Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/czerwiec
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rocznice
1 czerwca 2021
1 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Fortunat, Konrad i Pamela; Dzień Dziecka
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1676 – podczas bitwy pod Olandią eksplodował szwedzki okręt liniowy Kronan
- 1856 – urodził się polski malarz Władysław Ślewiński
- 1876 – zmarł bułgarski poeta Christo Botew (na fotografii), publicysta, działacz rewolucyjny, uznawany za bohatera narodowego
- 1916 – I wojna światowa: zakończyła się nierozstrzygnięta bitwa jutlandzka między flotami niemiecką i brytyjską
- 1926 – ponowne wybory prezydenckie w Polsce: w głosowaniu Zgromadzenia Narodowego na prezydenta Rzeczypospolitej został wybrany chemik Ignacy Mościcki (na zdjęciu), wówczas pracujący jako dyrektor Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie
- 1926 – urodziła się Norma Jean Mortenson, znana pod pseudonimem Marilyn Monroe, amerykańska gwiazda filmowa, legenda światowego kina lat 50. i 60. (m.in. Mężczyźni wolą blondynki, Słomiany wdowiec, Książę i aktoreczka, Pół żartem, pół serio)
- 2001 – miała miejsce masakra rodziny królewskiej w Nepalu: następca tronu Nepalu, książę Dipendra zastrzelił swego ojca króla Birendrę oraz wielu dalszych krewnych
3 czerwca 2021
3 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Karol, Kewin i Leszek; Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1906 – urodziła się amerykańska tancerka i piosenkarka Josephine Baker
- 1926 – urodził się amerykański poeta Allen Ginsberg
- 1931 – urodził się kubański rewolucjonista i polityk Raúl Castro Ruz, od 2008 Przewodniczący Rady Państwa Republiki Kuby
- 1961 – urodził się Lawrence Lessig, amerykański prawnik, twórca Creative Commons
- 1986 – urodził się hiszpański tenisista Rafael Nadal (na fotografii)
- 2006 – w rezultacie referendum niepodległościowego powstała Republika Czarnogóry (na ilustracji godło Czarnogóry)
- 2016 – zmarł Muhammad Ali, amerykański bokser uważany za jednego z najlepszych pięściarzy, a także najważniejszych sportowców XX wieku
5 czerwca 2021
5 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bonifacy, Igor i Waleria; Światowy Dzień Środowiska
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1851 – w amerykańskim czasopiśmie „National Era” ukazał się pierwszy odcinek powieści Chata wuja Toma autorstwa Harriet Beecher Stowe
- 1916 – I wojna światowa: na minie ustawionej przez niemiecki okręt podwodny U-75 w pobliżu Orkadów zatonął brytyjski krążownik pancerny HMS Hampshire na pokładzie znajdował się wówczas brytyjski minister wojny, lord Horatio Kitchener, który nie przeżył katastrofy
- 1941 – urodziła się polska aktorka Barbara Brylska
- 1961 – zmarł polski mikrobiolog żydowskiego pochodzenia Ludwik Fleck, za życia ceniony jako lekarz, specjalista z dziedziny bakteriologii, immunologii i hematologii, obecnie w świecie doceniany przede wszystkim jako filozof
- 1981 – amerykańskie Centers for Disease Control and Prevention doniosły w swym cotygodniowym biuletynie, że 5 homoseksualistów z Los Angeles zapadło na rzadką odmianę zapalenia płuc, był to pierwszy opis choroby, którą rok później nazwano AIDS
- 1991 – rozpoczęła się misja STS-40 wahadłowca Columbia (na ilustracji logo misji), lot naukowy, wypełniony prowadzeniem eksperymentów medycznych i biologicznych na pokładzie laboratorium Spacelab SLS-1
- 2006 – po rozpadzie federacji z Czarnogórą parlament w Belgradzie proklamował niepodległość Serbii
7 czerwca 2021
7 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Anna, Robert i Wiesław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1886 – urodził się rumuński inżynier i konstruktor Henri Coandă, pionier lotnictwa (na znaczku pocztowym)
- 1946 – urodzili się: polski grafik karykaturzysta Antoni Chodorowski, oraz polski polski językoznawca Jan Miodek
- 1966 – zmarł francuski malarz, grafik, rzeźbiarz i poeta pochodzenia niemieckiego Hans Arp
- 1981 – Operacja Opera: izraelskie lotnictwo zniszczyło iracki reaktor jądrowy Osirak
- 1981 – urodziła się rosyjska tenisistka Anna Kurnikowa (na fotografii)
9 czerwca 2021
9 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Anna, Efrem i Sylwestra
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1311 – obraz Maestà Duccia di Buoninsegni został przeniesiony w uroczystej procesji do katedry w Sienie
- 1781 – urodził się brytyjski inżynier, konstruktor kolejowy i wynalazca George Stephenson (na ilustracji), jeden z głównych twórców podstaw nowoczesnej techniki
- 1881 – urodził się białoruski działacz narodowy Iwan Łuckiewicz
- 1916 – urodził się amerykański polityk i biznesmen Robert McNamara, sekretarz obrony USA w okresie kryzysu kubańskiego
- 1941 – urodził się polski naukowiec i polityk Antoni Motyczka (na fotografii), profesor nauk technicznych, senator od 2005 do swojej śmierci w 2013
- 2006 – Sejm RP przyjął ustawy powołujące Centralne Biuro Antykorupcyjne i Służbę Kontrwywiadu Wojskowego
11 czerwca 2021
11 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Barnaba, Radomiła i Radomił
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1666 – podczas II wojny angielsko-holenderskej rozpoczęła się morska bitwa czterodniowa w Cieśninie Kaletańskiej, jedna z najdłuższych bitew morskich w historii
- 1776 – urodził się angielski malarz pejzażysta John Constable (na ilustracji jego obraz Park Wivenhoe w Essex)
- 1866 – zmarł austriacki botanik i podróżnik Theodor Kotschy, badacz flory północnej Afryki i Bliskiego Wschodu
- 1871 – urodził się Stjepan Radić, chorwacki polityk w czasach Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, założyciel i przywódca Chorwackiej Partii Chłopskiej
- 1936 – zmarł amerykański pisarz Robert E. Howard, autor fantasy, horrorów oraz opowiadań bokserskich i historyczno-przygodowych, w literaturze fantasy prekursor podgatunków miecza i magii oraz heroic fantasy, twórca postaci Conana Barbarzyńcy
- 1981 – zmarła polska historyk literatury, eseistka Maria Czapska (na fotografii), redaktorka paryskiej „Kultury”
13 czerwca 2021
13 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Łucjan, Akwilina i Antoni
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1231 – zmarł teolog i doktor Kościoła Antoni z Padwy (rekonstrukcja twarzy), nazywany Doctor Evangelicus
- 1831 – urodził się szkocki wszechstronny fizyk i matematyk James Clerk Maxwell (na fotografii)
- 1861 – zmarł brytyjski anatom i chirurg Henry Gray, autor wielokrotnie wznawianego anglojęzycznego podręcznika anatomii, znanego dziś jako Gray's Anatomy
- 1911 – urodził się amerykański fizyk Luis Walter Alvarez, specjalista w zakresie fizyki jądrowej, cząstek elementarnych i promieniowania kosmicznego, laureat Nagrody Nobla; wraz ze swoim synem Walterem Alvarezem współautor hipotezy, według której zagładę dinozaurów spowodowało uderzenie w Ziemię dużej planetoidy
- 1946 – w Polsce wydany został dekret o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa - tzw. mały kodeks karny
- 1966 – Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych w sprawie Miranda vs. stan Arizona uznał, że policja ma obowiązek informować aresztowanego o jego prawach w czasie zatrzymania; od tamtego czasu policjanci recytują osobie podejrzanej katalog przysługujących jej praw, tzw. prawa Mirandy
- 1986 – zmarł amerykański muzyk Benjamin „Benny” Goodman, klarnecista jazzowy, zwany Królem Swingu
15 czerwca 2021
15 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Jolanta, Wit i Witosław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1246 – pyrrusowe zwycięstwo wojsk austriackich nad węgierskimi w bitwie nad Litawą, w walce poległ książę Fryderyk II Bitny, tym samym w linii męskiej wygasła dynastia Babenbergów
- 1846 – urodził się polski ekonomista i polityk Leon Biliński (na fotografii), profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, minister skarbu Przedlitawiii (1895–1897 i 1909–1911), Austro-Węgier (1912–1915) i Polski (1919)
- 1916 – urodził się amerykański ekonomista, informatyk, socjolog i psycholog Herbert Simon, laureat Nagrody Turinga i Nagrody im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii
- 1946 – urodził się grecki piosenkarz Demis Roussos, znany m.in. z takich utworów jak „Forever and Ever”, „My Friend the Wind” czy „Goodbye My Love Goodbye”
- 1956 – urodził się polski aktor niezawodowy Henryk Gołębiewski (seriale przygodowe Wakacje z duchami, Podróż za jeden uśmiech, Stawiam na Tolka Banana, film Edi)
- 1966 – urodził się łotewski polityk Raimonds Vējonis, urzędujący prezydent Łotwy, działacz Partii Zielonych
- 1996 – zmarła amerykańska wokalistka jazzowa Ella Fitzgerald (na fotografii), zwana „Pierwszą Damą Piosenki”, odznaczona Medalem Wolności przez prezydenta George’a H.W. Busha
17 czerwca 2021
17 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Albert, Alina i Waleriana
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1696 – zmarł Jan Sobieski, król Polski w latach 1674–1696 (na ilustracji), dowódca wojskowy, hetman wielki koronny, któremu zwycięstwo pod Chocimiem przyniosło sławę w świecie i utorowało drogę do tronu po śmierci króla Michała; mecenas kultury i fundator kościołów
- 1876 – urodził się amerykański lekarz neurolog i neuroanatom Edward Anthony Spitzka, któremu w 1901 powierzono wykonanie autopsji mózgu Leona Czolgosza, zabójcy prezydenta USA Williama McKinleya
- 1931 – urodził się polski aktor teatralny i filmowy Ignacy Gogolewski, zapamiętany jako odtwórca roli Antka Boryny w filmie Chłopi
- 1936 – urodził się brytyjski reżyser filmowy i telewizyjny Ken Loach (na fotografii), autor takich filmów jak Kes, Wiatr buszujący w jęczmieniu czy I, Daniel Blake
- 1991 – premier Polski Jan Krzysztof Bielecki i kanclerz RFN Helmut Kohl podpisali w Bonn polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie
- 1996 – zmarł amerykański historyk i filozof nauki Thomas Kuhn, autor koncepcji paradygmatów
19 czerwca 2021
19 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Gerwazy, Michalina i Romualda; dzień niepodległości Węgier
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1566 – urodził się Jakub Stuart, król Szkocji (jako Jakub VI) w latach 1567–1625, a następnie król Anglii (jako Jakub I) w latach 1603–1625
- 1851 – urodził się brytyjski fizyk, inżynier elektryk i pedagog Silvanus P. Thompson (na fotografii), założyciel i dyrektor Finsbury Technical College, które uchodzi za pierwsze technikum w Anglii
- 1926 – urodził się polski prawnik Tadeusz Zieliński, senator, rzecznik praw obywatelskich w latach 1992–1996, minister pracy i polityki socjalnej w 1997; tegoż dnia w Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się prapremiera opery Król Roger Karola Szymanowskiego
- 1941 – urodził się czeski ekonomista i polityk Václav Klaus (na fotografii), prezydent Czech od 2003 do 2013
- 1951 – urodził się włoski kolarz torowy i szosowy Francesco Moser
- 1986 – zmarł francuski aktor Coluche, znany z wielu ról komediowych (na przykład w filmie Skrzydełko czy nóżka u boku Louisa de Funèsa)
21 czerwca 2021
21 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Alicja, Alojzy i Rudolf
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1781 – urodził się francuski mechanik teoretyk, fizyk i matematyk Siméon Denis Poisson
- 1851 – w Londynie Adolf Anderssen i Lionel Kieseritzky rozegrali nieśmiertelną partię
- 1876 – zmarł meksykański polityk Antonio López de Santa Anna, ośmiokrotny prezydent Meksyku, pięciokrotnie skazywany z kraju na „dożywotnie wygnanie”
- 1881 – urodził się polski chemik i biofizyk Wojciech Alojzy Świętosławski (na fotografii), profesor Uniwersytetu Warszawskiego, profesor i rektor Politechniki Warszawskiej, autor wielu patentów, ponad 500 publikacji, dwukrotnie był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego, zasiadał także w Senacie
- 1956 – zmarł polski krytyk literacki, nowelista, działacz polityczny Władysław Jabłonowski, jeden z założycieli Ligi Narodowej, współpracownik Romana Dmowskiego, w okresie międzywojennym poseł na Sejm i senator
- 1976 – zmarł polski publicysta, pisarz polityczny i tłumacz Juliusz Mieroszewski, współpracownik paryskiej „Kultury”
- 2001 – zmarł amerykański gitarzysta i wokalista John Lee Hooker (na fotografii), gwiazda muzyki bluesowej („Boom Boom”)
23 czerwca 2021
23 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Edeltruda, Wanda i Zenon; w nocy z 23 na 24 czerwca Wigilia św. Jana
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1301 – urodził się Otto Wesoły, książę Austrii, Styrii i Karyntii
- 1881 – zmarł niemiecki botanik Matthias Schleiden, twórca (z Theodorem Schwannem) komórkowej teorii budowy organizmów
- 1891 – urodził się czeski pisarz i reżyser filmowy Vladislav Vančura; tegoż dnia zmarł niemiecki fizyk Wilhelm Weber, pionier badań magnetyzmu i elektryczności, upamietniony w nazwie jednostki strumienia magnetycznego
- 1951 – urodziła się francuska kierowczyni rajdowa Michèle Mouton
- 1961 – w życie wszedł Układ Antarktyczny, który zakazywał jakichkolwiek działań o charakterze militarnym na tym kontynencie
- 2011 – zmarł amerykański aktor Peter Falk (na fotografii w roli porucznika Columbo)
25 czerwca 2021
25 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Dorota, Febronia i Wilhelm
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1881 – urodził się pisarz i tłumacz, działacz i publicysta społeczny i religijny Paweł Hulka-Laskowski
- 1911 – we Lwowie został założony Związek Polski Piłki Nożnej, protoplasta założonego w 1919 Polskiego Związku Piłki Nożnej
- 1941 – kryzys przesilenia letniego: rząd szwedzki, wbrew ogłoszonej neutralności, zgodził się na tranzyt wojsk niemieckich na front wschodni
- 1981 – urodził się szwajcarski skoczek narciarski Simon Ammann (na fotografii)
- 1991 – wchodzące w skład Jugosławii republiki Chorwacja i Słowenia proklamowały niepodległość
- 2011 – zmarł polski polityk, prawnik, dyplomata Jan Kułakowski, główny negocjator przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
27 czerwca 2021
27 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Cyryl, Maryla i Włodzisława; dzień niepodległości Dżibuti
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1831 – zmarł wielki książę rosyjski Konstanty Romanow, uczestnik wojen napoleońskich, od 1816 roku naczelny wódz wojsk polskich w Królestwie Polskim
- 1941 – urodził się polski reżyser i scenarzysta filmowy Krzysztof Kieślowski, przedstawiciel nurtu „kina moralnego niepokoju”, autor Przypadku, Podwójnego życia Weroniki, cyklu Dekalog, tryptyku Trzy kolory. Niebieski, Biały, Czerwony
- 1951 – urodziła się irlandzka polityk Mary McAleese, prezydent Irlandii w latach 1997–2011
- 1991 – dwa dni po ogłoszeniu przez Słowenię niepodległości na jej terytorium wkroczyły federalne wojska jugosłowiańskie: początek wojny dziesięciodniowej
- 2001 – zmarła Tove Jansson (na ilustracji), fińska pisarka szwedzkojęzyczna, autorka serii książek o Muminkach
- 2011 – zmarł Maciej Zembaty (na portrecie Zbigniewa Kresowatego), polski poeta, muzyk, satyryk, reżyser radiowy, bard i tłumacz
29 czerwca 2021
29 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Beata, Paweł i Piotr
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1881 – sudański kaznodzieja Muhammad Ahmad Ibn Abd Allah przybrał samowolnie tytuł Mahdiego i wzniecił pierwsze w Afryce zakończone sukcesem powstanie przeciwko europejskim kolonizatorom
- 1886 – urodził się Robert Schuman, jeden z ojców UE, premier i minister spraw zagranicznych Francji
- 1911 – urodził się amerykański kompozytor muzyki filmowej Bernard Herrmann, autor ilustracji muzycznej takich filmów, jak m.in. Zawrót głowy i Psychoza Alfreda Hitchcocka, Fahrenheit 451 François Truffauta, czy Taksówkarz Martina Scorsese
- 1941 – zmarł światowej sławy pianista, kompozytor i działacz społeczny Ignacy Paderewski (na fotografii), prezydent Rady Ministrów i minister spraw zagranicznych II RP w 1919 roku
- 1971 – podczas powrotu na Ziemię lądownika statku kosmicznego Sojuz 11 zginęli radzieccy kosmonauci: Gieorgij Dobrowolski, Wiktor Pacajew i Władisław Wołkow
- 1991 – w FSO zakończono produkcję Fiata 125p (na fotografii)
2 czerwca 2021
2 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Blandyna, Erazm i Marianna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1676 – w czasie wojny Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską flota francuska zwyciężyła w bitwie morskiej pod Palermo
- 1866 – Fenianie pokonali wojska brytyjskie w bitwie pod Ridgeway w Ontario
- 1926 – urodził się historyk amerykański żydowskiego pochodzenia Raul Hilberg, zajmujący się problematyką prześladowań i eksterminacji Żydów w III Rzeszy
- 1941 – urodził się brytyjski perkusista Charlie Watts (na fotografii), członek zespołu The Rolling Stones
- 1946 – we Włoszech odbyło się referendum ustrojowe, większość głosujących opowiedziała się za zniesieniem monarchii i ustanowieniem republiki (na ilustracji karta do głosowania)
- 1966 – amerykańska sonda Surveyor 1 wylądowała na Księżycu, stając się pierwszym amerykańskim statkiem kosmicznym, który wylądował na innym ciele niebieskim
- 1981 – zwodowano brytyjski lotniskowiec typu Invincible HMS Ark Royal
4 czerwca 2021
4 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Franciszek, Kwiryn i Saturnina; dzień niepodległości Tonga
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1836 – urodził się polski hrabia Władysław Tarnowski, pianista, kompozytor, poeta, dramaturg i tłumacz, autor pieśni Jak to na wojence ładnie
- 1916 – I wojna światowa: na froncie wschodnim rozpoczęła się ofensywa Brusiłowa
- 1916 – urodził się amerykański biochemik i farmakolog amerykański Robert Furchgott, laureat Nagrody Nobla za odkrycia związane z tlenkiem azotu
- 1941 – zmarł Wilhelm II, do 1918 ostatni niemiecki cesarz i król Prus (na fotografii)
- 1951 – zmarł Serge Koussevitzky (Siergiej Kusewicki), dyrygent i kontrabasista pochodzenia rosyjskiego, długoletni dyrektor Bostońskiej Orkiestry Symfonicznej
- 1976 – urodził się rosyjski publicysta i działacz polityczny Aleksiej Nawalny (na fotografii)
6 czerwca 2021
6 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Artemiusz, Norbert i Paulina
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1606 – urodził się francuski poeta i dramatopisarz Pierre Corneille (na portrecie), twórca tragedii klasycystycznej, autor tragikomedii Cyd, która przyniosła mu dużą popularność, członek Akademii Francuskiej
- 1841 – urodziła się polska pisarka i publicystka Eliza Orzeszkowa (na portrecie), propagatorka pracy organicznej, zwolenniczka emancypacji kobiet, autorka m.in. powieści Nad Niemnem, Meir Ezofowicz, zbioru opowiadań i nowel Gloria victis
- 1931 – w Monachium spłonął doszczętnie Pałac Szklany
- 1941 – zmarł szwajcarski kierowca wyścigowy i konstruktor samochodów Louis Chevrolet
- 1956 – urodził się szwedzki tenisista Björn Borg
- 1961 – zmarł szwajcarski psychiatra i psycholog Carl Gustav Jung, twórca psychologii analitycznej oraz typologii osobowości
- 2011 – zmarł polski architekt Stefan Kuryłowicz
8 czerwca 2021
8 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Jadwiga, Medard i Seweryn
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1876 – zmarła francuska pisarka George Sand właśc. Aurore Dudevant (na fotografii Nadara), przedstawicielka romantyzmu, autorka powieści, esejów, dramatów teatralnych; przyjaciółka i towarzyszka życia Fryderyka Chopina
- 1916 – urodził się brytyjski biochemik, genetyk i biolog molekularny Francis Crick , który wraz z Jamesem Watsonem i Rosalindą Franklin odkrył strukturę molekularną DNA, laureat Nagrody Nobla
- 1946 – urodził się polski aktor teatralny, radiowy, filmowy i telewizyjny Piotr Fronczewski; tegoż dnia w Londynie odbyła się parada zwycięstwa wojsk alianckich, do której nie dopuszczono żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
- 1951 – urodziły się: walijska piosenkarka Bonnie Tyler („Total Eclipse of the Heart”, „Holding out for a Hero”), oraz polska wokalistka i autorka tekstów Olga Jackowska, znana też pod pseudonimem Kora (na fotografii), członkini zespołu Maanam, wykonawczyni utworów „Boskie Buenos”, „Kocham Cię, kochanie moje”, „O! nie rób tyle hałasu”, „Szare miraże”
- 1991 – zmarł śląski prozaik, publicysta i krytyk literacki Wilhelm Szewczyk, redaktor naczelny kilku czasopism, tłumacz z języka niemieckiego, literaturoznawca w zakresie literatury niemieckiej i serbołużyckiej, poeta, poseł na Sejm PRL
10 czerwca 2021
10 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bogumiła, Bogumił i Diana; Wniebowstąpienie Pańskie w Kościołach wschodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1836 – zmarł francuski fizyk i matematyk André Ampère (na portrecie), badacz zjawiska elektromagnetyzmu, od jego nazwiska jednostkę natężenia prądu elektrycznego nazwano amper
- 1901 – urodził się polski polityk, generał Jerzy Ziętek (na fotografii), wojewoda śląski
- 1916 – I wojna światowa: taktycznym zwycięstwem Austro-Węgier i strategicznym zwycięstwem Włoch zakończyła się bitwa pod Asiago
- 1936 – urodził się polski rzeźbiarz i pedagog Jan Kucz, wykładowca Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie, autor m.in. pomników Cyryla Ratajskiego w Poznaniu, Fryderyka Chopina we Wrocławiu, Jana Kochanowskiego w Radomiu
- 1941 – zmarł polski myśliciel marksistowski, socjolog i ekonomista Ludwik Krzywicki, publicysta, wydawca, działacz społeczno-polityczny, popularyzator socjalizmu
- 1946 – zmarł amerykański bokser Jack Johnson, który w 1908 złamał barierę rasową
- 1956 – urodził się litewski polityk Rolandas Paksas, pilot, przedsiębiorca, mer Wilna, poseł na Sejm, premier (1999 i ponownie 2000–2001), założyciel i przewodniczący Partii Liberalno-Demokratycznej, która później zmieniła nazwę na Porządek i Sprawiedliwość; w latach 2003–2004 prezydent Litwy, oskarżony o kontakty z rosyjską mafią i poważne naruszenie konstytucji oraz usunięty z urzędu; od 2009 deputowany do Parlamentu Europejskiego
12 czerwca 2021
12 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bolesław, Mieczysława i Mieczysław; dzień niepodległości Filipin; Dzień Rosji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1806 – urodził się pochodzący z Prus amerykański budowniczy mostów John Augustus Roebling, między innymi zaprojektował Most Brookliński w Nowym Jorku (na fotografii)
- 1926 – urodziła się polska malarka Teresa Pągowska, przedstawicielka polskiego malarstwa nowofiguratywnego
- 1941 – w Palmirach Niemcy rozstrzelali 30 więźniów Pawiaka, wśród zamordowanych Polaków byli m.in. poeta, krytyk literacki i wydawca Witold Hulewicz; działacz ruchu narodowego i dziennikarz Stanisław Piasecki oraz publicysta i działacz ruchu syndykalistycznego Jerzy Szurig
- 1941 – urodził się amerykański pianista jazzowy i kompozytor Chick Corea (na zdjęciu)
- 1946 – po tym, jak 2 czerwca w referendum konstytucyjnym społeczeństwo włoskie większością 54,3% głosów zadecydowało o zniesieniu monarchii i przyjęciu republikańskiej formy rządów, z piastowania urzędu zrezygnował król Humbert II z dynastii sabaudzkiej; tegoż dnia urodził polski dziennikarz Andrzej Woyciechowski, autor tekstów piosenek, twórca i właściciel Radia Zet, pierwszy prowadzący talk-show Na każdy temat w Polsacie
- 1981 – premiera filmu przygodowego Poszukiwacze zaginionej Arki w reżyserii Stevena Spielberga
14 czerwca 2021
14 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Eliza, Rufin i Walery
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1736 – urodził się francuski fizyk Charles Coulomb, badacz zjawisk magnetycznych i elektrostatycznych
- 1751 – papież Benedykt XIV ogłosił encyklikę A quo primum, dotyczącą stosunków między Żydami a ludnością chrześcijańską w Polsce
- 1811 – urodziła się amerykańska pisarka i działaczka społeczna Harriet Beecher Stowe (na fotografii), zwolenniczka abolicjonizmu, autorka powieści Chata wuja Toma
- 1931 – zmarł ukraiński działacz polityczny, historyk, socjolog i publicysta polskiego pochodzenia Wacław Lipiński (Wjaczesław Łypynski), teoretyk ukraińskiego konserwatyzmu, na jego ideologii opierał się emigracyjny ruch hetmańców
- 1936 – zmarł brytyjski powieściopisarz, krytyk i eseista Gilbert Keith Chesterton, którego twórczość zyskała sobie popularność w Polsce już w dwudziestoleciu międzywojennym (Człowiek, który był Czwartkiem)
- 1946 – urodził się amerykański przedsiębiorca, miliarder Donald Trump (na fotografii), magnat w branży nieruchomości, prowadzący (do 2015) telewizyjnego show „The Apprentice”, kandydat w prawyborach republikańskich w roku 2016
- 1986 – zmarł argentyński pisarz, poeta i eseista Jorge Luis Borges (Fikcje, Alef)
16 czerwca 2021
16 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Aneta, Justyna i Ludgarda; Bloomsday
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1846 – podczas konklawe, które zebrało się po śmierci Grzegorza XVI nowym papieżem wybrany został 54-letni Giovanni Mastai Ferretti, który przybrał imię Piusa IX (na portrecie)
- 1931 – urodził się Andrzej Ostoja-Owsiany, działacz opozycyjny w okresie PRL, członek Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Konfederacji Polski Niepodległej i NSZZ „Solidarność”
- 1956 – dokonano oblotu radzieckiego myśliwca MiG-21 (na fotografii)
- 1961 – rosyjski tancerz i choreograf Rudolf Nuriejew na lotnisku Le Bourget zwrócił się o udzielenie mu azylu politycznego we Francji
- 1966 – urodził się czeski lekkoatleta specjalizujący się w rzucie oszczepem Jan Železný, trzykrotny mistrz olimpijski i trzykrotny mistrz świata, jest najbardziej utytułowanym zawodnikiem w historii rzutu oszczepem, aktualny rekordzista świata z wynikiem 98,48 m
- 1971 – urodził się amerykański raper, poeta i aktor Tupac Shakur
18 czerwca 2021
18 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Amand, Elżbieta i Marek
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpeg)
- 741 – zmarł cesarz bizantyński Leon III Izauryjczyk, jego rządy przyniosły cesarstwu stabilizację; dokonał nowej kodyfikacji prawa, modyfikując je w duchu chrześcijańskim, wystąpił także przeciwko kultowi ikon, rozpoczynając okres ikonoklazmu
- 1291 – Grudziądz uzyskał prawa miejskie; akt lokacyjny regulujący prawnie granice Grudziądza i nadający mu prawo chełmińskie wystawił na zamku w Lipienku mistrz krajowy Meinhard von Querfurt
- 1926 – urodził się amerykański astronom Allan Rex Sandage, który jako pierwszy oszacował wiek Wszechświata; laureat Nagrody Crafoorda
- 1936 – zmarł rosyjski pisarz Maksim Gorki (na portrecie), autor powieści, nowel, opowiadań i dramatów
- 1981 – dokonano oblotu amerykańskiego bombowca Lockheed F-117 Nighthawk (na fotografii)
- 1996 – Binjamin Netanjahu został po raz pierwszy premierem Izraela
20 czerwca 2021
20 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Benigna, Bogna i Florentyna; Światowy Dzień Uchodźcy; Zesłanie Ducha Świętego w Kościołach wschodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 451 – bitwa na Polach Katalaunijskich: wojsko zachodniorzymskie pod wodzą Aecjusza Flawiusza pokonało armię Hunów pod wodzą samego Attyli
- 1566 – urodził się Zygmunt III Waza, król Polski i Szwecji (na portrecie pędzla Marcello Bacciarellego), syn Katarzyny Jagiellonki i księcia Jana Wazy
- 1931 – urodziła się polska poetka i pisarka Urszula Kozioł (na portrecie Zbigniewa Kresowatego)
- 1961 – urodził się Piotr Cyrwus, aktor krakowskiego Teatru Starego, występujący także w filmach i serialach telewizyjnych (rola Rysia w serialu TVP Klan)
- 1966 – zmarł belgijski teolog, ksiądz i astronom Georges Lemaître, jeden ze współtwórców współczesnej kosmologii relatywistycznej
- 1976 – w finale piłkarskich mistrzostw Europy reprezentacja Czechosłowacji pokonała drużynę Niemiec Zachodnich po serii rzutów karnych
- 2006 – w Paryżu otwarto Musée du quai Branly – muzeum sztuki kultur pozaeuropejskich
22 czerwca 2021
22 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Albana, Paulin i Tomasz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1906 – urodził się amerykański scenarzysta, reżyser i producent filmowy Billy Wilder
- 1926 – urodził się polski pisarz, reżyser i scenarzysta Tadeusz Konwicki, autor powieści (Sennik współczesny, Kompleks polski, Mała Apokalipsa) i filmów (Jak daleko stąd, jak blisko, Dolina Issy, Lawa)
- 1936 – zmarł niemiecki filozof Moritz Schlick (na zdjęciu), jeden z twórców pozytywizmu logicznego
- 1941 – rozpoczęła się operacja Barbarossa – niemiecki atak na ZSRR
- 1946 – urodził się polski polityk Józef Oleksy, Marszałek Sejmu w latach 1993–1995 oraz 2004–2005, premier Polski w latach 1995–1996
- 1966 – urodziła się Joanna Kołaczkowska (na fotografii), polska artystka kabaretowa (Potem i Hrabi)
- 1986 – Diego Maradona zdobył bramkę ręką w meczu między Argentyną a Anglią podczas mistrzostw świata w piłce nożnej w Meksyku
24 czerwca 2021
24 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Janina, Jan i Romuald
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1386 – urodził się włoski wędrowny kaznodzieja, franciszkanin Jan Kapistran
- 1621 – urodził się polski poeta barokowy Jan Andrzej Morsztyn (na portrecie Hyacinthe'a Rigaud, 1690), przedstawiciel marinizmu (tomiki: Lutnia, Kanikuła albo Psia gwiazda), tłumacz Pierre'a Corneille'a na język polski (dramat Cyd); w swej karierze politycznej pełnił m.in. funkcje sekretarza królewskiego, referendarza koronnego oraz podskarbiego wielkiego koronnego
- 1836 – urodzili się: niemiecki petrograf Hermann Karl Rosenbusch, oraz polski bankier i przedsiębiorca Jan Gotlib Bloch, pionier budownictwa kolejowego w Cesarstwie Rosyjskim, społecznik i filantrop, nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla
- 1866 – w Kraju Zabajkalskim wybuchło powstanie polskich skazańców, zesłanych tam po upadku powstania styczniowego
- 1976 – Czerwiec 1976: jednym z punktów obrad Sejmu była rządowa propozycja struktury niektórych zmian w strukturze cen detalicznych oraz zasad rekompensaty skutków tych zmian, za czym kryło się wprowadzenie podwyżek cen urzędowych na niektóre artykuły żywnościowe: mięso i wędliny (średnio o 69%), masło i sery, cukier oraz wyroby czekoladowe i cukiernicze; sejmowe wystąpienie premiera Jaroszewicza transmitowało radio i telewizja, nazajutrz opublikowały je gazety
26 czerwca 2021
26 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Jan, Paweł i Salwia; Międzynarodowy Dzień Pomocy Ofiarom Tortur; dzień niepodległości Madagaskaru
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1541 – zmarł hiszpański konkwistador Francisco Pizarro (na ilustracji)
- 1836 – zmarł francuski oficer i inżynier wojskowy, autor pieśni, poeta i pisarz Claude Joseph Rouget de Lisle (na portrecie), który w 1792 napisał Pieśń bojową Armii Renu, która – jako Marsylianka – stała się hymnem republikańskiej Francji
- 1926 – urodził się historyk, dziennikarz Marian Turski
- 1971 – wielki pożar ropy naftowej w rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach
- 1976 – urodził się polski aktor Paweł Małaszyński
- 1986 – pierwsze wydanie Teleexpressu
28 czerwca 2021
28 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Ireneusz, Marcela i Wincentyna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1651 – podczas powstania Chmielnickiego rozpoczęła się bitwa pod Beresteczkiem (na rycinie), jedna z największych bitew lądowych XVII wieku
- 1836 – zmarł amerykański polityk James Madison, główny autor projektu Konstytucji Stanów Zjednoczonych oraz Karty Praw, czwarty prezydent USA w latach 1809–1817
- 1841 – w Paryżu odbyła się prapremiera baletu Giselle (na ilustracji rosyjska tancerka baletowa Anna Pawłowa jako Giselle) z muzyką Adolphe’a Adama
- 1906 – urodziła się Maria Goeppert-Mayer, amerykańska fizyczka pochodzenia niemieckiego, pochodząca z rodu śląskich lekarzy, prawników, uczonych; laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
- 1926 – urodził się amerykański komik, scenarzysta, reżyser i producent filmowy Mel Brooks (Historia świata: Część I, Być albo nie być, Kosmiczne jaja, Robin Hood: Faceci w rajtuzach, Dracula – wampiry bez zębów)
- 1931 – urodził się polski prawnik Adam Zieliński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1982–1992 oraz Rzecznik Praw Obywatelskich w latach 1996-2000
- 1981 – 25 lat po wydarzeniach Poznańskiego Czerwca na pl. Adama Mickiewicza odsłonięto Pomnik Ofiar Czerwca 1956
30 czerwca 2021
30 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Lucyna, Władysława i Władysław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpeg){kind=link}
- 1671 – urodził się katolicki prezbiter, muzyk i kompozytor Teodorico Pedrini, misjonarz działający w Chinach, który wniósł znaczący wkład w przenoszeniu muzycznych tradycji zachodnioeuropejskich na chiński grunt
- 1801 – urodził się francuski ekonomista Frédéric Bastiat (na portrecie), przedstawiciel francuskiej ekonomii klasycznej, autor pamfletów (najbardziej chyba znany to Petycja producentów świec), w których polemizował z protekcjonistami i socjalistami
- 1911 – urodził się poeta, prozaik i eseista Czesław Miłosz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
- 1931 – urodził się amerykański pianista i kompozytor jazzowy Andrew Hill
- 1956 – 128 osób zginęło w zderzeniu dwóch cywilnych samolotów pasażerskich: Douglasa DC-7 należącego do linii United Airlines Lockheed Constellation linii TWA nad Wielkim Kanionem Kolorado w Arizonie
- 1961 – zmarł amerykański radiotechnik i wynalazca Lee De Forest
- 1966 – urodził się amerykański bokser Mike Tyson