Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/czerwiec
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rocznice
1 czerwca 2023
1 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Fortunat, Konrad i Pamela; Dzień Dziecka
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1533 – w opactwie westminsterskim odbyła się koronacja Anny Boleyn – której małżeństwo z Henrykiem VIII zostało 4 dni wcześniej uznane za legalne
- 1903 – urodził się Wasyl Wełyczkowski, grekokatolicki biskup łucki, redemptorysta, błogosławiony Kościoła katolickiego
- 1938 – opublikowano pierwszy odcinek przygód Supermana
- 1968 – zmarła amerykańska pisarka i działaczka społeczna Helen Keller (na fotografii) – pierwsza głuchoniewidoma osoba, która ukończyła studia wyższe
- 1973 – na mocy dekretu króla Norwegii Olafa V powstał Park Narodowy Północno-Zachodniego Spitsbergenu (na fotografii widok na lodowiec Lilliehöökbreen)
- 1983 – zmarła niemiecka pisarka Anna Seghers, autorka m.in. powieści Siódmy krzyż zekranizowanej przez Freda Zinnemanna
- 2008 – zmarł francuski projektant mody Yves Saint Laurent, współtwórca domu mody nazwanego jego imieniem; karierę zaczynał u Christiana Diora
3 czerwca 2023
3 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Karol, Kewin i Leszek
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 713 – cesarz Filipikos Bardanes został przez spiskowców strącony z tronu Bizancjum i oślepiony
- 1793 – urodził się polski poeta Antoni Malczewski (na portrecie), uważany za prekursora romantyzmu w polskiej literaturze; alpinista, jako pierwszy z Polaków zdobył szczyt Mont Blanc
- 1863 – urodził się Jewhen Petruszewycz, polityk ukraiński, prezydent Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej
- 1943 – zmarł Tadeusz Stryjeński, polski architekt, konserwator zabytków, przedsiębiorca budowlany
- 1963 – zmarł Jan XXIII (Angelo Giuseppe Roncalli), duchowny katolicki, od 1958 papież, święty Kościoła katolickiego
- 1973 – wmurowano kamień węgielny pod budowę Centrum Zdrowia Dziecka (|na zdjęciu ). Instytut pierwszych pacjentów przyjął w 1979 roku
- 2003 – zmarł Antoni Marianowicz, poeta, prozaik, satyryk, współpracujący z satyrycznym tygodnikiem „Szpilki”
5 czerwca 2023
5 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bonifacy, Igor i Waleria; Światowy Dzień Środowiska
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
,_developed_by_the_Office_of_Naval_Research_and_christened_Sea_Fighter_(FSF_1),_arrives_at_her_new_homeport_of_San_Diego_Calif.jpg)
- 1883 – urodził się angielski ekonomista John Maynard Keynes
- 1898 – urodził się hiszpański poeta i dramatopisarz Federico García Lorca
- 1938 – debiut polskiej reprezentacji na Mistrzostwach Świata w meczu z Brazylią
- 1958 – urodził się izraelski polityk Awigdor Lieberman
- 1968 – Robert F. Kennedy, amerykański polityk, senator, ubiegający się o nominację Partii Demokratycznej na urząd prezydencki, został postrzelony przez zamachowca w czasie kampanii wyborczej; zmarł dzień później
- 2003 – położono stępkę pod budowę amerykańskiego eksperymentalnego okrętu USS Sea Fighter (FSF-1) (na fotografii)
- 2013 – rozpoczęła się czwarta misja Automatycznego Statku Transportowego
7 czerwca 2023
7 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Anna, Robert i Wiesław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1848 – urodził się francuski malarz Paul Gauguin, przedstawiciel postimpresjonizmu (Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd idziemy?, Wizja po kazaniu, czyli Walka Jakuba z aniołem, Żółty Chrystus)
- 1873 – urodził się historyk Wacław Tokarz, pułkownik Wojska Polskiego usunięty z armii po zamachu majowym
- 1923 – urodził się Henryk Chmielewski (na fotografii), ps. Papcio Chmiel, grafik, rysownik i publicysta, twórca popularnego komiksu o przygodach małpki i dwóch harcerzy
- 1948 – prezydent Czechosłowacji Edvard Beneš odmówił podpisania nowej konstytucji ustanawiającej w Czechosłowacji ustrój komunistyczny i podał się do dymisji
- 1953 – urodził się Jaromír Nohavica (na fotografii), czeski pieśniarz, kompozytor i poeta, związany z Ostrawą
- 2003 – zmarł brytyjski aktor Trevor Goddard; tegoż dnia w Polsce rozpoczęło się głosowanie w referendum w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej
9 czerwca 2023
9 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Anna, Efrem i Sylwestra
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 373 – zmarł Efrem Syryjczyk, kaznodzieja, diakon, poeta, wyznawca, święty mnich, doktor Kościoła i Ojciec Kościoła, ojciec pustyni, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego
- 1843 – urodziła się Bertha von Suttner (na fotografii), austriacka pacyfistka, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla
- 1923 – przewrót czerwcowy w Bułgarii – wojskowy zamach stanu, w wyniku którego został obalony i 5 dni później zamordowany premier Aleksandyr Stambolijski
- 1953 – urodziła się Irena Lipowicz, polska prawniczka, ambasador RP w Austrii w latach 2000-2004, rzecznik praw obywatelskich od 2010
- 1963 – urodził się amerykański aktor Johnny Depp znany z przedstawiania ekscentrycznych wcieleń
- 1993 – premiera filmu Jurassic Park w reżyserii Stevena Spielberga
11 czerwca 2023
11 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Barnaba, Radomiła i Radomił
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1698 – zmarł holenderski duchowny Balthasar Bekker, heroiczny przeciwnik obskurantyzmu
- 1898 – cesarz Guangxu rozpoczął sto dni reform
- 1933 – urodził się Gene Wilder (na fotografii), amerykański aktor komediowy (Młody Frankenstein) i reżyser
- 1963 – buddyjski mnich Thích Quảng Ðức dokonał w Sajgonie samospalenia w proteście przeciw prześladowaniom religijnym ze strony rządu katolickiego prezydenta Wietnamu Południowego, Ngô Đình Diệma
- 1983 – dokonano wodowania włoskiego lotniskowca Giuseppe Garibaldi
- 2008 – początek misji kosmicznego obserwatorium promieniowania gamma Fermi GST; tegoż dnia Norwegia zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci
13 czerwca 2023
13 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Łucjan, Akwilina i Antoni
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 823 – urodził się Karol zwany „Łysym” (le Chauve) – wnuk Karola Wielkiego, syn Ludwika Pobożnego; po ugodzie z braćmi (traktat w Verdun) władca państwa zachodniofrankijskiego, w 875 r. przez papieża Jana VIII wyniesiony do godności cesarskiej (na miniaturze z epoki)
- 1773 – urodził się brytyjski polihistor Thomas Young – fizyk (jego badania nad interferencją dały początek falowej teorii światła), fizjolog i lekarz (opisał astygmatyzm), kulturoznawca i egiptolog (w 1814 r. odczytał pismo demotyczne)
- 1878 – rozpoczął się kongres berliński, którego celem była rewizja warunków traktatu pokojowego w San Stefano po wojnie rosyjsko-tureckiej
- 1913 – zmarł przewodnik tatrzański Szymon Tatar starszy, zwany „Szymkiem Czarnym” (na fotografii w otoczeniu innych przewodników, drugi od prawej); oprowadzał po Tatrach m.in.: księdza Józefa Stolarczyka, Tytusa Chałubińskiego oraz Józefa Rostafińskiego
- 1918 – na rozkaz Lenina wielki książę Michał Aleksandrowicz Romanow został rozstrzelany przez czekistów
- 1928 – urodził się amerykański matematyk i ekonomista John Forbes Nash, laureat Nagrody Nobla za badania nad teorią gier, którego życie zostało przedstawione w filmie Piękny umysł
- 1983 – amerykańska sonda kosmiczna „Pioneer 10” przekroczyła orbitę Neptuna – planety najodleglejszej od gwiazdy centralnej Układu Słonecznego (na ilustracji przekaz ludzkości dla pozaziemskich cywilizacji – plakietka umieszczona na pokładzie sond Pioneer 10 i 11)
15 czerwca 2023
15 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Jolanta, Wit i Witosław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 763 p.n.e. – w asyryjskiej kronice odnotowano zaćmienie słońca; dzięki odkryciu i odczytaniu tego zapisu możliwe było sprecyzowanie chronologii starożytnego Bliskiego Wschodu
- 1763 – urodził się węgierski uczony Gergely Berzeviczy, prekursor nauk ekonomicznych i socjologii
- 1843 – urodził się norweski kompozytor, pianista i dyrygent Edvard Grieg; pamiętany jako autor dwu suit orkiestrowych napisanych do dramatu „Peer Gynt” Henryka Ibsena i „Koncertu fortepianowego a-moll” (do odsłuchania „Allegro molto moderato” w wykonaniu University of Washington Symphony Orchestra, przy fortepianie Neal O'Doan)
- 1888 – po śmierci ojca cesarzem Niemiec został Wilhelm II; ostatni niemiecki cesarz i król Prus, przedstawiciel dynastii Hohenzollernów
- 1938 – zmarł niemiecki malarz Ernst Ludwig Kirchner, współzałożyciel grupy ekspresjonistów Die Brücke
- 1958 – nocą na 16 czerwca został zgładzony Imre Nagy, premier Węgier podczas rewolucji węgierskiej 1956, stał się symbolem oporu przeciw prosowieckiej dyktaturze
- 1993 – papież Jan Paweł II poświęcił ukończoną Katedrę Almudena (na fotografii) w Madrycie
17 czerwca 2023
17 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Albert, Alina i Waleriana
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1883 – urodził się polski naukowiec Bohdan Stefanowski, współtwórca warszawskiej szkoły termodynamiki, pierwszy rektor Politechniki Łódzkiej
- 1888 – w Chełmnie urodził się niemiecki wojskowy Heinz Guderian, oficer kolejno Armii Cesarstwa Niemieckiego, Reichswehry i Wehrmachtu; teoretyk wojskowości, autor koncepcji „blitzkriegu”
- 1898 – urodził się holenderski malarz i grafik Maurits Cornelis Escher; tegoż dnia zmarł angielski malarz Edward Burne-Jones, przedstawiciel i propagator nurtu prerafaelitów (na ilustracji jeden z jego obrazów)
- 1943 – urodził się amerykański piosenkarz i autor tekstów Barry Manilow („Mandy”, „Copacabana”)
- 1953 – radzieckie dowództwo wprowadziło stan wyjątkowy w celu stłumienia powstania robotniczego w NRD
- 2013 – zmarł niemiecki inżynier Werner Lang, główny twórca samochodu Trabant
19 czerwca 2023
19 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Gerwazy, Michalina i Romualda; dzień niepodległości Węgier
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1623 – urodził się francuski myśliciel Blaise Pascal – filozof, matematyk i fizyk, konstruktor działającego w systemie dwunastkowym i dwudziestkowym arytmometru nazwanego „pascaliną”
- 1933 – urodził się polski oszczepnik Janusz Sidło (na fotografii) – dwukrotny złoty medalista mistrzostw Europy w lekkoatletyce i czternastokrotny mistrz Polski; pięciokrotny uczestnik Igrzysk Olimpijskich, srebrny medalista w Melbourne
- 1953 – skazani na karę śmierci za szpiegostwo na rzecz ZSRR Ethel i Julius Rosenbergowie (na fotografii) zostali w nowojorskim więzieniu Sing Sing straceni na krześle elektrycznym
- 1963 – rozpoczął się I Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu
- 1978 – ukazał się pierwszy komiksowy odcinek (comic strip) przygód Garfielda
- 1993 – zmarł angielski pisarz William Golding, autor kultowej powieści Władca much, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
21 czerwca 2023
21 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Alicja, Alojzy i Rudolf
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1813 – całkowita klęska francuskiej armii Józefa Bonaparte pod Vitorią w Kraju Basków, poniesiona z rąk Wellingtona (na portrecie)
- 1868 – w Monachium odbyła się premiera opery Śpiewacy norymberscy Richarda Wagnera z jego librettem
- 1908 – zmarł rosyjski kompozytor Nikołaj Rimski-Korsakow
- 1918 – zmarł Edward Abramowski, skłaniający się ku anarchizmowi myśliciel polityczny, zwolennik spółdzielczości
- 1948 – urodził się polski pisarz Andrzej Sapkowski, autor opowiadań i powieści fantasy
- 1953 – urodziła się Benazir Bhutto (na fotografii), przywódczyni Pakistańskiej Partii Ludowej, dwukrotna premier Pakistanu
- 1963 – kardynał Giovanni Battista Montini w trzecim dniu konklawe po śmierci Jana XXIII został wybrany papieżem i przyjął imię Pawła VI
23 czerwca 2023
23 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Edeltruda, Wanda i Zenon; w nocy z 23 na 24 czerwca Wigilia św. Jana
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1703 – urodziła się królowa Francji Maria (na portrecie), córka wojewody poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego (późniejszego dwukrotnie obranego i dwukrotnie obalonego króla Polski), poślubiona w 1725 r. przez Ludwika XV
- 1733 – zmarł szwajcarski polihistor Johann Jakob Scheuchzer
- 1763 – urodziła się cesarzowa Francji Józefina (na portrecie Gérarda), w latach 1796–1810 małżonka Napoleona
- 1923 – zmarł kaszubski działacz społeczny Antoni Abraham
- 1943 – nocą na 24 czerwca rozpoczęła się na Zamojszczyźnie niemiecka akcja pacyfikacyjna o kryptonimie „Werwolf”, w ramach której do sierpnia ze 171 miejscowości wysiedlono kilkadziesiąt tysięcy Polaków
- 1963 – zmarła krakowska pisarka Krystyna Grzybowska – prawnuczka Ambrożego Grabowskiego, wnuczka Karola Estreichera st., córka Stanisława Estreichera i bratanica Marii Estreicherówny, siostra Karola Estreichera mł., autorka Kroniki rodzinnej; tegoż dnia następcą Dawida Ben Guriona na urzędzie premiera Izraela został Lewi Eszkol
25 czerwca 2023
25 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Dorota, Febronia i Wilhelm
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1673 – w oblężeniu Maastricht podczas wojny Francji z koalicją poległ kapitan muszkieterów gwardii Charles de Batz-Castelmore d’Artagnan (na pomniku w tymże mieście), pierwowzór postaci gaskońskiego szlachcica – głównego bohatera powieści Trzej muszkieterowie A. Dumasa
- 1903 – urodził się angielski pisarz, publicysta i korespondent wojenny George Orwell (na fotografii), autor m.in. powieści Rok 1984 i Folwark zwierzęcy; tegoż dnia Wojciech Korfanty został pierwszym polskim posłem do Reichstagu wybranym na Górnym Śląsku
- 1963 – urodził się brytyjski piosenkarz George Michael, wykonawca, producent i kompozytor muzyki pop i soul
- 1993 – w Republice Litewskiej weszła do obiegu narodowa waluta – lit; tegoż dnia w dwu państwach kobiety po raz pierwszy objęły urząd premiera: Tansu Çiller – w Turcji, i Kim Campbell – w Kanadzie
27 czerwca 2023
27 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Cyryl, Maryla i Włodzisława; dzień niepodległości Dżibuti
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1358 – powstała Republika Dubrownicka
- 1838 – urodził się Paul Mauser, niemiecki konstruktor broni strzeleckiej
- 1863 – na Placu Łukiskim w Wilnie został stracony Zygmunt Sierakowski, dowódca powstańczy na Litwie; ujętego przez Moskali po bitwie pod Birżami skazano 23 czerwca zaocznie na karę śmierci; mimo interwencji brytyjskiego ambasadora Francisa Napiera u ministra wojny Milutina wyrok został konfirmowany przez Murawjowa za zgodą cara Aleksandra II, z zamianą rozstrzelania na powieszenie
- 1898 – kanadyjski żeglarz Joshua Slocum zakończył swój rejs, podczas którego jako pierwszy człowiek opłynął samotnie cały świat
- 1923 – przeprowadzono pierwsze w historii tankowanie w powietrzu (z wykorzystaniem dwóch bombowców Airco DH.4 United States Army Air Service (na zdjęciu)
- 1973 – premiera filmu sensacyjnego Żyj i pozwól umrzeć, w którym brytyjski aktor Roger Moore (wcześniej znany m.in. z serialu telewizyjnego Święty) po raz pierwszy wcielił się w rolę agenta Jamesa Bonda (na fotografii Roger Moore w 1973')
- 1978 – odbył się start rakiety Sojuz-30 z Mirosławem Hermaszewskim na pokładzie
29 czerwca 2023
29 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Beata, Paweł i Piotr; wczoraj lub dziś w islamie początek święta Kurban Bajram
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1613 – spłonął londyński Globe Theatre (na fotografii rekonstrukcja); jednym z jego udziałowców był William Szekspir, a wystawiano tam premiery jego utworów oraz sztuki Bena Jonsona i Johna Webstera
- 1668 – na Antokolu w Wilnie odbyła się pod przewodnictwem biskupa Aleksandra Sapiehy uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę ufundowanego przez hetmana wielkiego litewskiego Michała Paca kościoła św. Piotra i Pawła
- 1913 – nocą na 30 czerwca atakiem Bułgarów na pozycje greckie rozpoczęła się II wojna bałkańska
- 1943 – zmarła księżna Daisy (na portrecie Johna Singera Sargenta), pierwsza żona księcia pszczyńskiego Hansa Heinricha XV Hochberga
- 1993 – w Warszawie otwarto Muzeum Katyńskie
- 2003 – zmarła amerykańska aktorka filmowa i teatralna Katharine Hepburn, laureatka czterech Oscarów w kategorii najlepszej aktorki pierwszoplanowej
- 2008 – zmarła Anka Kowalska – poetka, powieściopisarka i dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w epoce PRL (członkini Komitetu Obrony Robotników), autorka zekranizowanej powieści „Pestka”
2 czerwca 2023
2 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Blandyna, Erazm i Marianna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1743 – urodził się Giuseppe Balsamo, znany jako Cagliostro, włoski awanturnik, alchemik i wolnomularz
- 1793 – oddziały Gwardii Narodowej pod komendą François Hanriota i masy sankiulotów otoczywszy gmach Konwentu Narodowego wymusiły uchwałę o pozbawieniu mandatów i aresztowaniu 29 przywódców żyrondy oraz 2 ministrów – Clavière’a i Lebruna; kto ucieczką uchylił się od uwięzienia, był wyjęty spod prawa
- 1888 – porzucając życie świeckie, przyszły arcybiskup lwowski obrządku greckokatolickiego Andrzej Szeptycki wstąpił do nowicjatu u dobromilskich bazylianów
- 1953 – w Opactwie Westminsterskim Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; uroczystość ta była pierwszą w świecie koronacją królewską transmitowaną przez telewizję (na fotografi monarchini pozdrawiająca poddanych z balkonu Pałacu Buckingham)
- 1973 – w Amsterdamie oddano do użytku Muzeum Vincenta van Gogha (na zdjęciu gmach) zawierające największą na świecie kolekcję dzieł tego malarza
- 1993 – zmarł luterański duchowny Karol Świtalski, kapelan Wojska Polskiego
4 czerwca 2023
4 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Franciszek, Kwiryn i Saturnina; dzień niepodległości Tonga; Zesłanie Ducha Świętego w Kościołach wschodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1738 – urodził się Jerzy III, ostatni król Wielkiej Brytanii, pierwszy król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii
- 1783 – pierwszy publiczny pokaz montgolfiery – balonu na ogrzane powietrze konstrukcji Josepha i Jacques'a Montgolfierów (na ilustracji)
- 1798 – zmarł Giacomo Casanova, wenecki awanturnik, podróżnik, literat, skrzypek, finansista, dyplomata, mason, matematyk, szpieg i bibliotekarz, którego nazwisko stało się w wielu językach synonimem uwodziciela
- 1913 – brytyjska sufrażystka Emily Davison wpadła pod konia króla Jerzego V podczas gonitwy Derby w Epsom (na fotografii); w wyniku odniesionych obrażeń zmarła, nie odzyskując świadomości, cztery dni po wypadku
- 1933 – urodzili się: działacz robotniczy, antykomunista Edmund Bałuka, oraz adwokat Maciej Dubois, w 1989 r. przewodniczący Społecznej Komisji Pojednawczej
- 2008 – zmarła polska siatkarka, reprezentantka Polski Agata Mróz-Olszewska
6 czerwca 2023
6 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Artemiusz, Norbert i Paulina
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1523 – Gustaw I Waza wybrany na króla Szwecji, co oznaczało rozpad Unii kalmarskiej; w rocznicę tego wydarzenia obchodzi się Święto Narodowe Szwecji
- 1683 – w Oksfordzie otwarto Ashmolean Museum, pierwsze w historii muzeum uniwersyteckie
- 1903 – urodził się Aram Chaczaturian (na fotografii), ormiański kompozytor muzyki poważnej, dyrygent i pedagog muzyczny
- 1933 – w Camden (stan New Jersey) uruchomiono pierwsze kino samochodowe
- 1948 – zmarł Louis Lumière, francuski wynalazca, jeden z pionierów kinematografii, wraz ze starszym bratem Augustem wynalazca m.in.: kinematografu oraz techniki autochromu pozwalającej wykonywać barwne fotografie na płytach szklanych (na ilustracji Louis Lumière z mikroskopem i probówkami – fotografia wykonana metodą autochromu)
- 1968 – Robert F. Kennedy, amerykański polityk, senator, ubiegający się o nominację Partii Demokratycznej na urząd prezydencki, zmarł w wyniku zamachu dokonanego poprzedniego dnia
- 1973 – rozpoczęto seryjną produkcję Fiata 126p
8 czerwca 2023
8 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Jadwiga, Medard i Seweryn; Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
_Bosshardt_.jpg)
- 1603 – zmarł prymas Stanisław Karnkowski, polski duchowny katolicki, doktor praw, od 1581 arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, sekretarz wielki koronny, za panowania Zygmunta II Augusta był przewodniczącym Komisji Morskiej powołanej w celu realizacji polityki morskiej króla, opracował także wtedy statuty Karnkowskiego regulujące kwestie władztwa nad Gdańskiem i Bałtykiem, w 1572 przygotowywał pierwszą wolną elekcję, zaś w latach 1593-1594 faktycznie sprawował funkcje monarchy jako prorex w zastępstwie przebywającego w Szwecji Zygmunta III Wazy
- 1783 – rozpoczęła się erupcja wulkanu Laki, największa w czasach historycznych
- 1813 – urodził się malarz Maksymilian Piotrowski, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Królewcu
- 1903 – urodziła się Marguerite Yourcenar, wybitna pisarka francuska, pierwsza kobieta wybrana do Akademii Francuskiej
- 1913 – urodziła się Alida Bosshardt, znana jako „major Bosshardt” (na zdjęciu), holenderska działaczka humanitarna; tegoż dnia zmarła angielska sufrażystka Emily Davison
- 1983 – urodziła się Kim Clijsters (na fotografii), belgijska tenisistka (Flamandka), była liderka rankingu światowego w singlu i w deblu, wielokrotna finalistka turniejów wielkoszlemowych, triumfatorka US Open 2005, US Open 2009 i US Open 2010 w singlu oraz Wimbledon 2003 i Roland Garros 2003 w deblu
10 czerwca 2023
10 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bogumiła, Bogumił i Diana
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1653 – zmarł polski heraldyk, historyk, dominikanin Szymon Okolski, autor prac historycznych i literackich napisanych po polsku i łacinie
- 1793 – założono Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu
- 1858 – zmarł angielski botanik Robert Brown, który odkrył zjawisko określane od jego nazwiska ruchami Browna
- 1928 – urodził się amerykański pisarz i ilustrator Maurice Sendak, twórca literatury adresowanej do dzieci
- 1938 – urodziła się polska piosenkarka Violetta Villas, szczególnie popularna w latach 60. XX w. (jej imieniem nazwano np. model radioodbiornika)
- 1953 – zmarł Grzegorz Fitelberg, polski dyrygent, kompozytor i skrzypek
- 2003 – w ramach misji międzyplanetarnej Mars Exploration Rover w kierunku Marsa została wystrzelona sonda Spirit (na fotografii)
12 czerwca 2023
12 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bolesław, Mieczysława i Mieczysław; dzień niepodległości Filipin; Dzień Rosji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=small}
- 1583 – ślub kanclerza Jana Zamoyskiego z królewską bratanicą Gryzeldą Batorówną
- 1863 – na stokach Cytadeli Warszawskiej stracony przez powieszenie został ksiądz Agrypin Konarski – kapucyn, w powstaniu styczniowym kapelan oddziałów Teodora Cieszkowskiego, Dionizego Czachowskiego i Władysława Kononowicza
- 1878 – urodził się amerykański pisarz i dziennikarz James Oliver Curwood, autor popularnych powieści przygodowych o zwierzętach, Indianach i traperach wśród dziewiczej przyrody surowej Północy (Szara Wilczyca; Bari, syn Szarej Wilczycy; Władca skalnej doliny; Łowcy wilków; Łowcy złota)
- 1963 – premiera filmu Kleopatra (kadr z filmu z parą głównych bohaterów) – superprodukcji, w której po raz pierwszy aktorska gaża (grającej tytułową rolę Liz Taylor) osiągnęła poziom miliona dolarów
- 1968 – premiera horroru Romana Polańskiego Dziecko Rosemary, filmu nominowanego do Oscara w dwóch kategoriach
- 1993 – zmarł niemiecki astronom Wilhelm Gliese, najbardziej znany z utworzenia katalogu bliskich gwiazd
- 2003 – rozpoczęła emisję należąca do Fundacji Lux Veritatis Telewizja Trwam
14 czerwca 2023
14 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Eliza, Rufin i Walery
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1863 – na rozkaz namiestnika Królestwa Polskiego, wielkiego księcia Konstantego Mikołajewicza, arcybiskup metropolita warszawski Zygmunt Szczęsny Feliński (na fotografii wykonanej ok. 1885 r.) został wywieziony do Gatczyny koło Petersburga; do Polski wrócił dopiero po 20 latach
- 1898 – urodził się polski malarz Piotr Potworowski
- 1903 – urodził się amerykański matematyk i logik Alonzo Church, twórca rachunku lambda
- 1928 – urodził się argentyński rewolucjonista Ernesto "Che" Guevara
- 1933 – urodził się polski fizyk Iwo Białynicki-Birula
- 1963 – urodził się polski aktor filmowy, teatralny i dubbingowy Jarosław Boberek (na fotografii)
- 2003 – zmarł polski prawnik Adam Łopatka, w latach 1987–1990 Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
16 czerwca 2023
16 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Aneta, Justyna i Ludgarda; Bloomsday
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1858 – zmarł brytyjski lekarz John Snow (na portrecie), pionier stosowania znieczulenia, jeden z twórców epidemiologii
- 1903 – Henry Ford założył amerykański koncern motoryzacyjny Ford Motor Company (logo)
- 1943 – II wojna światowa: zakończyła się bitwa nad Sutjeską, niepowodzenie sił Osi stało się punktem zwrotnym w przejęciu kontroli nad Jugosławią przez aliantów
- 1948 – doszło do pierwszego aktu agresji ze strony ruchu niepodległościowego zaliczanego do powstania malajskiego
- 1958 – stracono Imre Nagya, premiera Węgier w czasie powstania 1956 roku
- 1963 – rozpoczął się pierwszy lot kosmiczny kobiety Walentiny Tierieszkowej na pokładzie statku kosmicznego Wostok 6
18 czerwca 2023
18 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Amand, Elżbieta i Marek
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1363 – arcybiskup Pragi Arnoszt z Pardubic koronował na królową Czech wnuczkę Kazimierza Wielkiego Elżbietę pomorską – czwartą małżonkę cesarza Karola IV
- 1913 – urodził się Stanisław Marusarz (na fotografii), polski sportowiec, wielokrotny mistrz Polski w skokach narciarskich, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych; podporucznik AK, patron skoczni narciarskiej Wielka Krokiew w Zakopanem
- 1923 – urodził się Szymon Szurmiej, aktor i reżyser, dyrektor Teatru Żydowskiego w Warszawie
- 1928 – norweski badacz polarny Roald Amundsen (na portrecie) zaginął bez wieści w Arktyce
- 1953 – w niespełna rok po obaleniu króla Faruka Egipt ogłoszono republiką, zaś pierwszym prezydentem został Muhammad Nadżib
- 1968 – dokonano oblotu radzieckiego samolotu patrolowego Tu-142
- 1983 – początek drugiej misji wahadłowca Challenger, w której udział wzięła pierwsza Amerykanka Sally Ride
20 czerwca 2023
20 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Benigna, Bogna i Florentyna; Światowy Dzień Uchodźcy
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1793 – urodził się polski komediopisarz Aleksander Fredro, uczestnik wojen napoleońskich, pamiętnikarz; autor do dziś wystawianych i podziwianych komedii, m.in. Zemsty czy Ślubów panieńskich (
Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów z Fredry • 
Przeczytaj w Wikiźródłach wybrane teksty Aleksandra Fredry) - 1863 – utworzony z pogwałceniem Konstytucji USA stan Wirginia Zachodnia został włączony do Unii
- 1933 – zmarła niemiecka socjalistka, pacyfistka i feministka Clara Zetkin (na fotografii z 1897)
- 1943 – urodził się polski wokalista Wojciech Gąssowski
- 1983 – ukazał się debiutancki album zespołu Lady Pank
- 2003 – zmarła współpracowniczka Jerzego Giedroycia Zofia Hertz, współzałożycielka Instytutu Literackiego (na fotografii razem z Giedroyciem podczas targów książki w 1982 r.); tegoż dnia Jimbo Wales ogłosił decyzję o utworzeniu Fundacji Wikimedia
22 czerwca 2023
22 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Albana, Paulin i Tomasz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 168 p.n.e. – Rzymianie pod wodzą Emiliusza Paulusa w bitwie pod Pydną pokonali wojska macedońskiego władcy Perseusza, co zapoczątkowało dominację Rzymu w świecie hellenistycznym
- 1633 – w obliczu kary śmierci Galileusz odżegnał się przed sądem Świętego Oficjum od swych poglądów na temat teorii heliocentrycznej (scena na obrazie Cristiano Bantiego), wyrażonych m.in. w Dialogu; według legendy miał przy tym wypowiedzieć szeptem słowa Eppur si muove („A jednak się kręci”)
- 1898 – urodził się niemiecki pisarz Erich Maria Remarque; autor m.in. powieści Na Zachodzie bez zmian i Łuk triumfalny
- 1913 – urodził się adwokat Władysław Siła-Nowicki, obrońca w procesach politycznych epoki PRL
- 1933 – rozpoczęły się zamieszki w Grodzisku Dolnym, w których zginęło 8 osób
- 1978 – amerykański astronom James Walter Christy odkrył Charona, największego z księżyców Plutona
- 2003 – zmarł białoruski literat Wasil Bykau (na fotografii); tłumacz utworów Adama Mickiewicza i Karola Wojtyły
24 czerwca 2023
24 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Janina, Jan i Romuald
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1793 – Konwent Narodowy uchwalił Konstytucję jakobińską
- 1838 – urodzili się: Jan Matejko (na autoportrecie), malarz, przedstawiciel polskiego malarstwa historycznego (Stefan Batory pod Pskowem; Unia lubelska; Wernyhora; Bitwa pod Grunwaldem; Hołd pruski; Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem; Kościuszko pod Racławicami; Poczet królów i książąt polskich), oraz Gustav Schmoller, niemiecki ekonomista, przedstawiciel szkoły historycznej w ekonomii, profesor na uniwersytetach w Halle, Strasburgu i Berlinie, współpracował z rządem Bismarcka i propagował jego politykę socjalną i ekonomiczną, zwolennik interwencjonizmu państwowego, poddał krytyce prawa klasyków ekonomicznych, odrzucał klasyczną koncepcję homo oeconomicus, nie zgadzał się z wizją człowieka podejmującego działania gospodarcze jedynie w oparciu o motyw egoistyczny
- 1948 – rozpoczęła się blokada Berlina
- 1963 – urodził się polski muzyk, aktor i polityk Paweł Kukiz, lider zespołu Piersi i inicjator komitetu wyborczego Kukiz’15
- 1973 – zmarł polski historyk Stanisław Herbst, badacz dziejów nowożytnych, historyk wojskowości, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Wojskowej Akademii Politycznej, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego
- 2008 – zmarł Józef Szajna, scenograf, reżyser teatralny, malarz i grafik, profesor ASP w Warszawie
26 czerwca 2023
26 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Jan, Paweł i Salwia; Międzynarodowy Dzień Pomocy Ofiarom Tortur; dzień niepodległości Madagaskaru
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 363 – sprzyjający dawnej religii rzymski cesarz Julian, przez chrześcijan zwany „Apostatą”, został śmiertelnie ranny podczas bitwy z Persami (na ilustracji)
- 1483 – po tym, jak synów Edwarda IV uznano za bękartów, tron Anglii objął diuk Gloucester Ryszard York
- 1898 – urodził się Willy Messerschmitt, niemiecki konstruktor samolotów, założyciel wytwórni Messerschmitt
- 1953 – na Kremlu został aresztowany minister spraw wewnętrznych i pierwszy wicepremier, deputowany Rady Najwyższej, członek Biura Politycznego KC KPZR – marszałek ZSRR Ławrientij Beria
- 1963 – urodził się rosyjski przedsiębiorca Michaił Chodorkowski; tegoż dnia prezydent John Fitzgerald Kennedy (na fotografii) podczas wizyty w Berlinie Zachodnim wygłosił mowę podkreślającą poparcie USA dla demokratycznych Niemiec Zachodnich, w trakcie której wypowiedział słowa Ich bin ein Berliner („Jestem berlińczykiem”)
- 2008 – zmarła polska bibliotekarka i bibliograf Maria Dembowska, dyrektor Biblioteki Polskiej Akademii Nauk, profesor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie
28 czerwca 2023
28 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Ireneusz, Marcela i Wincentyna; dziś lub jutro w islamie początek święta Kurban Bajram
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1598 – zmarł Abraham Ortelius, flamandzki geograf, kartograf, historyk
- 1813 – zmarł czynny w Polsce niemiecki architekt i ogrodnik Jan Chrystian Schuch (w spolszczonej wersji: Szuch) (na medalionie), na zlecenie Stanisława Augusta projektant założeń urbanistycznych w Warszawie; jego imię nosi aleja łącząca plac Na Rozdrożu i plac Unii Lubelskiej
- 1838 – koronacja Wiktorii na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii; za jej panowania Imperium brytyjskie (zaznaczane na mapach kolorem czerwonym) objęło 1/4 powierzchni lądów
- 1883 – urodził się działacz socjalistyczny Bolesław Drobner, pierwszy powojenny prezydent Wrocławia
- 1898 – Henri Brisson został po raz drugi premierem Francji
- 1953 – założono Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni (na fotografii)
- 1978 – Statek Sojuz 30 z Mirosławem Hermaszewskim i Piotrem Klimukiem na pokładzie przycumował do stacji kosmicznej Salut 6
30 czerwca 2023
30 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Lucyna, Władysława i Władysław
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
,_developed_by_the_Office_of_Naval_Research_and_christened_Sea_Fighter_(FSF_1),_arrives_at_her_new_homeport_of_San_Diego_Calif.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_Bosshardt_.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
- 1893 – urodził się niemiecki działacz komunistyczny Walter Ulbricht, I sekretarz KC SED (obalony przez Ericha Honeckera w 1971 r.); urząd przewodniczącego Rady Państwa NRD piastował dożywotnio
- 1923 – urodził się Jehuda Lajb Lubiński, autor dziennika z łódzkiego getta
- 1943 – wydany przez konfidentów – Blankę Kaczorowską, Ludwika Kalksteina i Eugeniusza Świerczewskiego – komendant główny Armii Krajowej generał Stefan Rowecki ps. „Grot” (na fotografii) został aresztowany przez Gestapo
- 1953 – urodziła się Krystyna Bochenek (na fotografii), dziennikarka Polskiego Radia Katowice, popularyzatorka profilaktyki zdrowia, propagatorka kultury języka polskiego, pomysłodawczyni Ogólnopolskiego Dyktanda, członkini Rady Języka Polskiego i przewodnicząca Komisji Języka w Mediach w tej radzie, senator V, VI i VII kadencji, wicemarszałek Senatu
- 1963 – kardynał Alfredo Ottaviani włożył na skronie Pawła VI potrójną koronę; była to ostatnia do dziś papieska koronacja
- 1973 – w Warszawie zlikwidowano linie trolejbusowe