Ostrołęka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Anulowanie wersji 58747203 autorstwa Lomzyniak20000701 (dyskusja) -brak źródła!
Znacznik: Anulowanie edycji
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: drobne redakcyjne
Linia 113: Linia 113:
* historyczny układ urbanistyczny starego miasta z rynkiem i ulicami przyległymi, miasto lokowane w XIV w. na prawie chełmińskim
* historyczny układ urbanistyczny starego miasta z rynkiem i ulicami przyległymi, miasto lokowane w XIV w. na prawie chełmińskim
* [[Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Ostrołęce|kościół Farny pw. NMP i św. Mikołaja]] z XIV w., rozbudowany w latach 1641–1658;
* [[Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Ostrołęce|kościół Farny pw. NMP i św. Mikołaja]] z XIV w., rozbudowany w latach 1641–1658;
* zespół klasztorny pobernardyński: [[Kościół św. Antoniego w Ostrołęce|kościół św. Antoniego]] z lat 1666–1696 z polichromią z XVIII w., klasztor z 1660; dziedziniec kalwaryjny z lat 1751–1752;
*[[Kościół św. Antoniego w Ostrołęce|kościół bernardynów pw. św. Antoniego]] z lat 1666–1696 z polichromiami z XVIII w., klasztor z 1660; dziedziniec kalwaryjny z lat 1751–1752;
* zespół budynków pokoszarowych, druga połowa XIX w.;
* zespół budynków pokoszarowych, druga połowa XIX w.;
* [[Kościół św. Wojciecha w Ostrołęce|kościół pw. św. Wojciecha]], wzniesiony w 1890 r., pierwotnie cerkiew prawosławna służąca stacjonującym wojskom rosyjskim;
* [[Kościół św. Wojciecha w Ostrołęce|kościół pw. św. Wojciecha]], wzniesiony w 1890 r., pierwotnie cerkiew prawosławna służąca stacjonującym wojskom rosyjskim;

Wersja z 18:25, 12 lut 2020

Ostrołęka
miasto na prawach powiatu
Ilustracja
Ratusz – siedziba władz miejskich
Herb Flaga
Herb Flaga
Dewiza: Haec avis protege (łac. Ochraniaj to ptaku)[1]
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Data założenia

XI wiek

Prawa miejskie

1373

Prezydent

Łukasz Kulik

Powierzchnia

29,0[2][3] km²

Wysokość

92 m n.p.m.

Populacja (31.12.2017)
• liczba ludności
• gęstość


52 215[3]
1823,8 os./km²

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-400 do 07-417

Tablice rejestracyjne

WO

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Ostrołęka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ostrołęka”
Ziemia53°04′58″N 21°34′21″E/53,082778 21,572500
TERC (TERYT)

1461011

SIMC

0966079

Urząd miejski
Urząd Miasta Ostrołęki, Plac gen. Józefa Bema 1
07-410 Ostrołęka
Strona internetowa
BIP
Pomnik Kurpianek w Parku Miejskim

Ostrołękamiasto na prawach powiatu w województwie mazowieckim. Leży nad rzeką Narew. Siedziba powiatu ostrołęckiego. W latach 1975–1998 stolica województwa ostrołęckiego. Ośrodek usług oraz przemysłu energetycznego, budowlanego, celulozowo-papierniczego i spożywczego. Ośrodek folkloru kurpiowskiego.

Miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego w województwie mazowieckim[4]. Drugie pod względem wielkości miasto dawnej ziemi łomżyńskiej historycznego Mazowsza[5].

Położenie

Ostrołęka jest położona w północno-wschodniej Polsce w Nizinie Północnomazowieckiej, na skraju Puszczy Zielonej, w środkowej części powiatu ostrołęckiego, w województwie mazowieckim. Przez miasto przepływają trzy rzeki: Narew, Omulew i Czeczotka. Nazwa miasta ściśle związana jest z topograficznymi właściwościami terenu („ostre” łąki nad rzeką, które wiosną zalewa woda).

Ostrołęka zajmuje obszar 33,5 km² (2019)[6], z czego:

Miasto stanowi 0,08% powierzchni województwa mazowieckiego.

Historia

 Osobny artykuł: Historia Ostrołęki.

Kalendarium

Pieczęć Księcia Ziemowita
Gen. A. Madaliński wymarszem wojsk z Ostrołęki rozpoczął insurekcję kościuszkowską
Cesarz Napoleon Bonaparte w roku 1807 stoczył pod Ostrołęką zwycięską bitwę z Rosjanami
Gen. J. Bem. Bohater bitwy pod Ostrołęką
Powstanie listopadowe; bitwa pod Ostrołęką dnia 26 maja 1831 roku
Wiktor Gomulicki; wybitny prozaik okresu pozytywizmu pochodzący z Ostrołęki
  • X – XII wiek – w miejscowości Susk Nowy koło dzisiejszej Ostrołęki istniał duży piastowski gród i osada z targiem[7]
  • XI – XII wiek – gród i osada targowa na lewym brzegu Narwi na wysokości ujścia Omulwi. Wiódł tędy szlak handlowy z Mazowsza do Prus.
  • 1373, 12 maja – Umowna data początku pisanej historii miasta. Tego dnia Ostrołęka otrzymała od księcia Mazowieckiego Siemowita III w Wyszogrodzie przywilej na wójtostwo w Ostrołęce. Dokument nadający prawa miejskie nie zachował się. Zakłada się, że w chwili nadania przywileju na wójtostwo (zabezpieczenie finansowe dla wójta Ostrołęki i jego spadkobierców) miejscowość miała już prawa miejskie chełmińskie. Nadanie wójtostwa jest najstarszym dokumentem o Ostrołęce, stąd zwyczajowo jego datę tę uważa się w Ostrołęce za umowny moment nadania jej praw miejskich[8].
  • 1526 – Ostrołęka, jako część Księstwa Mazowieckiego, została włączona do Korony.
  • XVI w. – Ostrołęka została ośrodkiem starostwa niegrodowego należącego do królowej Bony. Pod jej opieką Ostrołęka zyskała rangę ośrodka rzemieślniczego (sukiennictwo, rzemiosło drzewne) i handlowego – spław produktów leśnych i zboża Narwią do Gdańska. Liczba mieszkańców osiągnęła 2000.
  • 1563 – Ostrołęka została dotknięta zarazą oraz pożarem, które spustoszyły miasto.
  • XVII wiek – ożywienie gospodarcze, głównie na skutek szybkiego rozwoju handlu.
  • 1655–1660 – w okresie potopu szwedzkiego miasto zostało dotkliwie zniszczone. Liczyło zaledwie około 400 mieszkańców.
  • 1708 – w okolicach Ostrołęki Kurpie stoczyli walki ze Szwedami (bitwa pod Kopańskim Mostem), broniąc im wejścia na tereny puszczańskie.
  • 1769, 3 sierpnia – po zawiązaniu się konfederacji barskiej, w Ostrołęce odbył się zjazd konfederatów ziemi łomżyńskiej.
  • 1777 – miasto liczyło 1674 mieszkańców i było trzecim pod względem wielkości miastem Mazowsza (po Warszawie i Pułtusku)[9].
  • 1783 – w dokumentach Komisji Edukacji Narodowej odnotowano, że w tym roku istniała szkoła parafialna, utrzymywana przez księdza.
  • 1789 – powstała kolejna szkoła otwarta przez bernardynów. Uczęszczało do niej 150 uczniów.
  • 1793 – w Ostrołęce stacjonował sztab 1 brygady wraz z 10 szwadronem wielkopolskiej kawalerii narodowej dowodzonej przez brygadiera Antoniego Madalińskiego. Po zatwierdzeniu II rozbioru Polski, kiedy to miano przeprowadzić redukcję wojsk polskich, Madaliński wyruszył z Ostrołęki na czele zgromadzonych szwadronów w kierunku Krakowa, dając tym hasło do wybuchu insurekcji kościuszkowskiej.
  • 1795 – po III rozbiorze Polski miasto weszło w skład zaboru pruskiego, stając się jednym z ośrodków miejskich Prus Nowowschodnich.
  • początek XIX w. – rozwój miasta: opracowano plan regulacyjny, rozpoczęto budowę manufaktury włókienniczej i osady rękodzielniczej na prawym brzegu Narwi pomiędzy ujściem Omulwi a drogą do Myszyńca.
  • 1807, 16 lutego – została stoczona bitwa między wojskami francuskimi a rosyjskimi. Francuzi odnieśli w niej zwycięstwo upamiętnione wyryciem nazwy Ostrołęki na Łuku Triumfalnym w Paryżu. Miasto stało się miastem powiatowym departamentu płockiego w Księstwie Warszawskim.
  • 1808 – miasto wraz z przedmieściami liczyło 2036 mieszkańców.
  • 1815 – Ostrołęka została włączona w skład Królestwa Kongresowego, zostając jednym z miast obwodowych.
  • 1829 – miasto liczyło 2883 mieszkańców.
  • 1831, 26 maja – Ostrołęka była miejscem bitwy wojsk polskich pod dowództwem J. Skrzyneckiego z armią rosyjską dowodzoną przez I. Dybicza. Do ostatecznego rozbicia wojsk polskich nie dopuścił ppłk Józef Bem, dzięki szarży czwartej baterii artylerii lekkokonnej, którą osobiście dowodził. W wyniku bitwy nastąpiło całkowite zniszczenie prawobrzeżnej osady oraz duże zniszczenie miasta lewobrzeżnego.
  • II połowa XIX w. – w latach 80. zlokalizowano w mieście duży garnizon wojsk rosyjskich. Wybudowano forty, później w Wojciechowicach przy drodze łomżyńskiej, wybudowano koszary. Miasto liczyło wówczas 7965 mieszkańców, a wraz wojskiem 12 949.
  • 1893 – Ostrołęka zyskała połączenie kolejowe przez Łapy i Małkinię z linią Warszawa-Petersburg.
  • 1897 – miasto zyskało połączenie kolejowe z Tłuszczem.
  • 1913 – liczba mieszkańców bez wojska osiągnęła 13 500. Dynamiczny rozwój miasta zaowocował nowymi zakładami przemysłowymi. Działały m.in. fabryki świec, mydła, kafli, guzików, 2 destylarnie, 3 browary, duża cegielnia, tartak, młyny i inne. Powstał oddział Towarzystwa Krajoznawczego oraz duże, murowane więzienie.
  • 1915 – przez miasto przeszedł front I wojny światowej. Nastąpiły znaczne zniszczenia wojenne. Wycofująca się armia rosyjska spaliła miasto. Liczba mieszkańców spadła do 5 tys., z czego 80% stanowiła ludność żydowska.
  • 1918 – po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Ostrołęka weszła w skład województwa białostockiego, w którym pozostawała aż do 1939. Na kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej miasto zostało włączone w skład województwa warszawskiego.
  • 1920, 7 sierpnia – miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną, by 23 sierpnia zostać wyzwolone.
  • 1920–1939 – po I wojnie światowej nastąpiła odbudowa miasta oraz rozwój szkolnictwa podstawowego i średniego.
  • 1937 – miasto miało 13 650 mieszkańców.
  • 1939–1945 – okres okupacji niemieckiej, podczas którego w Ostrołęce utworzone były obozy pracy przymusowej. Miasto zostało poważnie zniszczone.
  • 1945 – Ostrołęka została miastem powiatowym w województwie warszawskim.
  • 1951 – rozpoczęto budowę elektrociepłowni, uruchomiona w 1956 o mocy 80 MW, do 1965 zwiększono moc do 104 MW[10].
  • 1959 – powstała Ostrołęcka Fabryka Celulozy i Papieru (od 1971 Ostrołęckie Zakłady Celulozowo-Papiernicze)[11][12].
  • 1960–1970 – budowa Wytwórni Elementów Wielkopłytowych[13]
  • 1970–1990 – liczba mieszkańców wzrosła ponad 2-krotnie.
  • 1972–1976 – w mieście powstały kolejne zakłady przemysłowe: Elektrownia „B” o mocy 600 MW, Zakłady Wapienno-Piaskowe „Grabowo”, Zakłady Mięsne (1974), Fabryka Domów (1974), Zakłady Betonów Komórkowych (1976) i Proszkownia Mleka. Rozbudowano również obiekty infrastruktury społecznej, powstał nowy szpital, dworzec autobusowy, dom rzemiosła, międzyzakładowy dom kultury, dom sportowca, stadion.
  • 1975, 1 czerwca – Ostrołęka została miastem wojewódzkim. Nastąpił dynamiczny rozwój funkcji administracyjnych[10].
  • 1977 – powstanie filii Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie, uruchomienie komunikacji miejskiej i nadawczego ośrodka telewizyjnego[10].
  • 1979 – na początku kwietnia miasto zostało sparaliżowane na skutek ogromnej powodzi. Poziom Narwi osiągnął wówczas 6 m. W związku z tymi wydarzeniami z wizytą do Ostrołęki przybył E. Gierek
  • 1990 – restytucja samorządu terytorialnego.
  • 1995 – powstał Most Madalińskiego, wzorowany na moście Barqueta w Sewilli.
  • 1999 – powrót do statusu miasta na prawach powiatu oraz siedzibą starostwa powiatowego. Miasto w tym czasie liczyło 54 tys. mieszkańców.
  • 2002 – odbyły się pierwsze od 1945 roku powszechne wybory prezydenta miasta. Zwyciężył w nich Ryszard Załuska, urząd sprawował do roku 2006.
  • 2007 – wstąpienie Ostrołęki do Związku Gmin "Pisa-Narew", którego celem jest wzrost konkurencyjności Doliny Pisy i Doliny Narwi jako regionu turystycznego i tym samym podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej tych gmin. W tym roku również obszar o powierzchni 86,1 ha w Ostrołęce – Wojciechowicach został włączony do Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
  • 2018 – powiększono granice Ostrołęki o część terenów pobliskiej Gminy Rzekuń.
  • 2018 – otwarcie mostu zastępczego nad Narwią, most drogowy na Narwi w ciągu drogi krajowej nr 61 został zamknięty na czas remontu.

Zabytki

Kościół św. Wojciecha w ostrołęckich Wojciechowicach
Wnętrze kościoła pw. św. Antoniego
  • grodzisko wczesnośredniowieczne, gródek obronny pochodzący prawdopodobnie z XII lub końca XI w.;
  • historyczny układ urbanistyczny starego miasta z rynkiem i ulicami przyległymi, miasto lokowane w XIV w. na prawie chełmińskim
  • kościół Farny pw. NMP i św. Mikołaja z XIV w., rozbudowany w latach 1641–1658;
  • kościół bernardynów pw. św. Antoniego z lat 1666–1696 z polichromiami z XVIII w., klasztor z 1660; dziedziniec kalwaryjny z lat 1751–1752;
  • zespół budynków pokoszarowych, druga połowa XIX w.;
  • kościół pw. św. Wojciecha, wzniesiony w 1890 r., pierwotnie cerkiew prawosławna służąca stacjonującym wojskom rosyjskim;
  • klasycystyczny ratusz, wzniesiony w 1824 r., zniszczony w 1915 r. odbudowany w 1924 r.;
  • budynek dawnej poczty (obecnie Muzeum Kultury Kurpiowskiej), z I poł. XIX w., w którym najprawdopodobniej kwaterował Napoleon.

Demografia

 Osobny artykuł: Ludność Ostrołęki.

Ostrołęka liczy 53 710 (dane za rok 2010[14]) mieszkańców, gęstość zaludnienia wynosi 1852 mieszk./km². Pod względem liczby ludności miasto zajmuje 6. miejsce w województwie i 83. w Polsce.

Dane GUS za rok 2010[14]

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 53 710 100 27 883 51,91 25 827 48,09
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1852 961,48 890,59

Liczba mieszkańców Ostrołęki na przestrzeni lat

Rok Liczba mieszkańców Rok Liczba mieszkańców Rok Liczba mieszkańców
XVI w. 2000 1777 1674 1808 2036
1829 2883 1897 7965 1913 13 500
1915 5000 1937 13 650 1945 7950
1950 10 409 1955 12 104 1960 15 216
1970 22 160 1978 32 777 1985 44 097
1990 50 737 1995 54 162 2000 55 658
2002 54 238 2005 54 129 2010 53 710
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Ostrołęką.
Ul. Kopernika, Dom Handlowy „Kupiec”

Gospodarka

Najbardziej dynamiczny rozwój miasta nastąpił w XX w. Na początku tego stulecia w Ostrołęce powstał węzeł kolejowy, a w latach 50. zaczął się rozwijać przemysł. Powstały zakłady celulozowo-papiernicze i zespół elektrowni. Ostrołęka, chociaż położona wśród terenów rolniczych, jest liczącym się ośrodkiem przemysłowym.

W Ostrołęce funkcjonuje 5100 przedsiębiorstw zatrudniających 20 tys. osób. Dominują małe i średnie firmy prywatne.[potrzebny przypis] Ostrołęka pełni rolę ośrodka administracyjnego i gospodarczego dla północno-wschodniego Mazowsza. Struktura gospodarcza miasta zdominowana jest przez przemysł drzewno-papierniczy, energetyczny, materiałów budowlanych oraz przetwórstwa rolno-spożywczego.

Zespół Elektrowni Ostrołęka

W ostatnich latach utworzono tzw. strefę rozwoju gospodarczego[kiedy?], gdzie na obszarze kilkunastu hektarów, wyposażonym w pełną infrastrukturę techniczną, stworzono dogodne warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej i usługowej. W ramach strefy funkcjonuje kilka przedsiębiorstw, w tym Lacroix-Opakowania Sp. z o.o. z kapitałem francuskim. W wyniku otwarcia obwodnicy miasta dostępne stały się kolejne tereny inwestycyjne. Nowi inwestorzy mogą liczyć na ulgi w podatku od nieruchomości.[potrzebny przypis]

Przemysł celulozowo-papierniczy

Siedziba StoraEnso Poland
  • StoraEnso Poland – jeden z największych w kraju producentów celulozy i papieru;
  • Lacroix-Opakowania – zakład z kapitałem francuskim.

Energetyka

Przemysł spożywczy

Spółdzielnia Mleczarska Piątnica

Inne

  • Pilkington IGP Sp. z o.o. Oddział w Ostrołęce – producent szyb zespolonych
  • Starglass – producent szyb zespolonych;
  • Xella Polska (Ytong) – producent betonów komórkowych.

Budżet samorządu

W 2018 r. wydatki budżetu samorządu Ostrołęki wynosiły 405,92 mln zł, a dochody budżetu 369,23 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu (koniec 2018 r.) wynosiło 102,5 mln zł, co daje 1958 zł na mieszkańca[16].

Transport

Ostrołęka jest ośrodkiem drogowym i kolejowym w tej części województwa. Leży na skrzyżowaniu dróg z centrum i południa kraju na północny wschód. Od południa graniczy z obszarem aglomeracji warszawskiej, dla której jest naturalnym zapleczem.[potrzebny przypis] Wiedzie przez nią tzw. „gościniec mazurski”, czyli droga krajowa nr 61 z Warszawy nad jeziora. Ma bezpośrednie połączenie drogowe z Warszawą, Olsztynem i Białymstokiem, od których oddalona jest o ok. 120 km. |}

Transport drogowy

Ul. R. Traugutta stanowiąca odcinek drogi krajowej nr 61

Przez Ostrołękę przebiegają dwie drogi krajowe i dwie drogi wojewódzkie.

  • Drogi krajowe:

Droga krajowa nr 53OlsztynSzczytnoRozogiMyszyniecKadzidło – Ostrołęka.

Droga krajowa nr 61WarszawaJabłonnaSerockPułtuskRóżan – Ostrołęka – ŁomżaGrajewoAugustów.

  • Drogi wojewódzkie:

Droga wojewódzka nr 544BrodnicaLidzbarkDziałdowoMławaPrzasnyszKrasnosielc – Ostrołęka.

Droga wojewódzka nr 627 – Ostrołęka – Ostrów MazowieckaSokołów Podlaski

Transport kolejowy

Tory kolejowe przy stacji PKP

W mieście znajduje się stacja kolejowa Historia kolei w Ostrołęce sięga roku 1893, kiedy to uruchomiono połączenie kolejowe z Małkinią i Łapami, a co za tym szło – także z Warszawą i Białymstokiem. Obecnie przez miasto przebiega linia kolejowa nr 29 z Tłuszcza do Ostrołęki. Znajduje się na niej 16 stacji. We wrześniu 2007 r. ponownie zostało uruchomione bezpośrednie połączenie kolejowe Ostrołęka – Warszawa i Warszawa – Ostrołęka. Niestety połączenie to szybko zostało zlikwidowane. pasażerowie podróżujący do stolicy muszą korzystać ze stacji przesiadkowej w Tłuszczu.

Transport miejski

Solaris Urbino 9 z MZK Ostrołęka

Za organizację transportu miejskiego w Ostrołęce odpowiedzialny jest Miejski Zakład Komunikacji[17]. Ostrołęcki MZK dysponuje obecnie 37 autobusami – głównie pojazdami marki Solaris, Solbus i MAZ.

Typ autobusu Eksploatacja od przewóz osób na wózkach  Liczba
AMZ City Smile 2014 przewóz osób na wózkach  2
Jelcz M081MB 2006 przewóz osób na wózkach  1
MAN 14.220 HOCL-NL 2010 przewóz osób na wózkach  1
MAN NL223 2010 przewóz osób na wózkach  1
MAN NM222 2009 przewóz osób na wózkach  2
MAZ 206 2009 przewóz osób na wózkach  6
Solaris Urbino 9 2000 przewóz osób na wózkach  10
Solbus SC10 2011 przewóz osób na wózkach  4
Solbus SC10 2012 przewóz osób na wózkach  2
Solbus SC10 2013 przewóz osób na wózkach  2
Solbus SC10 2014 przewóz osób na wózkach  4
Solaris Urbino 8,9LE electric 2015 przewóz osób na wózkach  2
Suma pojazdów 37
Udział autobusów niskopodłogowych i niskowejściowych 100%

Transport lotniczy

W 2010 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko przy Al. Jana Pawła II.

Administracja

Prezydenci Ostrołęki

Urząd Prezydenta Miasta Ostrołęki istnieje na stałe od 1975 roku. Wcześniej władzę w mieście sprawowali wójtowie, burmistrzowie, naczelnicy i przewodniczący. W roku 1568 Michał Tomaschek sprawował urząd Prezydenta Miasta Ostrołęki. Później Prezydentami Miasta byli też Jan Grądziński (w latach 1787–1791) i Grzegorz Karczewski (lata 1792–1798). Pierwszym prezydentem wybranym w wyborach bezpośrednich był Ryszard Załuska, który pełnił urząd w latach 2002–2006.

Powojenni prezydenci Ostrołęki:

Osiedla Ostrołęki

Stare Miasto – ul. Kilińskiego

Ostrołęka jest podzielona administracyjnie na 17 osiedli – dzielnic:

  • os. Bursztynowe;
  • os. Centrum;
  • os. Dzieci Polskich;
  • os. Leśne;
  • os. Leśniewo;
  • os. Łazek;
  • os. Łęczysk;
  • os. Parkowe;
  • os. Pomian;
  • os. Sienkiewicza;
  • os. Stacja;
  • os. Stare Miasto;
  • os. Starosty Kosa;
  • os. Śródmieście;
  • os. Traugutta;
  • os. Witosa;
  • os. Wojciechowice.
Budynek Ostrołęckiego Centrum Kultury

Osoby związane z Ostrołęką

  • Wiktor Gomulicki – polski poeta, powieściopisarz, eseista, badacz historii Warszawy, kolekcjoner. Jeden z najważniejszych twórców polskiego pozytywizmu.
  • Zofia Niedziałkowska – pracownik naukowy i pedagogiczny, działacz społeczny, regionalistka, badaczka historii Ostrołęki. Jedna z najbardziej zasłużonych postaci dla Ostrołęki i regionu.
  • Gleb Josafowicz Anfiłow[[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] (1886–1938) – rosyjski poeta urodzony w Ostrołęce, represjonowany w czasach stalinizmu
  • Piotr Gregoriejewicz Bogdanow[[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] (1904–1942) – urodzony w Ostrołęce działacz komunistyczny, w czasach stalinizmu członek Trójek NKWD, później represjonowany
  • Aleksander Jakowlewicz Izakson[[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] (1906–1941) – urodzony w Ostrołęce radziecki architekt
  • Grzegorz Łomacz – urodzony w Ostrołęce, siatkarz, reprezentant Polski w Piłce siatkowej.
Budynek Galerii Ostrołęka

Kultura

Za organizację życia kulturalnego miasta odpowiada przede wszystkim Ostrołęckie Centrum Kultury, w którego skład wchodzą:

  • Ośrodek Folkloru i Tańca – organizuje m.in. imprezy folklorystyczne, konkursy i przeglądy zespołów ludowych, a także turnieje tańca towarzyskiego.
  • „Galeria Ostrołęka” – prowadzi działalność wystawienniczą, a także zajęcia plastyczne, malarskie, fotograficzne, rzeźbiarskie, czy garncarskie. Odbywają się również aukcje eksponatów i wernisaże.
  • Klub „Oczko” – skupia amatorskie zespoły artystycznego ruchu OCK; urządza przedstawienia teatralne, recitale, koncerty muzyczne, a także konkursy recytatorskie. Klub organizuje coroczną imprezę „Ostrołęcką Jesień Teatralną”, na której spotkać się można z różnymi formami teatralnymi, zarówno scenicznymi, jak i ulicznymi. Od roku 2005 festiwalowi towarzyszy Przegląd Małych Form Teatralnych „Igła”.
  • Kino „Jantar” – jest jednym z najnowocześniejszych kin w tej części kraju, dysponuje wysokiej jakości sprzętem audio-wizualnym. Sala kinowa posiada 385 miejsc siedzących. Corocznie odbywają się Ogólnopolskie Spotkania z Piosenką Kabaretową (OSPA) – w listopadzie oraz Ogólnopolski Festiwal Filmów Amatorskich „Filmowe Zwierciadła” – w grudniu.
Muzeum Kultury Kurpiowskiej
Miejska Biblioteka Publiczna im. Wiktora Gomulickiego

Ponadto rolę w propagowaniu kultury Ostrołęki i regionu odgrywają:

  • Muzeum Kultury Kurpiowskiej – pod tą nazwą działa od 1998 r., wcześniej funkcjonowało jako Muzeum Okręgowe w Ostrołęce. Obejrzeć można m.in. stałą ekspozycję z czasu powstania listopadowego.
  • Miejska Biblioteka Publiczna im. W. Gomulickiego – posiada blisko 190 tys. pozycji książkowych i innych. Promuje działalność wydawniczą rodzimych twórców.
  • Zespół Pieśni i Tańca „Kurpie” – zespół ludowy działający od 1952 roku; występuje z sukcesami w całym kraju, od 2002 r. jest współorganizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Tańców Polskich „Kurpiowskie Dwojaki”.
  • Zespół Tańca Ludowego "Ostrołęka" – zespół działający od 1984 roku; z powodzeniem realizuje program łączący zajęcia taneczno-wokalne z kształtowaniem osobowości młodych ostrołęczan przy wykorzystaniu tradycji regionu kurpiowskiego. Od początku swojego istnienia realizuje stałą wymianę artystyczną z zespołami z Finlandii, Hiszpanii, Niemiec i Węgier.

Ponadto corocznie w maju odbywają się „Dni Ostrołęki”. W ich ramach organizowane są przez władze miasta imprezy plenerowe, festyny, zawody sportowe, koncerty muzyczne, wybory miss, czy juwenalia studenckie. Akcentem „Dni Ostrołęki” jest – organizowane jednak nie w każdym roku – widowisko plenerowe „Bitwa pod Ostrołęką”, jako upamiętnienie wydarzeń z maja 1831 r.

Także corocznie, we wrześniu, odbywa się ogólnopolski przegląd zespołów rockowych „Rockołęka”. Pierwsza edycja odbyła się 5 września 2009 na scenie przy domu handlowym „Kupiec”.

Zespoły muzyczne związane z Ostrołęką

  • Crowley
  • Droga na Ostrołękę
  • KosaBand
  • Szapatuny
  • Empatic
  • Al Sirat
  • Vinyl
  • Hellveto
  • Retama

Oświata

Budynek Wyższej Szkoły Administracji Publicznej

W Ostrołęce funkcjonuje 10 szkół podstawowych, 8 gimnazjów, 4 zespoły szkół zawodowych, 5 liceów ogólnokształcących oraz 4 placówki szkolnictwa wyższego:

Szkoły średnie

Uczelnie

  • Kolegium Ekonomiczne Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego;

Religia

Kościół farny – najstarszy ostrołęcki budynek sakralny

Kościół rzymskokatolicki

W Ostrołęce funkcjonuje 6 parafii rzymskokatolickich. Należą one do dekanatu Ostrołęka w Diecezji Łomżyńskiej:

Kościoły ewangeliczne

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą dwie protestanckie wspólnoty o charakterze ewangelicznym:

Inne wyznania

Sport i rekreacja

Hala sportowo-widowiskowa im. A. Gołasia

Organizacją życia sportowego na terenie miasta zajmuje się Miejski Zarząd Obiektów Sportowo-Turystycznych i Infrastruktury Technicznej. Dysponuje on m.in. halą widowiskowo-sportową, krytą pływalnią, kortami tenisowymi, a także stadionem na ponad 2500 miejsc siedzących.

Piłka nożna

Siatkówka

  • Energa Omis Ostrołęka – drużyna siatkarzy występująca w II lidze polskiej (sezon 2017/2018).
  • OTPS Nike Ostrołęka – sekcja siatkówki kobiet; drużyna seniorek występuje w II lidze polskiej.
  • Olimp Ostrołęka – drużyna siatkarzy – młodzików (I liga) i kadetów (I liga)

Piłka ręczna

  • „Trójka” Ostrołęka – drużyna piłkarzy ręcznych. Występuje w II lidze.

Koszykówka

  • OTK Ostrołęka – męska drużyna koszykarska;
  • MUKS Unia Basket Ostrołęka – żeńska sekcja koszykówki[22]
  • OKK Ostrołęka – męska sekcja koszykówki.

Lekkoatletyka

  • OKLA Ostrołęka – ostrołęcki klub lekkoatletyczny.

Media

Prasa

  • Tygodnik Ostrołęcki” – najstarsza ostrołęcka gazeta, ukazuje się od 14 października 1982;
  • „Rozmaitości Ostrołęckie” – bezpłatny dwutygodnik, dystrybucja bezpośrednio do mieszkań na osiedlach, gazeta ukazuje się od marca 1998 roku, największy nakład w Ostrołęce;
  • „Kurier Ostrołęcki” – bezpłatny tygodnik o nakładzie 25 000[potrzebny przypis] egzemplarzy, ukazuje się od marca 2007 roku

Radio

Stacje lokalne

Stacje ogólnokrajowe

Media internetowe

Lokalne atrakcje

Pomnik gen. Józefa Bema
Most Madalińskiego
  • Muzeum Kultury Kurpiowskiej, a w nim m.in. stała ekspozycja poświęcona powstaniu listopadowemu;
  • Forty Bema – mauzoleum powstania listopadowego – budowla-pomnik, otoczona fosą, wykorzystywana do przedstawień plenerowych i części inscenizacji „Bitwy pod Ostrołęką”;
  • pomnik gen. Józefa Bema – bohatera bitwy powstania listopadowego, jaka rozegrała się pod Ostrołęką 26 maja 1831 r.;
  • izba pamięci 5 Pułku Ułanów Zasławskich w ZSZ nr 2 Ostrołęka-Wojciechowice;
  • Cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej;
  • Most Madalińskiego – zbudowany w 1995 r., podwieszony na łuku; wzorowany na moście Barqueta w Sewilli;
  • Stare Miasto i deptak śródmiejski (m.in. ulica Głowackiego i plac Bema);
  • Kompleks sportowy przy ulicy Witosa wraz z Aquaparkiem;
  • Ostrołęckie Centrum Kultury; Kino Jantar , Klub Oczko, Galeria Ostrołęka, Kultownia;
  • Plaża miejska i rzeka Narew oraz wał przeciwpowodziowy;
  • Park Miejski i Park na osiedlu Bursztynowym;
  • Pomnik-ławeczka dr Józefa Psarskiego na skwerze jego imienia

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie[23]:

Sąsiednie gminy

Lelis, Olszewo-Borki, Rzekuń

Zobacz też

Przypisy

  1. Herb Miasta. Urząd Miasta Ostrołęka.
  2. Urzą Statystyczny w Warszawie
  3. a b Ostrołęka polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
  4. Adolf Pawiński, Mazowsze, Warszawa 1895, s. 39.
  5. „Rocznik białostocki”, tom V. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Białystok 1964, s. 348.
  6. dane z bip.um.ostroleka.pl
  7. Serwis Nauka w Polsce – PAP SA.
  8. Z. Niedziałkowska, Ostrołęka dzieje miasta, Warszawa 1979.
  9. J. Kijowski, Z dziejów Powstania Kościuszkowskiego w Ostrołęce i okolicy, Ostrołęka 1994, s. 9.
  10. a b c Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński „Mazowsze, mały przewodnik” Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 179.
  11. 50 lat „Ostrołęckiej Celulozy”. „Przegląd Papierniczy”. R. 65 (6), s. 323, 2009-06. Paweł Wandelt (red. nacz.). Wydawnictwo Sigma-NOT. ISSN 0033-2291. 
  12. Fabryka celulozy i papieru w Ostrołęce – Intercell SA. Celuloza. [dostęp 2015-01-27].
  13. Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2, s. 212.
  14. a b Główny Urząd Statystyczny – Baza Demografia.
  15. Strona Energa Ostrołęka.
  16. https://bip.um.ostroleka.pl/attachments/download/7818 https://to.com.pl/zadluzenie-ostroleki-prawie-2000-zlotych-na-glowe/ar/13349089
  17. Miejski Zakład Komunikacji Spółka z o.o w Ostrołęce: rozkład jazdy autobusów.
  18. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18].
  19. Maciej Kusina, Skarb – Narew 1962 Ostrołęka [online], www.90minut.pl [dostęp 2018-10-08].
  20. Maciej Kusina, Skarb – Korona Ostrołęka [online], www.90minut.pl [dostęp 2018-03-26].
  21. Maciej Kusina, Skarb – Korona II Ostrołęka [online], www.90minut.pl [dostęp 2018-03-26].
  22. Strona klubu MUKS Unia Basket Ostrołęka
  23. Miasta Partnerskie.

Linki zewnętrzne