tułowia i układaniu łusek brzusznych[1]. U ptaków tworzy jeden mięsień z mięśniem najdłuższym, rozpoczynający się na części przedpanewkowej kości biodrowej i kończący na wyrostkach poprzecznych początkowych kręgów piersiowych, przykrywając po drodze bliższe końce żeber[2].
Ssaki
[edytuj | edytuj kod]U ssaków wchodzi w skład prostownika grzbietu. Bierze udział w stabilizowaniu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i piersiowym, przy działaniu jednostronnym w zginaniu go w bok, a ponadto współdziała z innymi mięśniami przy wydechu. Ciągnie się u nich od skrzydła kości biodrowej i okolicy lędźwiowej po szyjny odcinek kręgosłupa. Wyróżnia się w nim trzy części:
- mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi (musculus iliocostalis lumborum)
- mięsień biodrowo-żebrowy klatki piersiowej (musculus iliocostalis thoracis)
- mięsień biodrowo-żebrowy szyi (musculus iliocostalis cervicis)[3][4].
Człowiek
[edytuj | edytuj kod]U człowieka mięsień biodrowo-lędźwiowy należy do grupy długich głębokich mięśni grzbietu i razem z mięśniem najdłuższym i mięśniem kolcowym tworzy prostownik grzbietu[5][6]. Mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi bierze początek na grzebieniu kości biodrowej i kończy się w rejonie kątów żebrowych od sześciu do dziewięciu dolnych żeber, mięsień biodrowo-żebrowy klatki piersiowej zaczyna się na kątach żebrowych sześciu dolnych żeber i kończy na kątach sześciu lub pięciu górnych żeber, zaś mięsień biodrowo-żebrowy szyi ma przyczepy początkowe na kątach żebrowych żeber od trzeciego do szóstego, a przyczepy końcowe na wyrostkach poprzecznych kręgów szyjnych od czwartego do szóstego[4][5][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zygmunt Grodziński: Układ mięśniowy. W: H. Szarski: Anatomia porównawcza kręgowców. Warszawa: PWN, 1976, s. 291–293.
- ↑ Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt, t. 3 Gruczoły dokrewne, układ nerwowy, narządy zmysłów, powłoka wspólna i anatomia ptaków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 348.
- ↑ Kazimierz Krysiak, Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 1. Aparat ruchowy. Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 336–346.
- ↑ a b Zofia Ignasiak: Anatomia układu ruchu. Wyd. II. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2013, s. 67-69. ISBN 978-83-7609-912-5.
- ↑ a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 658–663, ISBN 978-83-200-4323-5.
- ↑ a b Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 2, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 46–49, ISBN 978-83-66548-15-2.
