Krzysztof Antoni Szembek: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat., drobne merytoryczne |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
== 1667-1692 Dzieciństwo i edukacja == |
== 1667-1692 Dzieciństwo i edukacja == |
||
Urodził się we wsi Szczepanowo |
Urodził się we wsi Szczepanowo w ziemi kujawskiej, był synem kasztelana krakowskiego [[Franciszek Szembek|Franciszka Szembeka]]. Odebrawszy w domu rodzinnym staranne wychowanie, wysłany został na [[Akademia Krakowska|Akademię Krakowską]], a stamtąd udał się do [[Rzym]]u, gdzie studiował [[teologia|teologię]], [[nauki prawne|prawo]] i [[historia|historię]]. Po powrocie do kraju został wyświęcony na kapłana w [[1692]]. |
||
== 1693-1711 Kariera duchownego == |
== 1693-1711 Kariera duchownego == |
Wersja z 21:53, 30 maj 2016
prymas Polski i Litwy | ||
| ||
Data i miejsce urodzenia | ||
---|---|---|
Data i miejsce śmierci | ||
arcybiskup gnieźnieński | ||
Okres sprawowania |
1739 - 1748 | |
Prymas Polski | ||
Okres sprawowania |
1739 - 1748 | |
Wyznanie | ||
Kościół | ||
Prezbiterat | ||
Nominacja biskupia | ||
Sakra biskupia | ||
Odznaczenia | ||
Krzysztof Antoni Szembek herbu Szembek (ur. 25 marca 1667 we wsi Szczepanowo k./ Barcina (Kujawy) – zm. 6 lipca 1748 w Łowiczu) – biskup inflancki od 1711, biskup poznański 1717-1719, kujawski 1719-1739, od 1739 arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, referendarz duchowny w 1709 roku, archidiakon pomorski[3], kanonik włocławski, kanonik przemyski w 1699 roku[4].
1667-1692 Dzieciństwo i edukacja
Urodził się we wsi Szczepanowo w ziemi kujawskiej, był synem kasztelana krakowskiego Franciszka Szembeka. Odebrawszy w domu rodzinnym staranne wychowanie, wysłany został na Akademię Krakowską, a stamtąd udał się do Rzymu, gdzie studiował teologię, prawo i historię. Po powrocie do kraju został wyświęcony na kapłana w 1692.
1693-1711 Kariera duchownego
Był kanonikiem kilku kapituł. Wkrótce po święceniach, biskup kujawski Stanisław Dąmbski dał mu kanonię kujawską. Był deputatem duchownym na Trybunał Główny Koronny w 1695 i 1696 roku[5]. 2 marca 1699. po rezygnacji swego krewnego, Ludwika Szembeka otrzymał po nim godność kanonika przemyskiego. W 1703 biskup warmiński Andrzej Chryzostom Załuski dał mu kanonię warmińską, a Stanisław Szembek zostawszy prymasem, udzielił Krzysztofowi prowizji na kanonię gnieźnieńską, w której instalował się 25 kwietnia 1708. W marcu 1711 Krzysztof Szembek został kanonikiem warszawskim i prawie równocześnie otrzymał prezentę królewską na proboszcza kapituły warmińskiej. Oprócz kanonii otrzymał również opactwa. Z nadania Augusta II w 1708 został opatem komendatoryjnym benedyktynów w Mogilnie. Od 1739 był jednym z ostatnich opatów komendataryjnych benedyktynów tynieckich. Opactwo to zwyczajnie oddawano prymasom. Autor rękopiśmiennej kontynuacji dodanej do katalogu opatów tynieckich St. Szczygielskiego w „Tinecji" sławi Szembeka za to, że był łagodny, w rozmowie wesoły, otwarty w podejściu, że rządził łaskawością, a nie sprawiedliwością, że miał charakter nacechowany ojcowską miłością, przez co na zawsze pozyskał sobie serca wszystkich.
Wreszcie zgodnie ze zwyczajem panującym w ówczesnej Polsce Krzysztof Antoni Szembek był biskupem kolejno kilku diecezji: w 1710 został biskupem inflanckim po śmierci biskupa Teodora Wolfa. Sakrę biskupią przyjął 15 września 1711.
1713-1714 poseł w Wiedniu
Był posłem do Wiednia (spędził tam półtora roku 1713-1714) w celu zażegnania wojny z Turcją. Miał także starać się o rękę arcyksiężniczki dla królewicza Fryderyka Augusta (przyszły August III Sas), spytać o sumy neapolitańskie (ponieważ Karol VI Habsburg przejął Królestwo Neapolu) i interweniować w sprawie polskich klasztorów na Śląsku. Misja miała jednak ograniczone szanse powodzenia, ponieważ cesarz Karol VI Habsburg nie mógł wybaczyć Augustowi II Mocnemu sojusz z Francją (1713). Mimo iż pomagali mu wpływowi na dworze wiedeńskim jezuici, a także poseł saski August Christoph von Wackerbarth i rosyjski Andriej Matwiejew jedynym sukcesem Szembeka była interwencja posła austriackiego w Turcji w sprawach polskich. Nie zdołał załatwić sprawy klasztorów, jako niedoświadczony dyplomata dawał sobą powodować von Wackerbarthowi i nie potrafił się przeciwstawić austriackiej grze na zwłokę pod przykrywką rozbudowanego ceremoniału dworskiego. Sprawy mariażu arcyksiężniczki i królewicza Fryderyka Augusta prowadził poważniejszy agent Augusta II jezuita, ojciec Salerno i potrzeba było jeszcze kilku lat by sprawa w pełni dojrzała.
1715-1748
15 lutego 1716 otrzymał nominację królewską na biskupstwo poznańskie. Wybór kapituły nastąpił 16 marca tegoż roku, a ingres odbył 29 sierpnia 1717. W 1718 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[6]. Już 30 października 1719 przeniósł się na biskupstwo kujawskie, a w 1739 został arcybiskupem gnieźnieńskim, prymasem Polski.
Odbył z ramienia Augusta II szereg misji dyplomatycznych i był jednym z najgorliwszych popleczników katolicyzmu w walce z różnowierstwem. W 1733 roku podpisał elekcję Stanisława Leszczyńskiego. [7]. W 1735 roku podpisał uchwałę Rady Generalnej konfederacji warszawskiej[8]. W 1736 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[9].
W 1736 roku odznaczony Orderem Orła Białego.[10]
- ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 226. (łac.)
- ↑ a b Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. V, Patavii 1952, s. 408. (łac.)
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 207.
- ↑ Monografia opactwa Cystersów we wsi Mogile; opracowana i pamięci ubiegłych w r. 1864 pięciuset lat istnienia Akademii krakowskiej poswięcona przez Towarzystwo naukowe krakowskie., Kraków 1867, s. 135.
- ↑ Stanisław Chodyński, Trybunaliści z Kapituły Włocławskiej, Włocławek 1911, s. 80.
- ↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 205.
- ↑ Jerzy Dunin-Borkowski i Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III. Lwów 1910, s. 299.
- ↑ Uchwała Rady Generalnej Konfederacji, 1735, s. 19.
- ↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 326.
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 166.
Bibliografia
- Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795 pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 365.
Linki zewnętrzne
- Biskupi poznańscy
- Biskupi gnieźnieńscy
- Biskupi włocławscy
- Biskupi inflanccy
- Kanonicy przemyscy
- Kanonicy włocławscy
- Konfederaci warszawscy (1733)
- Opaci mogilneńscy (komendatoryjni)
- Opaci tynieccy (komendatoryjni)
- Posłowie I Rzeczypospolitej w Świętym Cesarstwie Rzymskim
- Prymasi Polski
- Referendarze wielcy koronni (duchowni)
- Deputaci duchowni Trybunału Głównego Koronnego
- Elektorzy Stanisława Leszczyńskiego (1733)
- Senatorowie duchowni I Rzeczypospolitej
- Senatorowie rezydenci (August II Mocny)
- Senatorowie rezydenci (August III Sas)
- Odznaczeni Orderem Orła Białego (I Rzeczpospolita)
- Kanonicy warszawscy
- Szembekowie
- Urodzeni w 1667
- Zmarli w 1748