Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/styczeń
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rocznice
1 stycznia 2020
1 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Eufrozyna, Mieszko i Odyseusz; Nowy Rok; dzień niepodległości Brunei i Haiti
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1940 – urodziła się polska aktorka Joanna Jędryka
- 1960 – we Francji przeprowadzono reformę walutową wprowadzającą po kursie 100:1 nowe franki (na fotografii), które zostały ostatecznie wycofane przez euro w 2002
- 1990 – morawskie miasto Zlin wróciło do swej pierwotnej nazwy (w latach 1949–1989 nazywało się Gottwaldov)
- 2000 – przeprowadzono reformę administracyjną w Czechach, powołując 13 krajów samorządowych i Pragę jako miasto wydzielone, zachowując jednocześnie stary podział na 7 okręgów terytorialnych dla wybranych instytucji państwowych; tegoż dnia mimo wielkich obaw problem roku 2000 był niemal nieodczuwalny
- 2010 – w samobójczym zamachu bombowym w wiosce Szah Hassan Chan w północnym Pakistanie zginęło 99 osób, a ponad 100 zostało rannych
3 stycznia 2020
3 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Danuta, Genowefa i Zdzisława
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 106 p.n.e. – urodził się Marcus Tullius Cicero (Cyceron), rzymski pisarz, mówca, polityk, dowódca wojskowy
- 1840 – urodził się flamandzki duchowny katolicki i misjonarz Jozef de Veuster, znany jako ojciec Damian, który podjął pracę wśród chorych na trąd w odizolowanej od świata kolonii trędowatych na wyspie Molokaʻi na Hawajach, kanonizowany w 2009
- 1870 – rozpoczęto budowę Mostu Brooklińskiego w Nowym Jorku (na fotografii)
- 1920 – łotewska wojna o niepodległość: w pierwszym dniu bitwy pod Dyneburgiem połączone siły łotewsko-polskie odbiły miasto z rąk bolszewików
- 1930 – zmarł polski architekt Władysław Horodecki (na fotografii), tworzył głównie w Kijowie, gdzie jest postacią dobrze znaną i cenioną do dziś
- 1945 – Krajowa Rada Narodowa podjęła decyzję o odbudowie Warszawy (na fotografii), co początkowo wcale nie było przesądzone – pojawiały się także głosy, aby pozostawić miasto zrujnowane jako wieczny symbol okrucieństwa nazistów i przestrogę dla przyszłych pokoleń, zaś stolicę państwa przenieść do innego miasta np. do niezniszczonej Łodzi
- 1945 – zmarł polski pisarz, dziennikarz i podróżnik-globtroter Ferdynand Ossendowski, jeden z najczęściej tłumaczonych na języki obce pisarzy polskich, niegdyś należący do czołówki najbardziej poczytnych pisarzy na świecie, w okresie PRL-u przez cenzurę skazany na zapomnienie
5 stycznia 2020
5 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Amelia, Edward i Szymon
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1855 – urodził się amerykański wynalazca King Camp Gillette (na fotografii), który opracował i opatentował żyletkę z dwoma ostrzami do maszynki do golenia; tegoż dnia zmarł polski aktor, reżyser i pisarz Jan Nepomucen Kamiński
- 1945 – zmarł niemiecki polityk SPD Julius Leber, członek opozycji antynazistowskiej związany z Kręgiem z Krzyżowej
- 1950 – urodzili się: polski przedsiębiorca i założyciel ITI Jan Wejchert, oraz polski wspinacz, taternik, alpinista i himalaista Krzysztof Wielicki, piąty człowiek na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum; tegoż dnia pod Swierdłowskiem rozbił się samolot z hokeistami klubu WWS Moskwa
- 1970 – zmarł matematyk i fizyk niemiecko-żydowskiego pochodzenia Max Born (na fotografii), współtwórca mechaniki kwantowej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
7 stycznia 2020
7 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Lucjan, Rajmund i Rajnold; 
w Kościołach wschodnich Boże Narodzenie
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1610 – Galileusz odkrył trzy z czterech największych księżyców Jowisza, nazywanych później księżycami galileuszowymi
- 1910 – urodził się Marian Eile, założyciel i pierwszy redaktor naczelny tygodnika „Przekrój”
- 1920 – zmarł australijski polityk i prawnik Edmund Barton (na portrecie), pierwszy premier Australii
- 1930 – urodził się polski architekt i urbanista Krystian Seibert
- 1940 – wojna radziecko-fińska: zdecydowanym zwycięstwem wojsk fińskich zakończyła się bitwa na drodze Raate
- 1990 – urodził się austriacki skoczek narciarski Gregor Schlierenzauer, rekordzista pod względem liczby zwycięstw w konkursach Pucharu Świata
9 stycznia 2020
9 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Adrian, Alicja i Marcjanna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_3.jpg)
- 1890 – urodził się czeski pisarz, pionier fantastyki naukowej i wolnomularz Karel Čapek (na zdjęciu), autor i popularyzator słowa robot
- 1905 – zmarła francuska działaczka anarchistyczna i rewolucjonistka Louise Michel, pionierka feminizmu we Francji
- 1920 – urodził się polski aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy Mieczysław Pawlikowski, odtwórca roli Zagłoby w filmie Pan Wołodyjowski Jerzego Hoffmana; w czasie II wojny światowej pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii
- 1925 – urodził się amerykański aktor Lee Van Cleef, karierę filmową rozpoczął od filmu W samo południe (na kadrze ze zwiastunu)
- 1945 – urodził się pierwszy prezydent niepodległej Armenii Lewon Ter-Petrosjan
- 1960 – rozpoczęto budowę tamy assuańskiej
- 1970 – zmarł historyk, publicysta i krytyk literacki Mieczysław Grydzewski, współzałożyciel i redaktor czasopisma „Skamander”, twórca i redaktor tygodnika „Wiadomości Literackie”
11 stycznia 2020
11 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Honorata, Hortensja i Krzesimir
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1610 – Galileusz odkrył Ganimedesa, ostatni z czterech największych księżyców Jowisza
- 1700 – w Rosji w miejsce kalendarza bizantyńskiego wprowadzono kalendarz juliański (po 31 grudnia 7208 nastał 1 stycznia 1700 roku)
- 1940 – zmarli: polski lekarz, anatom i cytolog Kazimierz Kostanecki i polski zoolog Michał Siedlecki, obaj aresztowani i osadzeni w niemieckim obozie Sachsenhausen w ramach akcji pacyfikacyjnej skierowanej przeciwko środowisku polskich uczonych
- 1940 – zanotowano najniższą temperaturę w Polsce: -40 stopni Celsjusza, który padł w Siedlcach
- 1960 – otwarto Centrum Wyszkolenia Kosmonautów (od 1969 roku im. J. Gagarina) w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą
- 2010 – zmarli: francuski reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, pisarz, krytyk i teoretyk filmu Éric Rohmer, oraz polska powieściopisarka, nowelistka, socjolog Danuta Mostwin, profesor The Catholic University of America w Waszyngtonie
13 stycznia 2020
13 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Hilary, Remigiusz i Weronika
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1790 – rewolucja francuska: Konstytuanta zabroniła na terytorium Francji składania ślubów zakonnych
- 1830 – w Poznaniu założono pierwszą miejską szkołę średnią dla dziewcząt
- 1870 – urodził się polski inżynier, publicysta i polityk Jędrzej Moraczewski, premier i minister komunikacji
- 1900 – urodził się, związany z Jasłem, lekarz okulista i kolekcjoner Stanisław Kadyi, amator paleontologii i geologii, posiadacz cennej kolekcji numizmatycznej oraz bardzo ciekawego, liczącego kilka tysięcy eksponatów zbioru flory i fauny kopalnej, ponadto kolekcjoner m.in. dzieł sztuki, rzemiosła artystycznego, malarstwa i militariów; na mocy testamentu jego dom i kolekcje stały się własnością miasta Jasła
- 1930 – urodził się polski rzeźbiarz Marian Konieczny, profesor i rektor ASP w Krakowie, autor wielu pomników, m.in. Warszawskiej Nike (na fotografii), Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie, Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, Jana Zamoyskiego w Zamościu
- 1940 – dokonano oblotu radzieckiego myśliwca Jak-1
- 1980 – urodził się austriacki skoczek narciarski Wolfgang Loitzl (na fotografii), indywidualny złoty medalista mistrzostw świata z 2009, drużynowo: złoty medalista olimpijski na igrzyskach w Vancouver i wielokrotny mistrz świata
15 stycznia 2020
15 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Eligiusz, Ida i Paweł
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1850 – urodzili się: rosyjska matematyczka polskiego pochodzenia Sofja Kowalewska, profesor Uniwersytetu Sztokholmskiego, oraz rumuński romantyczny poeta, nowelista i dziennikarz Mihai Eminescu (na fotografii)
- 1890 – urodził się legendarny łódzki gangster Ślepy Maks
- 1980 – zmarł polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, krytyk literacki i poeta Leszek Herdegen
- 1990 – w Krakowie rozpoczęła nadawanie pierwsza polska komercyjna stacja radiowa RMF FM
- 2000 – dwaj ochroniarze usiłowali zastrzelić w pałacu prezydenckim prezydenta Gambii Yahyę Jammeha
- 2010 – zmarł amerykański biochemik i genetyk Marshall Nirenberg (na fotografii), laureat Nagrody Nobla wraz z Robertem Williamem Holleyem i Har Gobind Khoraną za opisanie kodu genetycznego i jego roli w biosyntezie białek
17 stycznia 2020
17 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Antoni, Rosława i Rościsław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1560 – urodził się szwajcarski naturalista Gaspard Bauhin (na portrecie), wprowadził binominalną nomenklaturę roślin, opisał kilka tysięcy gatunków i rodzajów roślin, brat innego zasłużonego botanika – Jeana
- 1600 – urodził się hiszpański poeta i dramaturg Pedro Calderón de la Barca, autor sztuk Życie jest snem, Książę niezłomny
- 1860 – urodził się irlandzki polityk Douglas Hyde, prezydent Irlandii (na fotografii)
- 1945 – rozwiązana została podziemna organizacja harcerska Szare Szeregi
- 1950 – napad na budynek Brink’sa w Bostonie i zrabowanie rekordowego wówczas łupu w historii USA (1 218 211,29 dolarów w gotówce oraz 1 557 183,83 w czekach, przekazach i innych papierach wartościowych)
- 1955 – pierwszy okręt podwodny o napędzie atomowym USS Nautilus wypłynął w swój dziewiczy rejs
- 1985 – zmarł polski historyk prof. Ludwik Bazylow, badacz dziejów Europy Wschodniej, autor wielu publikacji książkowych poświęconych historii Rosji
19 stycznia 2020
19 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Germana, Henryk i Mariusz; Objawienie Pańskie w Kościołach wschodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1795 – proklamowano powstanie Republiki Batawskiej na terenie dzisiejszej Holandii
- 1885 – zwycięstwo wojsk brytyjskich nad mahdystami w bitwie pod Abu-Kru w Sudanie
- 1920 – urodził się peruwiański polityk i dyplomata Javier Pérez de Cuéllar (na fotografii), w latach 1982-1991 sekretarz generalny ONZ
- 1940 – zmarł polski historyk literatury Ignacy Chrzanowski
- 1945 – ostatni dowódca AK gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz rozwiązujący Armię Krajową
- 1955 – urodził się polski aktor Jacek Zejdler, odtwórca tytułowej roli w serialu telewizyjnym Stawiam na Tolka Banana
- 1975 – zmarł polski krytyk literacki i historyk literatury Kazimierz Wyka (na fotografii)
21 stycznia 2020
21 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Agnieszka, Jarosław i Jarosława; Dzień Babci w Polsce, Brazylii i Bułgarii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1855 – urodził się amerykański inżynier John Browning (na fotografii), konstruktor broni strzeleckiej
- 1870 – zmarł rosyjski pisarz Aleksandr Hercen
- 1905 – urodziła się działaczka komunistyczna i pisarka Wanda Wasilewska, pułkownik Armii Czerwonej, współorganizatorka Związku Patriotów Polskich w ZSRR i 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
- 1940 – wybuchło powstanie czortkowskie skierowane przeciwko sowieckim wojskom okupacyjnym
- 1950 – zmarł brytyjski powieściopisarz i publicysta George Orwell (na fotografii), autor powieści m.in.: Folwark zwierzęcy, Rok 1984
- 1960 – 37 osób zginęło w katastrofie kolumbijskiego samolotu Lockheed Constellation w Montego Bay na Jamajce
- 2000 – Kampinoski Park Narodowy został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO
23 stycznia 2020
23 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Emerencja, Ildefons i Uniemir
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpeg)
- 1900 – II wojna burska: rozpoczęła się bitwa o Spion Kop
- 1910 – urodził się francuski gitarzysta romskiego pochodzenia Django Reinhardt
- 1920 – urodził się amerykański przedsiębiorca i wynalazca Walter Frederick Morrison, pomysłodawca frisbee
- 1930 – urodziła się polska śpiewaczka operowa Teresa Żylis-Gara
- 1950 – urodził się amerykański aktor i producent filmowy Richard Dean Anderson, najbardziej znany z tytułowej roli w popularnym serialu telewizyjnym MacGyver
- 1960 – Jacques Piccard i Don Walsh w batyskafie Trieste dotarli po raz pierwszy do najgłębszego punktu na Ziemi – Głębi Challengera na Pacyfiku (na ilustracji Trieste tuż przed zanurzeniem)
25 stycznia 2020
25 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Emanuela, Miłosz i Paweł; Chińczycy obchodzą Nowy Rok, zaś Wietnamczycy święto Tết
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1870 – urodził się szwedzki matematyk Helge von Koch, twórca jednego z pierwszych fraktali – krzywej Kocha (fragment na animacji)
- 1890 – amerykańska dziennikarka Nellie Bly (na fotografii) zakończyła podróż dookoła świata, w rekordowym czasie 72 dni, 6 godzin, 11 minut i 14 sekund
- 1910 – urodził się pisarz i reżyser filmów eksperymentalnych Stefan Themerson
- 1970 – premiera filmu MASH
- 1990 – kolumbijski Boeing 707 rozbił się z powodu braku paliwa podczas podchodzenia do lądowania w Nowym Jorku, w wyniku czego zginęły 73 osoby, a 85 zostało rannych
- 2010 – 90 osób zginęło u wybrzeży Libanu w katastrofie etiopskiego Boeinga 737
27 stycznia 2020
27 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Elwira, Jerzy i Przybysław; Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1850 – urodził się brytyjski marynarz Edward Smith (na fotografii), pierwszy i zarazem ostatni kapitan Titanica
- 1860 – zmarł węgierski matematyk János Bolyai, odkrywca i badacz geometrii nieeuklidesowej (niezależnie od Łobaczewskiego)
- 1930 – urodził się polski kierowca rajdowy, oszczepnik i biznesmen Sobiesław Zasada
- 1945 – II wojna światowa: wojska radzieckie wyzwoliły nazistowski obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau; w rocznicę jest obchodzony Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu
- 1945 – II wojna światowa: wojska radzieckie splądrowały Katowice; część mieszkańców wywieziono do sowieckich kopalń w Workucie i Donbasie
- 2010 – zmarł amerykański pisarz J.D. Salinger; tegoż dnia w San Francisco na konferencji prasowej został zaprezentowany iPad
29 stycznia 2020
29 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Aniela, Bolesława i Zdzisław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1720 – urodził się polski komediopisarz, poeta, publicysta, jezuita Franciszek Bohomolec, jeden ze współtwórców oświecenia stanisławowskiego, autor licznych komedii satyrycznych (Małżeństwo z kalendarza, Paryżanin polski)
- 1820 – po 59 latach panowania zmarł Jerzy III, cierpiący na zaburzenia psychiczne monarcha Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, król Hanoweru
- 1860 – urodził się rosyjski nowelista i dramatopisarz Anton Czechow (na portrecie pędzla Sierowa), klasyk literatury rosyjskiej, autor dramatów Mewa, Trzy siostry, Wiśniowy sad, Wujaszek Wania; z zawodu lekarz: główna część jego dorobku powstała w okresie prowadzenia praktyki zawodowej
- 1955 – urodził się polski gitarzysta basowy, aranżer i kompozytor Jan Pospieszalski, autor programów radiowych i telewizyjnych; tegoż dnia otwarto „Okrąglak” w Poznaniu
- 1965 – urodził się czeski hokeista Dominik Hašek, jeden z najlepszych bramkarzy hokejowych świata
- 1980 – urodził się czeski skoczek narciarski Jan Matura
31 stycznia 2020
31 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Emma, Jan i Ludwika; dzień niepodległości Nauru
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1865 – Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych przyjęła 13. poprawkę do konstytucji znoszącą niewolnictwo (weszła w życie po jej ratyfikacji przez trzy czwarte stanów, 6 grudnia 1865)
- 1865 – urodził się francuski kolarz szosowy Henri Desgrange, pomysłodawca i organizator Tour de France
- 1910 – urodził się Giorgio Perlasca, Włoch, weteran hiszpańskiej wojny domowej, który – udając dyplomatę hiszpańskiego w Budapeszcie – uratował życie pięciu tysięcy węgierskich Żydów
- 1915 – podczas I wojny światowej armia niemiecka po raz pierwszy użyła broni chemicznej. Miało to miejsce pod Bolimowem przeciwko wojskom rosyjskim
- 1935 – urodził się japoński prozaik i eseista Kenzaburō Ōe (na fotografii), laureat Nagrody Nobla, aktywista ruchu antynuklearnego
- 1980 – Sejm przyjął ustawę o godle, barwach i hymnie oraz ustawę o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, przewidującą możliwość zaskarżenia decyzji administracji państwowej
- 1985 – zmarł polski prozaik i publicysta Józef Mackiewicz (na fotografii)
2 stycznia 2020
2 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Bazyli, Stefania i Telesfor
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1880 – urodził się Wasilij Diegtiariow, radziecki konstruktor broni strzeleckiej (na fotografii karabin jego konstrukcji)
- 1920 – urodziła się pochodząca z Lublina francuska pisarka Anna Langfus, laureatka Nagrody Goncourtów
- 1920 – urodził się amerykański biochemik i pisarz science-fiction Isaac Asimov, autor hipotetycznych „praw robotyki”, autor m.in. cyklu powieściowego Fundacja (
Zobacz w Wikicytatach wybrane cytaty Asimova) - 1940 – urodzili się: polski polityk Zbigniew Romaszewski (na fotografii), fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, senator RP w latach 1989-2011, oraz polska działaczka opozycji demokratycznej Grażyna (Gaja) Kuroń, żona Jacka
- 1960 – zmarł włoski kolarz torowy i szosowy Fausto Coppi, jeden z najwybitniejszych zawodników w historii kolarstwa
- 1970 – urodził się polski aktor kabaretowy i parodysta Grzegorz Halama, założyciel i członek kabaretu Grzegorz Halama Oklasky
Zobacz w 4 stycznia 2020
4 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Aniela, Benedykta i Dobromir; dzień niepodległości Mjanmy
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1900 – urodził się amerykański ornitolog James Bond, „dawca personaliów” dla bohatera szpiegowskich powieści Iana Fleminga
- 1940 – urodził się chiński pisarz i dramaturg Gao Xingjian (na fotografii), laureat Nagrody Nobla; tegoż dnia podpisano polsko-francuską umowę o utworzeniu na terenie Francji polskich jednostek wojskowych
- 1960 – urodził się wokalista, autor tekstów i piosenek, producent muzyczny i filmowy Michael Stipe, członek i jeden z założycieli amerykańskiej grupy rockowej R.E.M.; tegoż dnia zmarł francuski pisarz, dramaturg, eseista, reżyser teatralny Albert Camus (na fotografii), laureat Nagrody Nobla, czołowy reprezentant egzystencjalizmu w literaturze
- 1970 – grupa The Beatles (bez Johna Lennona) nagrała ostatnią piosenkę do swego ostatniego albumu Let It Be
- 2010 – w Dubaju oficjalnie otwarto wieżowiec Burdż Chalifa
6 stycznia 2020
6 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Baltazar, Kacper i Melchior; Wigilia Bożego Narodzenia w Kościołach wschodnich; Objawienie Pańskie w Kościele zachodnim; Irlandczycy obchodzą Małe Boże Narodzenie
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1745 – urodził się Jacques Étienne Montgolfier, który wraz ze swoim bratem Josephem Michelem wynalazł montgolfierę czyli balon na ogrzane powietrze (na ilustracji: makieta montgolfiery – eksponat w Królewskim Muzeum Sił Zbrojnych i Historii Militarnej w Brukseli)
- 1850 – urodził się polski inżynier górniczy i geolog Witold Zglenicki (na portrecie), jako pierwszy zaprojektował metodę wydobycia ropy naftowej ze złóż podmorskich; największy filantrop nauki polskiej w całej historii Polski – w testamencie większość swojego majątku (pól naftowych w Azerbejdżanie) zapisał na rzecz oświaty i nauki polskiej
- 1930 – urodził się polski prozaik, dziennikarz i krytyk literacki Cezary Leżeński
- 1960 – urodziła się brytyjska dziennikarka, autorka książek kucharskich i prezenterka telewizyjna Nigella Lawson
- 1990 – zmarł rosyjski fizyk Pawieł Czerenkow, laureat Nagrody Nobla i odkrywca promieniowania nazwanego jego imieniem
- 2000 – Sejm RP przyjął ustawę powołującą urząd Rzecznika Praw Dziecka
8 stycznia 2020
8 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Heladia, Mścisław i Seweryn
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1560 – zmarł Jan Łaski (na portrecie Matejki), jedyny polski działacz reformacyjny o znaczeniu europejskim, zasłużony dla rozwoju polskiego języka literackiego i piśmiennictwa oraz dla rozwoju polskiego humanizmu i tradycji demokratycznych
- 1880 – zmarł Joshua A. Norton (na fotografii), cesarz Stanów Zjednoczonych (samozwańczy)
- 1910 – w Wiedniu odbyła się premiera operetki Cygańska miłość Ferenca Lehára
- 1940 – wojna zimowa: miażdżącym zwycięstwem wojsk fińskich i dotkliwą porażką Armii Czerwonej zakończyła się bitwa pod Suomussalmi
- 1950 – zmarł austriacki ekonomista Joseph Schumpeter, popularyzator terminu „twórcza destrukcja”
- 2010 – zmarł polski podróżnik i filmowiec Stanisław Szwarc-Bronikowski; tegoż dnia na granicy między Kongo a Angolą został ostrzelany autokar, którym piłkarska reprezentacja Togo jechała na rozgrywany w Angoli turniej o Puchar Narodów Afryki, w wyniku czego zginęły 3 osoby, a 8 zostało rannych
10 stycznia 2020
10 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Anna, Dobrosław i Wilhelm
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_(2).jpg)
- 1430 – książę Burgundii Filip III Dobry założył w Brugii rycerski Zakon Złotego Runa
- 1900 – urodził się kostarykański adwokat, pisarz, dziennikarz i polityk Teodoro Michalski (na fotografii), prezydent Kostaryki w latach 1944-1948
- 1920 – wszedł w życie traktat wersalski
- 1925 – urodził się generał armii Wojska Polskiego Florian Siwicki, najbliższy współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego, minister obrony narodowej w latach 1983–1990
- 1945 – urodził się brytyjski wokalista Rod Stewart, znany ze swojego charakterystycznego, zachrypniętego głosu (utwory Baby Jane, Some Guys Have All the Luck, Sailing, Rhythm of My Heart)
- 1960 – urodził się irlandzki polityk Brian Cowen, premier Irlandii (Taoiseach)
- 1990 – dokonano oblotu amerykańskiego samolotu pasażerskiego McDonnell Douglas MD-11 (na fotografii)
12 stycznia 2020
12 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Arkadiusz, Cezaria i Tacjana
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1760 – urodziła się stambulska kurtyzana pochodzenia greckiego Zofia Potocka, jedna z najbarwniejszych postaci polskiej historii (na portrecie)
- 1860 – zmarł oficer napoleoński, generał armii polskiej i belgijskiej Jan Zygmunt Skrzynecki, wódz naczelny powstania listopadowego
- 1910 – urodziła się niemiecka aktorka filmowa Luise Rainer (na fotografii), laureatka dwóch Oskarów dla najlepszej aktorki w roli pierwszoplanowej
- 1920 – urodził się porucznik kawalerii Wojska Polskiego i socjolog Jerzy Zubrzycki, „ojciec” australijskiej polityki wielokulturowości
- 2010 – w Olkuszu odnaleziono jedyny w polskich zbiorach obraz Claude’a Moneta Plaża w Pourville, skradziony z Muzeum Narodowego w Poznaniu we wrześniu 2000 roku; tegoż dnia trzęsienie ziemi na Haiti spowodowało śmierć ponad 200 tys. ludzi
14 stycznia 2020
14 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Feliks, Krystiana i Nina; Nowy Rok według kalendarza juliańskiego
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1770 – urodził się polski mąż stanu Adam Jerzy Czartoryski (na ilustracji), prezes Rządu Narodowego w czasie powstania listopadowego, działacz emigracyjny, mecenas nauki i sztuki
- 1850 – urodził się polski śpiewak Jan Reszke, światowa legenda opery końca XIX wieku
- 1950 – dokonano oblotu myśliwca MiG-17 (na fotografii)
- 1960 – powstał Bank Rezerwy Australii
- 1965 – urodził się przywódca czeczeńskich rebeliantów Szamil Basajew, odpowiedzialny m.in. za ataki terrorystyczne na szpital w Budionnowsku i szkołę w Biesłanie
- 2005 – lądownik Huygens przekazał pierwsze w historii zdjęcia z Tytana, największego księżyca Saturna; tegoż dnia Piotr Morawski i Simone Moro dokonali pierwszego zimowego wejścia na himalajski ośmiotysięcznik Sziszapangma (na fotografii)
16 stycznia 2020
16 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Otto, Włodzimira i Włodzimir
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1815 – urodził się oficer United States Army, naukowiec i prawnik Henry W. Halleck, ekspert z dziedziny wojskowości ochrzczony później obraźliwym przydomkiem „Old Brains”
- 1880 – urodził się chemik analityk i profesor Marceli Struszyński, twórca polskiej szkoły chemii analitycznej; tegoż dnia zmarł francuski malarz i pionier fotografii Charles Nègre (na autoportrecie)
- 1910 – urodził się wyższy funkcjonariusz SS i szef wywiadu Sicherheitsdienst Walter Schellenberg
- 1945 – w Warszawie została zamordowana przez Niemców polska pianistka Róża Etkin-Moszkowska, najmłodsza uczestniczka I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, na którym została laureatką III nagrody; w czasie okupacji ukrywała się ze względu na swoje żydowskie pochodzenie
- 1960 – podczas sztormu w zatoce wyspy Iturup na Kurylach zerwała się z cumy radziecka barka wojskowa T-36 wraz z czterema marynarzami na pokładzie, których krańcowo wyczerpanych, po 49 dniach dryfowania i przebyciu 1020 mil, odnalazła załoga amerykańskiego śmigłowca wojskowego
- 2005 – w drugiej turze wyborów prezydenckich w Chorwacji ubiegający się o reelekcję prezydent Stjepan Mesić (na fotografii) zapewnił sobie zwycięstwo uzyskując prawie 66% głosów w rywalizacji z wicepremier Jadranką Kosor
18 stycznia 2020
18 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Krystyna, Małgorzata i Monika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1815 – urodził się niemiecki protestancki biblista Konstantin von Tischendorf, odkrywca ponad dwudziestu kodeksów majuskułowych (na rycinie w wieku około 30 lat)
- 1915 – premier Japonii Shigenobu Ōkuma wystosował wobec Chin listę dwudziestu jeden żądań, które zmierzały do stworzenia tam japońskiego protektoratu
- 1915 – urodził się polski aktor filmowy i teatralny Kazimierz Wichniarz, pamiętany z roli Zagłoby w Potopie Jerzego Hoffmana
- 1940 – zmarł polski poeta, powieściopisarz i dramaturg Kazimierz Przerwa-Tetmajer, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli okresu Młodej Polski, autor m.in. cyklu gawęd góralskich Na Skalnym Podhalu
- 1955 – Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza dokonała inwazji na tajwańską wysepkę Yijiangshan; początek I kryzysu w Cieśninie Tajwańskiej
- 1955 – urodził się amerykański aktor, reżyser i producent filmowy Kevin Costner (na fotografii), znany z ról w filmach Bodyguard, JFK, Robin Hood: Książę złodziei; sukces osiągnął jako odtwórca tytułowej roli i reżyser Tańczącego z wilkami
- 2010 – turecki zamachowiec Mehmet Ali Ağca opuścił więzienie w Ankarze
20 stycznia 2020
20 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Fabiana, Fabian i Sebastian
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 820 – zmarł islamski prawnik Asz-Szafi’i
- 1320 – książę kujawski Władysław został koronowany w katedrze na Wawelu na króla Polski; akt ten kończył okres rozbicia dzielnicowego Polski
- 1850 – zmarł duński poeta Adam Gottlob Oehlenschläger (na portrecie), autor słów duńskiego hymnu narodowego − Det er et yndigt land
- 1920 – urodził się włoski reżyser i scenarzysta filmowy Federico Fellini (na fotografii), autor La strady, Słodkiego życia, Nocy Cabirii, Amarcord oraz 8½
- 1930 – urodził się amerykański astronauta Buzz Aldrin
- 1940 – zakończono rozpoznanie w ramach akcji Kutschera
- 1990 – Czarny Styczeń - zbrojna interwencja wojsk radzieckich w Baku – stolicy Azerbejdżanu
22 stycznia 2020
22 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Dorian, Laura i Wincenty; Dzień Dziadka w Polsce
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1840 – urodził się polski aktor i reżyser teatralny Wincenty Rapacki, jeden z pierwszych twórców realistycznych postaci scenicznych; tegoż dnia zmarł niemiecki fizjolog i antropolog Johann Friedrich Blumenbach, twórca koncepcji ras ludzkich
- 1850 – zmarł włoski kapłan katolicki Vincenzo Pallotti, założyciel zgromadzenia zakonnego pallotynów, kanonizowany w 1963
- 1905 – krwawa niedziela w Petersburgu: wojsko na rozkaz monarchy otworzyło ogień do demonstrantów (na rysunku anonimowego autora); wydarzenie to stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu rewolucji
- 1940 – urodził się polski poeta i prozaik Tadeusz Kwiatkowski-Cugow, związany z Lublinem animator i inspirator lokalnego ruchu literackiego i kulturalnego, założyciel Międzynarodowego Kongresu Poetów „Arkadia” oraz Fundacji Poetów i Ułanów im. Gen. Bolesława Wieniawy-Długoszewskiego, odważny satyryk i facecjonista; swój pseudonim artystyczny „Cugow” zaczerpnął od nazwiska (krytykującego go w „Życiu Literackim”) Brunona Miecugowa
- 1940 – urodził się niemiecki kontrabasista i kompozytor jazzowy Eberhard Weber, wirtuoz skonstruowanego przez siebie instrumentu, pięciostrunowego kontrabasu elektrycznego
- 1960 – urodził się wokalista i autor tekstów australijskiej grupy INXS Michael Hutchence (na fotografii)
24 stycznia 2020
24 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Franciszek Salezy, Ksenia i Milena
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1915 – I wojna światowa: II Brygada Legionów Polskich pokonała Rosjan w bitwie pod Rafajłową oraz na innym froncie zwycięstwo floty brytyjskiej nad niemiecką w bitwie morskiej pod Dogger Bank
- 1920 – zmarł włoski malarz, rysownik i rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego Amedeo Modigliani (na autoportrecie)
- 1940 – urodził się niemiecki działacz polityczny i publicysta Joachim Gauck, pierwszy Pełnomocnik Federalny do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD (w latach 1990–2000), od 2012 urzędujący prezydent Niemiec
- 1940 – w Tczewie hitlerowcy rozstrzelali 13 zakładników w odwecie za rzekome podpalenie warsztatów samochodowych przez polski ruch oporu
- 1945 – w nocy z 24 na 25 stycznia niemieccy saperzy wysadzili obiekty na terenie kwatery głównej Adolfa Hitlera w Wilczym Szańcu
- 1965 – zmarł brytyjski mąż stanu Winston Churchill (na fotografii), premier Wielkiej Brytanii w latach 1940-1945 i 1951-1955, uczestnik konferencji jałtańskiej, polityk, pisarz, biograf, historyk i publicysta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
- 2005 – zmarł polski literaturoznawca, profesor KUL Władysław Panas, znawca i interpretator twórczości Brunona Schulza
26 stycznia 2020
26 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Paula, Tymoteusz i Tytus; Dzień Australii
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1790 – urodził się francuski lekarz Claude François Lallemand, który oprócz cenionych prac na temat fizjologii i patologii układu nerwowego wiele uwagi poświęcił zagadnieniu masturbacji i jej rzekomym szkodliwym dla zdrowia następstwom; tegoż dnia w Burgtheater w Wiedniu miała miejsce premiera opery Così fan tutte Wolfganga Amadeusa Mozarta (plakat)
- 1880 – urodził się amerykański generał armii Douglas MacArthur
- 1950 – w życie weszła konstytucja Indii, tego samego dnia Indie przekształciły się z dominium w ramach imperium brytyjskiego w suwerenne państwo – republikę; w rocznicę tego wydarzenia obchodzi się Dzień Republiki (na fotografii parada w Nowym Delhi)
- 1980 – odbyły się pierwsze w historii zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich w Zakopanem, w których zwyciężył Polak Stanisław Bobak
- 2000 – utworzono Związek Rosji i Białorusi
28 stycznia 2020
28 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Julian, Olimpia i Tomasz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1820 – rosyjska wyprawa Fabiana Bellingshausena i Michaiła Łazariewa dopłynęła jako pierwsza do Antarktydy
- 1885 – urodził się polski działacz polityczny, społeczny i wojskowy Władysław Raczkiewicz (na fotografii), prezydent Polski na uchodźstwie
- 1925 – urodził się polski prawnik i polityk Andrzej Stelmachowski, marszałek Senatu, minister edukacji narodowej
- 1950 – na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie odsłonięto zrekonstruowany pomnik Adama Mickiewicza (na fotografii)
- 1960 – skoczek narciarski Zdzisław Hryniewiecki został ciężko ranny w wyniku upadku na skoczni w Wiśle
- 1985 – formacja USA for Africa nagrała charytatywny singiel We Are the World, który okazał się superprzebojem
- 2005 – samolot pasażerski dalekiego zasięgu Boeing 787 Dreamliner oficjalnie uzyskał znak 787
30 stycznia 2020
30 stycznia: imieniny obchodzą m.in.: Bronisław, Maciej i Martyna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1850 – urodził się polski malarz, przedstawiciel realizmu Aleksander Gierymski, prekursor polskiego impresjonizmu (na ilustracji Żydówka z cytrynami jego pędzla)
- 1900 – urodził się radziecki kompozytor Izaak Dunajewski
- 1925 – urodził się amerykański naukowiec i wynalazca o norweskich korzeniach Douglas Engelbart, wynalazca myszy komputerowej i jeden z pionierów hipertekstu
- 1930 – urodził się amerykański aktor filmowy i pisarz Gene Hackman, laureat dwóch Oscarów (Francuski łącznik, Bez przebaczenia); tegoż dnia zmarł polski przyrodnik, podróżnik, odkrywca i lekarz Benedykt Dybowski (na fotografii), badacz jeziora Bajkał, Dalekiego Wschodu i Kamczatki
- 1945 – urodziła się polska projektantka mody i kostiumolożka Magdalena Tesławska, autorka kostiumów do największych produkcji filmowych w Polsce (w tym Potop, Pan Tadeusz, Ogniem i mieczem, Quo vadis, Chopin. Pragnienie miłości, Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem, 1920 Bitwa warszawska czy Janosik. Prawdziwa historia)
- 2000 – kenijski Airbus A310, odbywający lot z Abidżanu (Wybrzeże Kości Słoniowej) do Nairobi (Kenia) z międzylądowaniem w Lagos (Nigeria), runął do morza krótko po starcie; zginęło 169 osób, a 10 zostało rannych
_3.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpeg){kind=link}
_(2).jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
