EuroVelo
EuroVelo – europejska sieć szlaków rowerowych. Jest to projekt Europejskiej Federacji Cyklistów, którego celem jest budowa dziewiętnastu długodystansowych szlaków rowerowych biegnących przez całą Europę. Całkowita długość szlaków ma wynosić prawie 90 tysięcy km. Sieć Eurovelo składa się (listopad 2019) z szesnastu szlaków o łącznej długości ponad 45 tysięcy km.
Szlaki te mają sprzyjać rozwojowi turystyki rowerowej na całym kontynencie; budowane są w oparciu o już istniejącą sieć lokalnych, regionalnych oraz krajowych ścieżek i tras rowerowych, łącząc je w jeden system.
EuroVelo jest współfinansowane przez Unię Europejską.
Szlaki EuroVelo w skrócie
[edytuj | edytuj kod]Trasy Północ – Południe
[edytuj | edytuj kod]- EV 1 – Szlak Wybrzeżem Atlantyku: Przylądek Północny – Sagres (8 186 km)
- EV 3 – Szlak Pielgrzymi: Trondheim – Santiago de Compostela (5 122 km)
- EV 5 – Via Romea Francigena: Londyn – Rzym i Brindisi (3,9 tys. km)
- EV 7 – Szlak Słońca: Przylądek Północny – Malta (7 409 km)
- EV 9 – Bałtyk – Adriatyk: Gdańsk – Pula (1 930 km)
- EV 11 – Szlak Europy Wschodniej: Przylądek Północny – Ateny (5 984 km)
- EV 13 – Szlak Żelaznej Kurtyny: Kirkenes – Rezowo (10 400 km)
- EV 15 – Szlak Renu: Andermatt – Hoek van Holland (1320 km)
Trasy Zachód – Wschód
[edytuj | edytuj kod]- EV 2 – Szlak Stolic: Galway – Moskwa (5,5 tys. km)
- EV 4 – Szlak Europy Centralnej: Roscoff – Kijów (4 tys. km)
- EV 6 – Atlantyk – Morze Czarne: Nantes – Konstanca (4 448 km)
- EV 8 – Szlak Śródziemnomorski: Kadyks – Ateny (5 888 km)
Trasy Okrężne
[edytuj | edytuj kod]Cele i administracja EuroVelo
[edytuj | edytuj kod]Celem EuroVelo jest zachęcenie ludzi do częstszego podróżowania rowerem zamiast samochodem. Choć niektórzy będą mogli zaznać doświadczenia jazdy rowerem przez cały kontynent, większość podróży ścieżkami EuroVelo odbywać się będzie lokalnie – do szkoły, pracy, na zakupy czy dla relaksu. Jednak każda podróż takim szlakiem będzie nieco bardziej podniecająca, gdyż użytkownik będzie miał świadomość, że z danego miejsca może śmiało dojechać rowerem do Moskwy, Aten czy Santiago de Compostela.
Budowa ścieżek EuroVelo jest prowadzona przez państwowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz organizacje pozarządowe we wszystkich krajach Europy. Międzynarodowy status szlaków wybranych na fragment sieci EuroVelo pomaga w zdobyciu funduszy i poparcia politycznego dla budowy. Jedynie szlaki zaaprobowane przez koordynatora EuroVelo mają prawo do używania tejże nazwy; jest to ważny symbol jakości zarówno dla rowerzysty, jak i promotora szlaku.
Główne punkty szlaków EuroVelo
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 1
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 1 zwany jest jako Szlak Wybrzeżem Atlantyku.
EuroVelo 2
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 2 zwany jest jako Szlak Stolic. Przebiega od Galway w Irlandii do Moskwy w Rosji. Przechodzi przez siedem państw: Irlandię, Anglię, Holandię, Niemcy, Polskę, Białoruś i Rosję. Jak potoczna nazwa wskazuje, trasa biegnie przez niektóre stolice państw wyżej wymienionych: Dublin, Londyn, Berlin, Warszawa, Mińsk i Moskwa.
EuroVelo 2 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 2 w Polsce oznaczony jest jako Szlak Rowerowy R-2.
EuroVelo 3
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 3 zwany jest jako Szlak Pielgrzymów. Przebiega od Trondheim w Norwegii do Santiago de Compostela w Hiszpanii. Biegnie wzdłuż starych dróg – tras pielgrzymek odbywanych w średniowieczu do miejsc kultu religijnego. Przechodzi przez siedem państw: Norwegię, Szwecję, Danię, Niemcy, Belgię, Francję i Hiszpanię. Większość z tych krajów ma rozwiniętą sieć dróg rowerowych, używanych jako część EV3.
EuroVelo 4
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 4 zwany jest jako Szlak Europy Centralnej.
EuroVelo 4 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 4 w Polsce oznaczony jest jako Szlak Rowerowy R-4. Przebiega przez tereny województw: śląskiego i małopolskiego. W przyszłości także podkarpackiego.
Trasę można obejrzeć na mapie tutaj. Trasa jest wyznakowana w terenie od granicy czesko-polskiej do Krakowa. Odcinek Pszczyna – Kraków pokrywa się z Międzynarodowym Szlakiem Rowerowym Greenways Kraków – Morawy – Wiedeń.
1. Chałupki (CZ/PL) – Kraków
[edytuj | edytuj kod]Odcinek Chałupki (granica państwa) – Kraków ma 182 km długości.
Chałupki – Zabełków – Olza – Uchylsko – Gorzyczki – Łaziska – Godów – Gołkowice – Jastrzębie-Zdrój – Golasowice – Zbytków – Strumień – Wisła Mała– Studzionka – Wisła Wielka – Łąka – Pszczyna – Miedźna – Wola – Harmęże (most na Wiśle) – Brzezinka – Oświęcim – Las – Wygiełzów – Alwernia – Grojec – Rudno – lasy teńczyńskie – Baczyn – Mników – Cholerzyn – Kryspinów – Kraków (Wawel)
-
Tablice trasy rowerowej EuroVelo 4 (R-4) w Zabełkowie w gminie Krzyżanowice
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 4 (R-4) w Gołkowicach w gminie Godów
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 4 (R-4) w Jastrzębiu-Zdroju
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 4 (R-4) w Golasowicach w gminie Pawłowice
-
Tablice trasy rowerowej EuroVelo 4 (R-4) w Studzionce w gminie Pszczyna
EuroVelo 5
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 5 zwany jest jako Via Romea Francigena.
EuroVelo 6
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 6 zwany jest jako Atlantyk – Morze Czarne. Ciągnie się od Nantes nad Loarą, wzdłuż rzeki na wschód przez Francję. Następnie biegnie do Jeziora Bodeńskiego w Szwajcarii i w dół Dunaju przez Niemcy, Austrię, Słowację, Węgry, Serbię, Bułgarię i Rumunię do ujścia Dunaju w Konstancy nad Morzem Czarnym. EV6 częściowo składa się z popularnej drogi rowerowej Donauradweg (Naddunajska Droga Rowerowa), która ciągnie się od Donaueschingen, Ulm i Pasawa w Niemczech przez Austrię do Wiednia; dalej biegnie do Bratysławy na Słowacji.
-
Tablice trasy rowerowej EuroVelo 6 we Francji
-
Tablice trasy rowerowej EuroVelo 6 w Niemczech
-
Tablice trasy rowerowej EuroVelo 6 w Szwajcarii
-
Tablice trasy rowerowej EuroVelo 6 w Serbii
EuroVelo 7
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 7 zwany jest jako Szlak Słońca.
EuroVelo 8
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 8 zwany jest jako Szlak Śródziemnomorski.
EuroVelo 9
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 9 zwany jest jako Bałtyk – Adriatyk lub Szlak Bursztynowy, biegnie na przestrzeni prawie 2000 km od Gdańska nad Bałtykiem w Polsce przez Czechy do Austrii, dalej do Słowenii i kończy się w Puli nad Morzem Adriatyckim w Chorwacji. Trasę poprowadzono w oparciu o jeden z najsłynniejszych szlaków europejskich, a mianowicie Szlak Bursztynowy.
EuroVelo 9 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 9 w Polsce oznaczony jest jako Szlak Rowerowy R-9. Trasę można obejrzeć na mapie tutaj [1] Trasa była w roku 2007 gotowa od Poznania do granicy z Czechami.
Na trasie znajdują się zabytki wpisane na listę Pomników historii lub Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO:
- Gniezno – Archikatedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wojciecha
- Poznań – historyczny zespół miasta z Ostrowem Tumskim, Zagórzem, Chwaliszewem i lewobrzeżnym Starym Miastem lokacyjnym ze średniowiecznymi osadami podmiejskimi oraz założeniem urbanistyczno-architektonicznym projektu Josefa Stübbena z początku XX w., a także Fortem Winiary, obecnie Parkiem Cytadela
- Lubiń – zespół opactwa benedyktynów wraz z Kościołem Narodzenia Najświętszej Marii Panny
- Głogówko koło Gostynia – zespół klasztorny filipinów wraz z barokowym kościołem pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Filipa Neri
- Świdnica – Kościół Pokoju
- Paczków – zespół staromiejski ze średniowiecznym systemem fortyfikacji
- Trzebnica – Międzynarodowe Sanktuarium Świętej Jadwigi Śląskiej z Zespołem Pocysterskiego Klasztoru Sióstr Boromeuszek w Trzebnicy
0. Gdańsk - Tczew - Duże Wiosło - proponowane
Odcinek wyznaczony po trasie Wiślanej Trasie Rowerowej biegnącej po dwóch stronach Wisły.
0a. Duże Wiosło - Grudziądz - Bydgoszcz - Żnin - granica województwa - proponowane
Trasa przez województwo Kujawsko-Pomorskie została wyznaczona częściowo w oparciu o trasę Wiślanej Trasy Rowerowej. A na odcinku od Bydgoszczy na południe przebiegać ma trasą biegnącą wzdłuż miejskiego odcinka Brdy w tym mieście, wzdłuż Kanału Bydgoskiego oraz wzdłuż Kanału Noteckiego i Noteci. Następnie zaproponowo jej przebieg przez Rynarzewo, Łabiszyn i Żnin. Trasa została wybrana w konsultacjach z różnymi organizacjami rowerowymi w 2020 roku[1]. Proponowana trasa dostępna jest np. na mapie Openstreetmap[2].
0b. Granica województwa - Gniezno - Poznań - proponowane
Odcinek o granicy województwa przebiega m.in. przez Gniezno.
1. Poznań – Zaorle
[edytuj | edytuj kod]Odcinek w województwie Wielkopolskim koordynowany jest przez Międzygminny Związek Turystyczny „Wielkopolska Gościnna”. Odcinek Poznań – Zaorle (na granicy woj. wielkopolskiego i woj. dolnośląskiego) ma długość 142 km.
Trasa (na terenie woj. wielkopolskiego): Poznań (Jezioro Maltańskie 0,0 km) – Luboń (6,0 km) – Puszczykowo (15,4 km) – Mosina (20,8 km) – Żabno (32,2 km) – Sulejewo (34,7 km) – Brodnica (36,8 km) – Przylepki (39,8 km) – Manieczki (43,8 km) – Krzyżanowo (46,6 km) – Błociszewo (48,2 km) – Rąbiń (53,2 km) – Łuszkowo (54,7 km) – Zbęchy (60,9 km) – Bieżyń (66,9 km) – Lubiń (70,9 km) – Żelazno (74,9 km) – Stankowo (78,2 km) – Stary Gostyń (82,0 km) – Gostyń (85,3 km) – Grabonóg (90,9 km) – Taniecznica (94,0 km) – Bodzewo (94,9 km) – Domachowo (99,0 km) – Sułkowice (102,4 km) – Gębice (109,2 km) – Krzyżanki (111,0 km) – Skoraszewice (112,8 km) – Kołaczkowice (115,8 km) – Dłoń (118,9 km) – Kołaczkowo (122,9 km) – Jutrosin (128,9 km) – Dubin (132,0 km) – Zaorle (141,9 km).
- Wydawnictwa
Ziemiański Szlak Rowerowy. Atlas rowerowy (1:75.000), wyd. Cartomedia 2006. Przewodnik opisuje atrakcje i przebieg Ziemiańskigo Szlaku Rowerowego, którym została częściowo poprowadzona trasa EuroVelo 9.
2. Zaorle – Wrocław
[edytuj | edytuj kod]Odcinkiem w północnej części województwa Dolnośląskiego (od Jutrosina do granic Wrocławia) zajmuje się Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy. Odcinek Zaorle (na granicy woj. wielkopolskiego i woj. dolnośląskiego) – Wrocław ma długość 76 km.
Zaorle – Baranowice – Grabówka – Ruda Sułowska – Koniowo – Domanowice – Brzyków – Nowy Dwór – Trzebnica – Głuchów Górny – Skarszyn – Godzieszowa – Siedlec – Pasikurowice – Ramiszów – Wrocław
- Wydawnictwa
Atlas rowerowy. Wzgórza Trzebnickie i Dolina Baryczy, wyd. Plan. Przewodnik opisuje szlaki rowerowe przebiegające przez tereny położone na północ od Wrocławia: Wzgórza Trzebnickie oraz Dolinę Baryczy.
3. Wrocław – Paczków
[edytuj | edytuj kod]Odcinek od Wrocławia (łącznie z miastem) do Paczkowa jest koordynowany przez wrocławską Fundację Ekorozwoju.
Na odcinku Wiry – Pieszyce wprowadzono dwa warianty przebiegu szlaku EuroVelo 9 – przez Świdnicę i Krzyżową (wariant dłuższy) lub przez gminę Dzierżoniów (wariant krótszy). Długość szlaku na odcinku Wrocław – Paczków:
- wariant przez Świdnicę: 156 km;
- wariant przez Dzierżoniów: 139 km.
Opis szlaku (wariant dłuższy)
Wrocław – Krzeptów – Kębłowice – Małkowice – Sadowice – Wszemiłowice – Kąty Wrocławskie – Nowa Wieś Kącka – Stróża – Wawrzeńczyce – Mietków – Maniów – Garncarsko – Sobótka-Górka – Sady – Mysłaków – Wiry – Wirki – Gogołów – Jagodnik – Świdnica – Makowice – Krzyżowa – Wieruszów – Lutomia Dolna – Stachowice – Pieszyce – Bielawa – Ostroszowice – Grodziszcze – Rudnica – Jemna – Budzów-Kolonia – Brzeźnica – Potworów – Przyłęk – Suszka – Kamieniec Ząbkowicki – Śrem – Topola – Błotnica – Kozielno – Paczków
Na odcinku Wrocław – Paczków szlak biegnie w przeważającej większości drogami asfaltowymi o niewielkich nachyleniach i zazwyczaj małym natężeniu ruchu samochodowego. Wzdłuż całej trasy stoją tablice informacyjne oraz wiaty turystyczne.
- Wydawnictwa
EuroVelo 9 Wrocław – Ołomuniec, cześć polska, wyd. Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju, Wrocław 2006. Przewodnik po szlaku EuroVelo 9 w języku polskim i czeskim zawiera komplet map w skali 1:60.000 dla odcinka Wrocław – Ołomuniec, a także opis szlaku i informacje praktyczne.
4. Paczków – Głuchołazy
[edytuj | edytuj kod]Odcinek Paczków – Głuchołazy (granica państwa) ma ok. 65 km długości.
Paczków – Unikowice – Ujeździec – Dziewiętlice – Trzeboszowice – Ratnowice – Meszno – Śliwice – Broniszowice – Kałków – Buków – Siestrzechowice – Biała Nyska – Morów – Iława – Biskupów – Wilamowice Nyskie – Nowy Świętów – Bodzanów – Głuchołazy
- Wydawnictwa
Trasy rowerowe Ziemi Nyskiej, wyd. Plan. Polsko-czeski przewodnik zawiera mapę regionu w skali 1:40 000 oraz opisy szlaków obecnych na terenie pogranicza nysko-jesenickiego.
-
Tablice tras rowerowych w Poznaniu przy jez. Malta (wraz z trasą R-9)
-
Tabliczka trasy rowerowej R-9 na ścieżce pieszo-rowerowej w Poznaniu
-
Tablica trasy rowerowej R-9 w Poznaniu
-
Oznakowanie trasy rowerowej R-9 w Puszczykowie
-
Oznakowanie trasy rowerowej R-9 przy PKP Puszczykowo
-
Oznakowanie trasy rowerowej R-9 w Luboniu
-
Tablice trasy rowerowej R-9 w Świdnicy
-
Tablica trasy rowerowej R-9 w Świdnicy
EuroVelo 9 w Czechach
[edytuj | edytuj kod]Trasę można obejrzeć na mapie tutaj cycling.waymarkedtrails.org
Na trasie znajdują się zabytki wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO:
- Ołomuniec – Kolumna Trójcy Przenajświętszej
- Valtice i Lednice – Krajobraz kulturowy posiadłości książąt Lichtenstein
Opis szlaku
1. Mikulovice (CZ/PL) – Ołomuniec
[edytuj | edytuj kod]Trasa EuroVelo 9 na tym odcinku ma 148 km długości.
Szlak EuroVelo 9 w Czechach poprowadzony jest istniejącymi już trasami rowerowymi, tzw. cyklotrasami:
- nr 54: Mikulovice – Jesionik,
- nr 53: Jesionik – Hanušovice,
- nr 51: Hanušovice – Bludov – Mohelnice – Litovel – Ołomuniec.
Trasy prowadzą zazwyczaj drogami o małym natężeniu ruchu samochodowego. W miastach zdarza się, iż jest prowadzony drogami dla rowerów, a także ulicami „pod prąd”, czyli tam gdzie auta mogą jechać w jednym, a rowery w obu kierunkach. W wielu miejscach znajdziemy miejsca postojowe, czy też tablice informacyjne – po czesku, angielsku i niemiecku.
2. Ołomuniec – Poštorná (CZ/AT)
[edytuj | edytuj kod]Trasa EuroVelo 9 na tym odcinku ma 210 km długości.
Szlak EuroVelo 9 w Czechach poprowadzony jest istniejącymi już trasami rowerowymi, tzw. cyklotrasami:
- nr 5: Ołomuniec – Prościejów – Plumlov
- nr 5075: Plumlov – Sloup
- nr 5: Sloup – Blansko – Brno
- W mieście Brno trasa ma ten sam przebieg co Międzynarodowy Szlak Rowerowy Greenways Kraków – Morawy – Wiedeń
- EV9: Brno – Židlochovice – Valtice – Lednice – Brzecław – Poštorná (granica czesko-austriacka)
EuroVelo 9 w Austrii
[edytuj | edytuj kod]Trasę można obejrzeć na mapie tutaj cycling.waymarkedtrails.org
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 9 w mieście Wiener Neustadt
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 9 w mieście Wolkersdorf im Weinviertel
-
Znak trasy rowerowej EuroVelo 9 w mieście Bad Radkersburg
EuroVelo 10
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 10 znany jest jako Szlak Wokół Bałtyku. Jest to szlak okrężny przebiegający dookoła basenu Morza Bałtyckiego i jednocześnie przez 7 państw: Rosja, Finlandia, Szwecja, Dania, Niemcy, Polska, Litwa, Łotwa, Estonia.
EuroVelo 10 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 10 w Polsce oznaczony jest jako Szlak Rowerowy R-10. Przebiega przez tereny województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Prowadzi głównie drogami leśnymi oraz mało uczęszczanymi asfaltowymi, ale zdarzają się też błotniste ścieżki (w Klukach), jak i drogi wojewódzkie (nr 11). Wbrew nazwie „Europejska nadmorska trasa rowerowa” bardzo często odchodzi od linii brzegowej na kilkanaście km (np. Wicko, Główczyce).
Świnoujście – Międzyzdroje – Dziwnów – Rewal – Kołobrzeg – Mielno – Darłowo – Jarosławiec – Ustka – Łeba – Władysławowo – Puck – Błądzikowo – Rzucewo – Gdynia – Sopot – Gdańsk – Elbląg – Frombork – Braniewo – Gronowo
W przebyciu trasy może pomóc przewodnik na odcinku Rusinowo-Stilo dostępny za darmo w internecie [2] (w formie drukowanej do kupienia w Informacji Turystycznej m.in. w Ustce).
Nadmorski 20 km odcinek Gdańsk - Sopot - Gdynia, przebiega wzdłuż plaży, i należy do najbardziej zatłoczonych tras eurovelo. [3]
Trasę można obejrzeć na mapie tutaj cycling.waymarkedtrails.org
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 10 (R-10) przy granicy z Niemcami
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 10 (R-10) w Świnoujściu
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 10 (R-10) w Kołobrzegu
EuroVelo 11
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 11 zwany jest jako Szlak Europy Wschodniej
EuroVelo 11 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 11 w Polsce oznaczony jest jako Szlak Rowerowy R-11.
EuroVelo 12
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 12 zwany jest jako Szlak Wokół Morza Północnego. Jest to szlak okrężny przebiegający dookoła Morza Północnego. Mimo numeru 12, szlak ten został otwarty jako pierwszy – miało to miejsce w czerwcu 2001. Trasa długości niecałych 6000 km biegnie przez 6 państw: Norwegia, Szwecja, Dania, Niemcy, Holandia i Wielka Brytania. Figuruje w Księdze Rekordów Guinnessa jako najdłuższa ciągła oznaczona ścieżka rowerowa.
-
Tablica EuroVelo 12 (North Sea Cycle Route) w Niemczech
-
Tablica EuroVelo 12 (North Sea Cycle Route) w Szwecji
EuroVelo 13
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 13 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 13 zwany jest jako Szlak Żelaznej Kurtyny.
EV13 w Polsce, nakłada się w całości na szlak rowerowy EuroVelo 10[4].
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 13 na Słowacji
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 13 na Węgrzech
-
Tablica trasy rowerowej EuroVelo 10 / 13 w Gdańsku
EuroVelo 15
[edytuj | edytuj kod]EuroVelo 15 zwany jest jako Szlak Renu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ EuroVelo – międzynarodowe trasy rowerowe w województwie kujawsko-pomorskim | Województwo Kujawsko-Pomorskie [online] [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Relacja: Eurovelo 9 (proponowana) (12709949) [online], OpenStreetMap, 22 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Trasa rowerowa Gdańsk - Sopot - Wyp. rowerów Trójmiasto [online], Wypożyczalnia Rowerów Gdańsk Sopot - Rower miejski [dostęp 2024-04-12] (pol.).
- ↑ Analiza podaży turystyki rowerowej w Polsce 2019 [online], Polska Organizacja Turystyczna, 2019 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona tras EuroVelo
- EuroVelo – Sieć europejskich ścieżek rowerowych
- ECF Europejska Federacja Cyklistów
- Oficjalna strona Koordynatorów EuroVelo w Polsce południowej. eurovelo.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-18)].
- Strona poświęcona odcinkowi szlaku EuroVelo 9 od Wrocławia do Ołomuńca
- Informacje o polskiej części szlaku EuroVelo 9 i mapach dla tego odcinka szlaku