Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/sierpień
- Адыгэбзэ
- Afrikaans
- Anarâškielâ
- Ænglisc
- العربية
- Авар
- Azərbaycanca
- تۆرکجه
- বাংলা
- Bân-lâm-gú
- Беларуская (тарашкевіца)
- भोजपुरी
- Български
- Bosanski
- Буряад
- Català
- Čeština
- Cymraeg
- Dansk
- Davvisámegiella
- Deutsch
- Ελληνικά
- English
- Эрзянь
- Español
- Euskara
- فارسی
- Føroyskt
- Français
- Gaeilge
- Gaelg
- Galego
- 贛語
- 한국어
- Hrvatski
- Bahasa Indonesia
- עברית
- Къарачай-малкъар
- Қазақша
- Коми
- Кырык мары
- Latviešu
- Lëtzebuergesch
- Лезги
- Lietuvių
- Livvinkarjala
- Magyar
- Македонски
- मराठी
- مازِرونی
- Bahasa Melayu
- 閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
- Мокшень
- Nederlands
- 日本語
- Norsk bokmål
- Олык марий
- Oʻzbekcha / ўзбекча
- ਪੰਜਾਬੀ
- Перем коми
- Qırımtatarca
- Русский
- සිංහල
- سنڌي
- Slovenščina
- Српски / srpski
- Svenska
- தமிழ்
- ไทย
- Тыва дыл
- Удмурт
- Українська
- اردو
- Vepsän kel’
- Tiếng Việt
- Walon
- 粵語
- 中文
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rocznice
1 sierpnia 2024
1 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Alfons, Nadzieja i Rudolfina; Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1404 – hospodar Mołdawii Aleksander Dobry złożył w Kamieńcu Podolskim (na fotografii twierdza w Kamieńcu Podolskim) hołd lenny królowi Władysławowi II Jagielle
- 1744 – urodził się francuski biolog Jean-Baptiste de Lamarck, twórca wczesnej teorii ewolucji zwanej lamarkizmem
- 1844 – w Berlinie otwarto jeden z pierwszych nowożytnych i pierwszy w Niemczech ogród zoologiczny
- 1924 – urodził się francuski fizyk Georges Charpak, laureat Nagrody Nobla z 1992 roku za wkład w rozwój detektorów cząstek
- 1944 –
wybuchło powstanie warszawskie (na fotografii Pomnik Małego Powstańca w Warszawie); w godzinach przedpołudniowych kilka tysięcy osób przekazywało rozkaz o wybuchu powstania, w niektórych dzielnicach walki rozpoczęły się jeszcze przed godziną „W” – najwcześniej około godz. 14 na Żoliborzu; w Śródmieściu żołnierze batalionu Kiliński opanowali gmach „Prudential” (najwyższy wówczas budynek w Warszawie) przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy), który pozostawał w ich rękach do końca powstania – więcej w kalendarium; tegoż dnia Anna Frank dokonała ostatniego wpisu w swym pamiętniku - 2014 – zmarła polska dziennikarka radiowa i telewizyjna Halina Miroszowa
3 sierpnia 2024
3 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Lidia, Miłosław i Nikodem; dzień niepodległości Nigru
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1914 – na krakowskich Oleandrach z członków Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich utworzono Pierwszą Kompanię Kadrową
- 1924 – zmarł angielski pisarz polskiego pochodzenia Joseph Conrad (na fotografii)
- 1944 – 3. dzień powstania warszawskiego: Niemcy wprowadzili do walki lotnictwo bombowe, po raz pierwszy obszary zajęte przez powstańców zaatakowały bombowce nurkujące Junkers Ju 87 („stukasy”); jednostka Zbigniewa Bryma ps. „Zdunin” opanowała Dworzec Pocztowy w Al. Jerozolimskich przy ul. Żelaznej, który został utrzymany do końca powstania – więcej w kalendarium
- 1954 – zmarła francuska pisarka Sidonie-Gabrielle Colette, autorka powieści obyczajowo-psychologicznych, znana głównie z opartego na motywach autobiograficznych cyklu o Klaudynie
- 1964 – urodziła się amerykańska astronautka Joan Higginbotham (na fotografii), która w grudniu 2005 roku uczestniczyła w locie STS-116
- 1974 – urodził się rosyjski aktor, reżyser i dramatopisarz Iwan Wyrypajew
- 2004 – zmarł francuski fotoreporter Henri Cartier-Bresson, pracował dla prawie wszystkich wielkich dzienników i czasopism na całym świecie, był współzałożycielem słynnej agencji fotograficznej Magnum powstałej w Paryżu w 1947 roku
5 sierpnia 2024
5 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Nonna, Oswald i Wenancjusz; dzień niepodległości Burkiny Faso
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1844 – urodził się rosyjski malarz Ilja Riepin, przedstawiciel realizmu
- 1864 – na stokach Cytadeli Warszawskiej Rosjanie powiesili Romualda Traugutta (na portrecie), dyktatora powstania styczniowego i czterech członków Rządu Narodowego
- 1884 – urodził się lekarz, mikrobiolog i immunolog Ludwik Hirszfeld (na fotografii), odkrywca dziedziczenia grup krwi i przyczyn konfliktu serologicznego
- 1914 – w Cleveland w amerykańskim stanie Ohio uruchomiono pierwszą elektryczną sygnalizację świetlną (zielono-czerwoną)
- 1944 – 5. dzień powstania warszawskiego: „czarna sobota” na Woli – rozpoczęła się masowa rzeź ludności, której ofiarą w kolejnych dniach padło ok. 40 tys. cywilów; powstańcy zdobyli „Gęsiówkę” – niemiecki obóz koncentracyjny KL Warschau przy ul. Gęsiej, uwalniając więzionych 348 Żydów z różnych krajów Europy – więcej w kalendarium
- 1944 – zmarł polski inżynier kolejowy, polityk i publicysta Jędrzej Moraczewski, premier i minister komunikacji, jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej i Polskiej Partii Socjalistycznej; tegoż dnia podczas rzezi Woli rozstrzelany został polski lekarz Janusz Zeyland, autor badań naukowych nad gruźlicą, do dziś jeden z największych autorytetów w dziedzinie leczenia gruźlicy płuc u dzieci, udowodnił skuteczność i nieszkodliwość szczepionki przeciw gruźlicy, pionier szczepień przeciwgruźliczych w Polsce
7 sierpnia 2024
7 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Kajetan, Klaudia i Sykstus; dzień niepodległości Wybrzeża Kości Słoniowej
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1814 – papież Pius VII (na portrecie) zdecydował o wznowieniu działalności zakonu jezuitów
- 1834 – zmarł tkacz i wynalazca Joseph Marie Jacquard, konstruktor mechanizmu przesmykowego znanego dziś jako maszyna Jacquarda
- 1904 – urodził się amerykański dyplomata Ralph Bunche (na fotografii), laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 1914 – urodził się polski logik, matematyk i filozof Ludwik Stefan Borkowski, autor podręczników, profesor KUL
- 1944 – 7. dzień powstania warszawskiego: od świtu kontynuacja natarcia oddziałów gen. Reinefartha, które wyparły powstańców z rejonu ulic Chłodnej i Ogrodowej, placu Mirowskiego, Hal Mirowskich i placu Za Żelazną Bramą, po południu polskie przeciwnatarcie na plac Mirowski zorganizowane przez mjr. Stanisława Steczkowskiego ps. „Zagończyk” – więcej w kalendarium
- 1964 – premiera komedii filmowej Giuseppe w Warszawie w reżyserii Stanisława Lenartowicza
- 1974 – zmarła amerykańska lekarka Virginia Apgar, twórczyni skali Apgar używanej w medycynie w celu określenia stanu noworodków
9 sierpnia 2024
9 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Edyta, Roman i Ryszard; Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej na Świecie
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1814 – norwegowie zwyciężyli w bitwie o szańce pod Langes; ostatniej bitwie prowadzonej miedzy dwoma państwami skandynawsimi
- 1864 – urodził się polski polityk i działacz niepodległościowy Roman Dmowski (na fotografii), poseł do Dumy i na Sejm II RP, przywódca Narodowej Demokracji, główny ideolog polskiego nacjonalizmu
- 1914 – urodziła się fińska pisarka szwedzkojęzyczna Tove Jansson (na zdjęciu), malarka, graficzka i rysowniczka komiksowa, znana najbardziej jako autorka serii książek o Muminkach, którą sama zilustrowała
- 1944 – 9. dzień powstania warszawskiego: ewakuacja niemieckich urzędników (którzy od 1 sierpnia byli całkiem odcięci w tzw. dzielnicy rządowej) z pałacu Brühla, podczas ewakuacji kolumna samochodów dostała się pod ostrzał powstańców – gubernator dystryktu warszawskiego Ludwig Fischer został niegroźnie ranny, a zginął jego zastępca dr Herbert Hummel; w Moskwie Stalin zadeklarował premierowi Stanisławowi Mikołajczykowi pomoc lotniczą dla Warszawy – więcej w kalendarium
- 1944 – rozpoczęła się bitwa pancerna pod Studziankami
- 1974 – po tym, jak dotychczasowy prezydent Richard Nixon ustąpił z urzędu w związku z Aferą Watergate, Gerald Ford został zaprzysiężony na 38. prezydenta USA
- 1994 – zmarła polska matematyk Helena Rasiowa
11 sierpnia 2024
11 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Klara, Ligia i Zuzanna; dzień niepodległości Czadu
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1264 – papież Urban IV ustanowił święto Bożego Ciała
- 1494 – zmarł niderlandzki malarz pochodzenia niemieckiego Hans Memling, jeden z najważniejszych przedstawicieli renesansu w Europie; jeden z jego obrazów Sąd Ostateczny znajduje się w Muzeum Narodowym w Gdańsku
- 1674 – w ramach wojny holenderskiej stoczono nierozstrzygniętą bitwę pod Seneffe, która została zapamiętana jako ostatnia wielka bitwa Kondeusza Wielkiego, a pierwsza Wilhelma Orańskiego
- 1814 – urodził się chorwacki poeta i językoznawca Ivan Mažuranić, przedstawiciel iliryzmu, w latach 1873-1880 sprawujący stanowisko bana
- 1864 – urodził się grecki polityk Elefterios Wenizelos
- 1934 – na wyspie Alcatraz (na fotografii widok wyspy z lotu ptaka) pod San Francisco otwarto federalne więzienie o zaostrzonym rygorze, działające w latach 1934–1963, z którego ucieczki były inspiracją dla wielu filmów, m.in. filmu z 1979 roku Ucieczka z Alcatraz z Clintem Eastwoodem
- 1944 – 11. dzień powstania warszawskiego: po krwawych walkach oddziały niemieckie opanowały Wolę i Ochotę, odwrót żołnierzy zgrupowania Radosław na Stare Miasto, przyznano pierwsze odznaczenia krzyżem Virtuti Militari za udział w walkach z Niemcami (na fotografii Jan Mazurkiewicz ps. „Radosław” – dowódca Zgrupowania AK Radosław, ciężko ranny 11 sierpnia 1944, tegoż dnia odznaczony krzyżem Virtuti Militari), podczas walk na Woli polegli żołnierze batalionu Zośka: Konrad Okolski ps. „Kuba”, Anna Zakrzewska ps. „Hanka Biała”, Mieczysław Olkowski ps. „Miś” i Janusz Grzymałowski ps. „Wrzecień” – więcej w kalendarium
13 sierpnia 2024
13 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Hipolit, Hipolita i Kasjana
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1704 – miała miejsce bitwa pod Blenheim, zwycięstwo wielkiej koalicji (Austrii, Anglii i Holandii) było pierwszym większym ciosem zadanym armii francuskiej w ciągu ponad półwiecza i stało się punktem zwrotnym w wojnie o sukcesję hiszpańską, zakończyło pasmo sukcesów Ludwika XIV i ratowało Wiedeń przed ekspansją francuską
- 1814 – urodził się szwedzki fizyk i astronom Anders Ångström, był pionierem spektroskopii, mierzył długości fal świetlnych, w 1862 roku odkrył obecność wodoru w atmosferze Słońca
- 1899 – urodził się brytyjski reżyser i producent filmowy Alfred Hitchcock (na portrecie), mistrz filmów grozy, autor takich dzieł jak m.in.: Okno na podwórze, Zawrót głowy, Psychoza, Północ, północny zachód czy Ptaki
- 1944 – 13. dzień powstania warszawskiego: na Starówce przy ulicy Kilińskiego eksplodował niemiecki pojazd pancerny wypakowany ładunkami wybuchowymi, zginęło ok. 300 osób, żołnierze i ludność cywilna; przy ul. Złotej w kinie Palladium odbył się dziennikarski pokaz powstańczych kronik filmowych – więcej w kalendarium
- 1984 – zmarł ormiański szachista Tigran Petrosjan (na zdjęciu), reprezentant ZSRR, szachowy mistrz świata w latach 1963-1969
- 1999 – zmarła polska literatka Maria Krüger, autorka literatury dla dzieci i młodzieży dziecięcej (m.in. Godzina pąsowej róży, Karolcia) i dziennikarka
- 2004 – rozpoczęły się igrzyska olimpijskie w Atenach, na których Polacy zdobyli dziesięć medali, w tym trzy złote
15 sierpnia 2024
15 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Maria, Napoleon i Tarsycjusz; Święto Wojska Polskiego; w Kościele katolickim Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1769 – urodził się francuski dowódca wojskowy i polityk Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów w latach 1804–1814
- 1914 – bez większej ceremonii otwarto Kanał Panamski
- 1919 – w Mysłowicach Niemcy dokonali masakry polskich górników, co stało się jedną z bezpośrednich przyczyn wybuchu I powstania śląskiego
- 1944 – 15. dzień powstania warszawskiego: w nocy z 14 na 15 lotnictwo alianckie dokonało kolejnych zrzutów broni i amunicji nad Warszawą, niemiecka obrona przeciwlotnicza zestrzeliła trzy spośród dwudziestu brytyjskich samolotów – więcej w kalendarium
- 1954 – urodził się szwedzki pisarz i dziennikarz Stieg Larsson, autor powieści kryminalnych m.in. trylogii Millenium, dwukrotnie nagrodzony skandynawską nagrodą Szklanego Klucza
- 1969 – rozpoczął się pierwszy festiwal w Woodstock (na fotografii)
- 2014 – zmarł polski pianista, pedagog i kompozytor Jan Ekier
17 sierpnia 2024
17 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Jacek, Julianna i Miron; dzień niepodległości Indonezji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1629 – urodził się Jan Sobieski, król Polski w latach 1674-1696 (na rycinie Eljasza-Radzikowskiego), dowódca wojskowy, hetman wielki koronny, któremu zwycięstwo pod Chocimiem przyniosło sławę w świecie i utorowało drogę do tronu po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego; mecenas kultury i fundator kościołów
- 1869 – na ulice czeskiego Brna wyjechały pierwsze tramwaje konne (na fotografii)
- 1939 – zmarł polski działacz polityczny Wojciech Korfanty, przywódca narodowy Górnego Śląska, związany z chrześcijańską demokracją, polski komisarz plebiscytowy na Górnym Śląsku w 1920, przywódca III powstania śląskiego, po 1935 na emigracji, jeden ze współzałożycieli Front Morges
- 1944 – 17. dzień powstania warszawskiego: walki w rejonie Śródmieścia, w wyniku ostrzału zostały zburzone kamieniczki na Starym Mieście, płonęły m.in.: katedra Św. Jana, kościół Najświętszej Marii Panny na Nowym Mieście, Ratusz przy pl. Teatralnym; poległ pierwszy listonosz Harcerskiej Poczty Polowej 16-letni Zbigniew Banaś, ps. „Banan” – więcej w kalendarium
- 1969 – zmarł niemiecki architekt Ludwig Mies van der Rohe, przedstawiciel modernizmu, a dokładniej stylu międzynarodowego, projektant takich arcydzieł architektury jak: Seagram Building na Manhattanie w Nowym Jorku, Toronto Dominion Centre w Toronto, pawilon na wystawie światowej w Barcelonie w 1929, willa Tugendhatów w Brnie (wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO)
- 1979 – światową premierę miał brytyjski film fabularny Żywot Briana grupy Monty Python
- 2009 – 25 osób zginęło, a 138 zostało rannych w zamachu bombowym w Nazraniu w Rosji
19 sierpnia 2024
19 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Emilia, Jan i Sebald; w Kościele prawosławnym święto Przemienienia Pańskiego; dzień niepodległości Afganistanu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 14 – zmarł Oktawian August, cesarz rzymski (na portrecie)
- 1909 – urodził się polski prozaik, publicysta i scenarzysta filmowy Jerzy Andrzejewski, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL-u; autor m.in. powieści o powojennych konfliktach politycznych Popiół i diament
- 1944 – 19. dzień powstania warszawskiego: rozpoczęło się generalne natarcie niemieckie na Stare Miasto, 10 batalionów piechoty atakowało Bonifraterską, Ogród Krasińskich, plac Krasińskich, Tłomackie i Bielańską, powstańcy odpierali szturm po szturmie; żołnierze z broniącego Politechniki batalionu Golski, ze względu na całkowity brak amunicji, zostali zmuszeni do opuszczenia gmachu i wycofania się na parzystą stronę ulicy Noakowskiego (która do końca powstania miała pozostać linią frontu) – więcej w kalendarium
- 1974 – zmarł polski prozaik, poeta, dziennikarz, tłumacz i publicysta Aleksander Janta-Połczyński, kolekcjoner, bibliofil, posiadacz wielu „białych kruków”
- 1994 – zmarli: amerykański fizyk i chemik Linus Pauling (na fotografii), dwukrotny laureat Nagrody Nobla: w dziedzinie chemii oraz pokojowej, czeski prozaik Ladislav Fuks, oraz polski prawnik Wojciech Wasiutyński
21 sierpnia 2024
21 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Apolinaria, Pius i Wiktoria
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1614 – zmarła Elżbieta Batory (na portrecie), węgierska hrabina, słynna morderczyni
- 1814 – zmarł brytyjski fizyk pochodzenia amerykańskiego Benjamin Thompson, wynalazca i racjonalizator, opracował m.in. bardziej wydajne rozwiązania konstrukcji palenisk w kominkach i piecach kuchennych, a także czajnik do parzenia kawy, jego prace nad izolacyjnością materiałów posłużyły do opracowania wzorów ciepłej bielizny
- 1904 – urodził się amerykański pianista jazzowy i kompozytor Count Basie
- 1914 – całkowite zaćmienie Słońca (na fotografii) widoczne nad Grenlandią i północno-wschodnią Europą, między innymi w Wilnie
- 1944 – 21. dzień powstania warszawskiego: w nocy z 20 na 21 sierpnia oddziały powstańcze pod dowództwem Alfonsa Kotowskiego ps. „Okoń” uderzyły na Dworzec Gdański w celu połączenia Starówki z Żoliborzem: natarcie to zakończyło się niepowodzeniem, a powstańcy ponieśli dotkliwe straty; w kinie Palladium odbył się pokaz drugiej kroniki powstańczej, także ze zdjęciami ze zdobycia PAST-y z dnia poprzedniego – więcej w kalendarium
- 1944 – urodził się australijski reżyser filmowy Peter Weir (Piknik pod Wiszącą Skałą, Gallipoli, Stowarzyszenie Umarłych Poetów, Truman Show)
- 1984 – urodziła się francuska piosenkarka Alizée
23 sierpnia 2024
23 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Feliksa, Lubomira i Róża; Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1754 – urodził się wnuk Ludwika XV, książę de Berry; po śmierci dziada objął tron Francji, panował jako Ludwik XVI
- 1794 – Insurekcja kościuszkowska: powołano Sąd Kryminalny Wojskowy
- 1884 – wojna chińsko-francuska: Francja pokonała Chiny w bitwie pod Fuzhou (na chińskiej rycinie)
- 1904 – Amerykanin Harry D. Weed uzyskał patent na samochodowy łańcuch przeciwślizgowy
- 1939 – przedstawiciele III Rzeszy i ZSRR, Joachim Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow, podpisali w Moskwie pakt, ustanawiający podział wpływów w Europie (na fotografii)
- 1944 – 23. dzień powstania warszawskiego: nad ranem z 22 na 23 sierpnia żołnierze batalionu Ruczaj zdobyli centralę telefoniczną przy ul. Piusa XI (dziś Pięknej) tzw. „małą PAST-ę”; tegoż dnia kilka dużych sukcesów powstańczych w Śródmieściu: zdobyto Bazylikę Świętego Krzyża i pałac Zamoyskich, gdzie znajdowała się Komenda Policji; uderzenie powstańców na Uniwersytet Warszawski - użyto wówczas dwóch wozów pancernych: „Kubuś” i transportera „Szary Wilk” – więcej w kalendarium
- 1944 – zmarł Abdülmecid II, ostatni władca używający tytułu kalifa
25 sierpnia 2024
25 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Józef, Ludwik i Patrycja; dzień niepodległości Urugwaju
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1939 – w Londynie został podpisany polsko-brytyjski układ sojuszniczy
- 1944 – 25. dzień powstania warszawskiego: kontynuacja niemieckiego natarcia na gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki, broniony przez zgrupowanie Leśnik – więcej w kalendarium
- 1944 – zakończyło się powstanie w Paryżu
- 1959 – w USA ustanowiono Narodowy Medal Nauki (na fotografii)
- 1984 – zmarł amerykański powieściopisarz i scenarzysta Truman Capote (na fotografii) (Śniadanie u Tiffany’ego, Z zimną krwią)
- 1989 – nastąpiło największe zbliżenie między sondą kosmiczną Voyager 2 a Neptunem
- 1994 – pod Warszawą spadł meteoryt Baszkówka
27 sierpnia 2024
27 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Cezary, Honorat i Monika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1874 – urodził się niemiecki chemik Carl Bosch, laureat Nagrody Nobla
- 1889 – urodził się polski generał i polityk Roman Górecki
- 1894 – urodził się polski poeta Kazimierz Wierzyński, współtwórca grupy poetyckiej Skamander, od 1939 przebywający na emigracji
- 1944 – 27. dzień powstania warszawskiego: powstańcy zostali wyparci z Katedry św. Jana przy ul. Świętojańskiej, która pozostawała w rękach niemieckich; pułkownik Karol Ziemski ps. „Wachnowski” zreorganizował obronę Starego Miasta – więcej w kalendarium
- 1964 – urodził się polski aktor Andrzej Chyra (Dług, Komornik, W imię...) (na fotografii)
- 1979 – lord Mountbatten, niegdyś ostatni wicekról Indii, zginął w zamachu przeprowadzonym przez frakcję Irlandzkiej Armii Republikańskiej – PIRA
- 2004 – amerykański astronom amator Donald Machholz odkrył długookresową kometę nazwaną od jego nazwiska kometą Machholza (na ilustracji)
29 sierpnia 2024
29 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Jan, Sabina i Świętosław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1619 – urodził się francuski mąż stanu Jean-Baptiste Colbert (na portrecie Roberta Nanteuila), wpierw doradca, a później minister finansów Ludwika XIV, przedstawiciel merkantylizmu
- 1929 – rozpoczął się dokonany przez Arabów pogrom w Safedzie w Mandacie Palestyny, w którym zginęło 18 Żydów, a 80 zostało rannych
- 1944 – 29. dzień powstania warszawskiego: zagłada przytułków nowomiejskich, poeta powstania Józef Szczepański napisał wiersz „Czerwona zaraza” – więcej w kalendarium
- 1944 – rozpoczęło się powstanie narodowe na Słowacji (na fotografii pomnik powstania znajdujący się w Bańskiej Bystrzycy); tegoż dnia ostatni transport z Litzmannstadt Ghetto do Auschwitz-Birkenau
- 2009 – rozpoczęła się misja STS-128 wahadłowca Discovery
31 sierpnia 2024
31 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Albertyna, Bohdan i Rajmund; Dzień Solidarności i Wolności; dzień niepodległości Malezji oraz Trynidadu i Tobago
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1559 – Zygmunt August jako wielki książę litewski zawarł I pakt wileński z ostatnim wielkim mistrzem zakonu kawalerów mieczowych Gotardem Kettlerem; na jego mocy litewski władca objął protektorat nad Inflantami, a rękojmią tego porozumienia było oddanie załogom litewskim kilku zamków inflanckich
- 1924 – urodził się polski prawnik Zbigniew Radwański, profesor, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- 1934 – urodził się polski malarz i grafik Bolesław Oleszko
- 1939 – prowokacja gliwicka: Niemcy sfingowali napad na radiostację gliwicką (na fotografii), fakt ten wykorzystali jako pretekst do ataku na Polskę
- 1944 – 31. dzień powstania warszawskiego: nieudana próba przebicia się oddziałów powstańczych ze Starego Miasta do Śródmieścia, wskutek niemieckiego bombardowania przestał istnieć Pasaż Simonsa – kwatera batalionu Chrobry I, pod gruzami zginęło ponad 300 osób – więcej w kalendarium
- 1949 – urodził się amerykański aktor Richard Gere (na fotografii w Davos)
- 1954 – urodził się armeński polityk Robert Koczarian, prezydent Górskiego Karabachu, premier i prezydent Armenii
2 sierpnia 2024
2 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Alfreda, Euzebiusz i Gustaw
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1774 – odbyła się premiera francuskiej wersji opery Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka
- 1914 – urodził się polski matematyk Stanisław Hartman, zajmujący się analizą harmoniczną, współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej, członek-założyciel Towarzystwa Kursów Naukowych, współpracownik KOR, wielokrotnie szykanowany przez władze PRL i internowany w stanie wojennym
- 1924 – urodził się amerykański pisarz i eseista James Baldwin, jego proza dotyka problematyki nierówności społecznych, rasizmu i homofobii
- 1934 – zmarł Paul von Hindenburg (na fotografii), urodzony w Poznaniu niemiecki feldmarszałek (Generalfeldmarschall) i polityk, w latach 1925-1934 Prezydent Rzeszy w okresie Republiki Weimarskiej i w początkach III Rzeszy; tegoż dnia Adolf Hitler połączył stanowiska prezydenta i kanclerza i ogłosił się Führerem
- 1944 – 2. dzień powstania warszawskiego: powstańcy całkowicie opanowali Stare Miasto i zdobyli kluczowy w tej części miasta gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki, kompania syndykalistów zdobyła pałac Krasińskich, gdzie utworzono Centralny Powstańczy Szpital Chirurgiczny nr 1; na Powiślu opanowano budynki Elektrowni – więcej w kalendarium; tegoż dnia w powstaniu poległa (zmarła po nieudanej operacji, ciężko ranna 1 sierpnia) Krystyna Krahelska ps. „Danuta” (na fotografii), harcerka, etnograf, żołnierz Armii Krajowej, poetka („Hej, chłopcy, bagnet na broń”), przed wojną pozowała też Ludwice Nitschowej do pomnika warszawskiej syrenki na Powiślu
- 1954 – urodziła się polska dziennikarka i lektorka Krystyna Czubówna, przez wiele lat współpracowała z nadawaną przez TVP2 Panoramą, czterokrotna laureatka Telekamer
4 sierpnia 2024
4 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Andrzej, Fryderyk i Pęcisława
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1834 – urodził się angielski matematyk, logik i filozof John Venn, najbardziej znany jako twórca diagramów Venna
- 1859 – urodził się norweski pisarz Knut Hamsun, prekursor kierunku subiektywistycznego w prozie norweskiej, laureat Nagrody Nobla za rok 1920 za powieść Błogosławieństwo ziemi
- 1904 – urodzili się: prozaik, eseista, autor sztuk scenicznych Witold Gombrowicz (na fotografii), autor należącej do kanonu lektur szkolnych Ferdydurke czy pisanego przez lata Dziennika, oraz malarz, grafik i pedagog Jonasz Stern, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w latach 30. współtwórca stowarzyszenia artystycznego Grupa Krakowska
- 1944 – 4. dzień powstania warszawskiego: masakra na ulicy Olesińskiej na Mokotowie; do dzielnicy Ochota wkroczyły siły kolaboranckiej brygady SS RONA pod dowództwem płk. Bronisława Kaminskiego, które w kolejnych dniach dopuściły się serii masowych mordów na ludności cywilnej (pacyfikacja Ochoty); formalnie (postanowieniem hm. por. Stanisława Broniewskiego ps. „Stefan Orsza”) została powołana Harcerska Poczta Polowa; podchorąży Józef Szczepański ps. „Ziutek” z batalionu Parasol ułożył słowa piosenki „Pałacyk Michla” – więcej w kalendarium
- 1944 – w powstaniu warszawskim poległ polski poeta Krzysztof Kamil Baczyński (na fotografii), żołnierz batalionu „Parasol” Armii Krajowej, podharcmistrz Szarych Szeregów, czołowy przedstawiciel pokolenia Kolumbów
6 sierpnia 2024
6 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Jakub, Nasław i Oktawian; dzień niepodległości Jamajki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1284 – zwycięstwem floty genueńskiej w bitwie pod Melorią zakończyła się długoletnia wojna o podłożu handlowym pomiędzy Pizą i Genuą
- 1644 – urodziła się Louise de La Vallière (na obrazie), faworyta króla Francji Ludwika XIV
- 1859 – urodził się niemiecki meteorolog polskiego pochodzenia Artur Berson (na ilustracji), jeden z pionierów europejskiej aeronautyki
- 1904 – urodził się polski eseista, publicysta, tłumacz i polityk Aleksander Bocheński, współtworzył stowarzyszenie „Pax”, był współpracownikiem czasopism „Dziś i Jutro”, „Słowo Powszechne”, autor prac na temat historii przemysłu polskiego oraz Dziejów głupoty w Polsce − zbioru refleksji o polskich historykach i ich interpretacji faktów historycznych
- 1914 – I wojna światowa: z krakowskich Oleandrów wyruszyła w stronę zaboru rosyjskiego Pierwsza Kompania Kadrowa
- 1944 – 6. dzień powstania warszawskiego: oddziały niemieckie przystąpiły do natarcia wzdłuż linii Chłodna – Elektoralna, w kierunku na plac Za Żelazną Bramą i nawiązały kontakt z odciętą od dnia wybuchu powstania dzielnicą rządową i przebywającym w niej gubernatorem dystryktu warszawskiego Fischerem; Niemcy uruchomili w Pruszkowie Dulag 121 – obóz przejściowy dla ludności cywilnej wyganianej ze stolicy; w rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, na Starówce ulicą Długą przeszła defilada powstańców – więcej w kalendarium
- 1969 – zmarł niemiecki filozof i socjolog Theodor Adorno, przedstawiciel szkoły frankfurckiej
8 sierpnia 2024
8 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Dominik, Mirona i Niegosław
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1454 – wojna trzynastoletnia: po pięciomiesięcznym oblężeniu skapitulowała krzyżacka załoga na zamku w Sztumie
- 1694 – urodził się irlandzki filozof okresu oświecenia Francis Hutcheson (na portrecie pędzla Allana Ramsaya)
- 1884 – urodził się polski grafik, malarz i rzeźbiarz Jan Wałach, sławę przyniosły mu rysunki i drzeworyty, w których utrwalał typy góralskie, architekturę i drobne scenki z życia wsi beskidzkiej, projektował również witraże, tworzył też malarstwo sakralne
- 1944 – 8. dzień powstania warszawskiego: ciężkie walki w rejonie cmentarzy powązkowskich oraz ulicy Okopowej, została nadana pierwsza audycja powstańczej radiostacji AK „Błyskawica” (na fotografii replika radiostacji w Muzeum Powstania Warszawskiego) – więcej w kalendarium
- 1944 – przed niemieckim Trybunałem Ludowym odbył się proces pokazowy uczestników antyhitlerowskiej konspiracji związanej z zamachem 20 lipca; w powstaniu poległ żołnierz Armii Krajowej Antoni Szczęsny Godlewski ps. „Antek Rozpylacz”, po śmierci stał się symbolem bohaterstwa młodzieży powstańczej; tegoż dnia w powstańczym szpitalu zmarł polski prozaik i publicysta Juliusz Kaden-Bandrowski, najbardziej znany z powieści politycznej Generał Barcz
10 sierpnia 2024
10 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Asteria, Laurencjusz i Wawrzyniec
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 654 – Eugeniusz I jeszcze za życia poprzednika Marcina I osadzanego w więzieniu wybrany został na papieża, w czasie swego pontyfikatu próbował przywrócić stosunki między Stolicą Apostolską i Konstantynopolem
- 1874 – urodzili się: amerykański polityk Herbert Hoover, 31. prezydent USA (na fotografii), oraz litewski polityk Antanas Smetona, dwukrotny prezydent Republiki Litewskiej
- 1914 – urodzili się: brytyjski reżyser filmowy Ken Annakin, znany z filmów takich jak Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach, Ci wspaniali młodzieńcy w swych szalejących gruchotach czy Nowe przygody Pippi Langstrumpf, oraz polski pianista Witold Małcużyński (na fotografii), laureat konkursu im. Fryderyka Chopina w 1937, wykonywał głównie utwory z repertuaru klasycznego i romantycznego, a przede wszystkim dzieła Chopina, po II wojnie światowej zaangażowany w akcję zwrotu do Polski zbiorów wawelskich
- 1944 – 10. dzień powstania warszawskiego: radio BBC nadało ostrzeżenie we wszystkich językach europejskich pod adresem hitlerowców i osób pracujących w aparacie III Rzeszy, zapowiadające ukaranie po wojnie osób dopuszczających się zbrodni w trakcie powstania – więcej w kalendarium
- 1954 – urodził się północnokoreański dyplomata Kim P'yŏng Il, były ambasador KRLD w Polsce
12 sierpnia 2024
12 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Hilaria, Innocenty i Lech
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1099 – krzyżowcy odnieśli zwycięstwo nad wojskami Fatymidów w bitwie pod Askalonem, która była ostatnim zbrojnym starciem w czasie I wyprawy krzyżowej
- 1904 – niemiecki fizyk Ludwig Prandtl przedstawił publicznie podczas Międzynarodowego Kongresu Matematycznego w Heidelbergu koncepcję warstwy granicznej z zakresu mechaniki płynów, która znalazła szerokie zastosowanie w badaniu hydrodynamicznego oporu i sił nośnych (na zdjęciu sześć małych ostrzy na odrzutowcu Panavia Tornado do generowania burzliwych warstw granicznych)
- 1944 – 12. dzień powstania warszawskiego: w rejonie placu Starynkiewicza do ataku przystąpiły oddziały RONA, które po ciężkich walkach zmusiły powstańców ze zgrupowania Chrobry II do wycofania się z budynków Dyrekcji Wodociągów i Kanalizacji, Miejskiego Instytutu Higieny, Domu Turystycznego, Wojskowego Instytutu Geograficznego i Starostwa Grodzkiego Śródmiejsko-Warszawskiego – więcej w kalendarium
- 1954 – urodzili się: amerykański gitarzysta jazzowy Pat Metheny, oraz francuski polityk François Hollande (na fotografii), prezydent Francji
- 1964 – zmarł brytyjski pisarz Ian Fleming najbardziej znany z serii powieści szpiegowskich z Jamesem Bondem
- 1989 – zmarł amerykański fizyk William Shockley, który razem z Johnem Bardeenem i Walterem Brattainem wynalazł tranzystor za co cała trójka została uhonorowana Nagrodą Nobla
14 sierpnia 2024
14 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Alfred, Elżbieta i Maksymilian; dzień niepodległości Pakistanu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1119 – w bitwie pod Hab krzyżowcy pod dowództwem Baldwina II z Le Bourg pokonali siły Ilghaziego, co zatrzymało muzułmańską ofensywę w północnej Syrii
- 1594 – biskup włocławski Hieronim Rozdrażewski konsekrował bazylikę archikatedralną w Gdańsku-Oliwie (na zdjęciu)
- 1904 – wojna rosyjsko-japońska: zwycięstwo Japończyków w bitwie pod Ulsan
- 1944 – 14. dzień powstania warszawskiego: powstańcy zdobyli niemiecki transporter opancerzony dywizji SS Wiking – zdobyczny wóz został nazwany „Jasiem”, a później „Szarym Wilkiem”; ewakuacja Szpitala Maltańskiego z budynku przy ul. Senatorskiej na ulicę Zgoda; przestały działać wodociągi miejskie – więcej w kalendarium
- 1989 – zmarł polski artysta rzeźbiarz Alfons Karny, autor rzeźb portretowych wybitnych postaci polskich i zagranicznych
- 1994 – międzynarodowy terrorysta Ilich Ramírez Sánchez, zwany przez prasę „Szakalem”, został ujęty przez francuską służbę Direction de la Surveillance du Territoire, później został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności
- 2004 – zmarł Czesław Miłosz (na znaczku pocztowym), polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, członek grupy poetyckiej Żagary, w latach 1951–1989 przebywający na emigracji, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego i Uniwersytetu Harvarda; autor utworów o tematyce katastroficznej i filozoficznej, eseju Zniewolony umysł, powieści Dolina Issy, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
16 sierpnia 2024
16 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Eleuteria, Roch i Stefan
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1569 – założono Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku
- 1829 – urodziła się niemiecka bojowniczka o prawa kobiet Mathilde Weber (na fotografii)
- 1914 – w Krakowie powstał Naczelny Komitet Narodowy
- 1944 – 16. dzień powstania warszawskiego: od samego rana niemiecki nękający ostrzał artyleryjski i moździerzowy Starego Miasta; silne ataki strony niemieckiej na gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki odpierane przez mjr. Mieczysława Chyżyńskiego ps. „Pełka” z Wydziału Produkcji Banknotów; do Puszczy Kampinoskiej przybył Alfons Kotowski ps. „Okoń”, z zadaniem objęcia dowództwa nad oddziałami tam przebywającymi i zorganizowania odsieczy dla stolicy – więcej w kalendarium
- 1944 – w walkach podczas powstania polegli żołnierze AK: Zdzisław Stroiński ps. „Marek Chmura” – poeta oraz Tadeusz Gajcy ps. „Topór” – poeta, prozaik i krytyk literacki
- 1949 – zmarła amerykańska pisarka Margaret Mitchell, laureatka Nagrody Pulitzera za powieść Przeminęło z wiatrem, na podstawie której nakręcono najbardziej popularny film wszech czasów
- 1954 – urodził się kanadyjski reżyser, scenarzysta i producent filmowy James Cameron (na fotografii w czasie odbioru gwiazdy na Hollywood Walk of Fame), twórca takich filmów jak Terminator, Obcy – decydujące starcie, Prawdziwe kłamstwa, Titanic i Avatar
18 sierpnia 2024
18 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Eryka, Helena i Ilona
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1774 – urodził się amerykański podróżnik i odkrywca Meriwether Lewis (na portrecie), który w latach 1803–1806 razem z Williamem Clarkiem odbył naukowo-badawczą ekspedycję, której celem były zachodnie tereny Ameryki Północnej; wyprawa zakończyła się sukcesem, a podróżnicy po dotarciu do wybrzeży Pacyfiku powrócili do Stanów Zjednoczonych
- 1824 – urodziła się francuska pisarka, dziennikarka, działaczka polityczna i feministka działająca pod pseudonimem André Léo (na portrecie)
- 1894 – w Ostrawie otwarto pierwszą linię tramwaju parowego
- 1904 – w niemieckiej wówczas Kłajpedzie uruchomiono wąskotorową komunikację tramwajową
- 1944 – 18. dzień powstania warszawskiego: od rana trwało bombardowanie Starego Miasta, zwłaszcza okolic Rynku i Banku Polskiego przy ul. Bielańskiej; już czwarty dzień zaciętych walk wokół terenu Politechniki, nadal będącej w rękach powstańców – więcej w kalendarium
- 1944 – wojna na Pacyfiku: amerykański okręt podwodny zatopił japoński lotniskowiec Taiyō
- 1954 – urodził się polski naukowiec i pisarz Janusz Leon Wiśniewski
20 sierpnia 2024
20 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Sobiesław, Krzysztof i Samuela
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1794 – insurekcja kościuszkowska: wybuchło powstanie wielkopolskie
- 1794 – zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie pod zaporą z pni zakończyło wojnę z Indianami Północnego Zachodu
- 1854 – zmarł niemiecki filozof Friedrich von Schelling (na portrecie)
- 1884 – urodził się polski ekonomista, nauczyciel akademicki i profesor Wacław Ponikowski
- 1944 – 20. dzień powstania warszawskiego: nocą z 19 na 20 sierpnia z Puszczy Kampinoskiej pod dowództwem Alfonsa Kotowskiego ps. „Okoń” wyruszyła do stolicy grupa żołnierzy AK z grupy Kampinos – decyzją Mieczysława Niedzielskiego ps. „Żywiciel” zostali oni skierowani do natarcia na Dworzec Gdański, aby umożliwić połączenie Żoliborza ze Starym Miastem; 20 sierpnia to kolejny dzień generalnego natarcia sił niemieckich na Stare Miasto: szturm (poprzedzany ostrzałem artyleryjskim i bombardowaniami lotniczymi) był prowadzony z zachodu i ze wschodu; tegoż dnia oddziały powstańcze Henryka Roycewicza ps. „Leliwa” zdobyły budynek Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej, tzw. PAST-y – był jeden z największych sukcesów powstańców (ale i jeden z ostatnich…) (na fotografii: powstańcy z batalionu Kiliński obserwują płonący gmach PAST-y) – więcej w kalendarium
- 1944 – urodził się indyjski polityk Rajiv Gandhi, premier Indii; tegoż dnia zmarł polski pisarz, filozof, malarz i matematyk Leon Chwistek
22 sierpnia 2024
22 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Maria, Zygfryda i Zygfryd
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1584 – zmarł wybitny poeta polski epoki renesansu Jan Kochanowski (na portrecie autorstwa Józefa Holewińskiego), sekretarz królewski, uznawany za twórcę polskiego języka literackiego, autor pierwszej polskiej tragedii renesansowej Odprawy posłów greckich, a także Trenów, Pieśni czy Ortographii polskiej
- 1904 – urodził się chiński polityk Deng Xiaoping (na fotografii), przywódca Chińskiej Republiki Ludowej
- 1944 – 22. dzień powstania warszawskiego: w nocy z 21 na 22 sierpnia, ok. godziny 2 ruszył drugi atak sił powstańczych na Dworzec Gdański, natarcie, w którym uczestniczyły oddziały z Żoliborza i Kampinosu załamało się pod silnym ostrzałem przeciwnika – więcej w kalendarium
- 1944 – zmarł polski poeta i działacz komunistyczny Lucjan Szenwald, żołnierz i kronikarz 1 Dywizji im. Tadeusza Kościuszki, tłumaczył Majakowskiego i innych poetów sowieckich, autor tekstu powszechnie znanej do dziś (po wojnie spopularyzowana przez Stanisława Grzesiuka, a obecnie wykonywana przez Macieja Maleńczuka) piosenki „Niech żyje wojna”; tegoż dnia na froncie zachodnim II wojny światowej siły alianckie przełamały niemiecką obronę w Normandii zwyciężając w bitwie pod Falaise, w której znaczącą rolę odegrała polska 1 Dywizja Pancerna pod dowództwem gen. Stanisława Maczka, wchodząca w skład II Korpusu Kanadyjskiego
- 1974 – zmarł polski działacz gospodarczy i polityk Eugeniusz Kwiatkowski, wicepremier, minister skarbu, przemysłu i handlu II Rzeczypospolitej, pomysłodawca budowy portu i miasta w Gdyni
- 2004 – z Munch-museet w Oslo w biały dzień terroryzując strażników skradziono dwa obrazy Edvarda Muncha Madonnę i jasnopomarańczową wersję obrazu Krzyk; po ponad dwóch latach poszukiwań norweska policja odzyskała skradzione dzieło
24 sierpnia 2024
24 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Anita, Bartłomiej i Jerzy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 79 – w czasie wybuchu Wezuwiusza, który zniszczył Pompeje, Stabie i Herkulanum, zginął Pliniusz Starszy, rzymski pisarz i historyk
- 1899 – urodził się argentyński pisarz, poeta i eseista Jorge Luis Borges (na fotografii), jedna z najbardziej charakterystycznych postaci dwudziestowiecznej literatury, przez prawie 30 lat był nominowany corocznie do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, lecz nigdy nie został nią wyróżniony
- 1929 – urodził się palestyński polityk Jasir Arafat (na fotografii), prezydent Autonomii Palestyńskiej, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 1944 – 24. dzień powstania warszawskiego: dalsze walki o Stare Miasto – więcej w kalendarium
- 1949 – wszedł w życie Pakt Północnoatlantycki
- 1954 – prezydent Brazylii Getúlio Vargas został zmuszony przez wojskowych do dymisji i tego samego dnia popełnił samobójstwo
- 2004 – podwójny atak terrorystyczny na samoloty pasażerskie w Rosji
26 sierpnia 2024
26 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Adrianna, Hadrian i Maria
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1789 – ogłoszono Deklarację praw człowieka i obywatela
- 1914 – urodził się argentyński pisarz Julio Cortázar (na zdjęciu), autor powieści i zbiorów opowiadań
- 1934 – w Warszawie otwarto ul. Żwirki i Wigury
- 1939 – porozumienie Cvetković-Maček postanowiło o utworzeniu w Królestwie Jugosławii autonomicznej Banowiny Chorwacji o szerokim zakresie samorządu
- 1944 – 26. dzień powstania warszawskiego: nocą z 25 na 26 sierpnia rozpoczęła się ewakuacja kanałami Komendy Głównej AK ze Starego Miasta do Śródmieścia; tegoż dnia naloty i ostrzał artyleryjski Starego Miasta – więcej w kalendarium
- 1974 – zmarł amerykański pionier lotów samolotowych Charles Lindbergh (na fotografii), który w 1927 jako pierwszy samotnie przeleciał przez Atlantyk bez międzylądowań; jeden z symboli XX wieku wg rankingu tygodnika „Time”
- 1979 – zmarł fiński powieściopisarz Mika Waltari, jeden z najbardziej twórczych i znanych na świecie fińskich prozaików (Egipcjanin Sinuhe)
28 sierpnia 2024
28 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Aleksander, Augustyn i Joachima; Święto Lotnictwa Polskiego
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1604 – Anglia i Hiszpania podpisały w Londynie traktat pokojowy kończący wojnę pomiędzy tymi państwami
- 1749 – urodził się niemiecki poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk Johann Wolfgang von Goethe (na portrecie), którego twórczość wywarła ogromny wpływ na literaturę europejską, czołowy poeta okresu burzy i naporu, autor dramatu Faust i powieści epistolarnej Cierpienia młodego Wertera
- 1789 – niemiecki astronom William Herschel odkrył Enceladusa, jednego z księżyców Saturna (na ilustracji teleskop zwierciadlany Herschela)
- 1924 – w Gruzji rozpoczęło się powstanie sierpniowe
- 1944 – 28. dzień powstania warszawskiego: krytyczny moment dla powstańców walczących na Starym Mieście: po zaciekłych walkach Niemcom udało się zdobyć dwa bastiony polskiej obrony – gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych oraz ruiny Katedry wraz z sąsiednim kościołem oo. Jezuitów; w tej sytuacji dowódca powstańczej Grupy „Północ” Karol Ziemski ps. „Wachnowski” zdecydował, że dalsza obrona Starówki jest niemożliwa i postanowił wyprowadzić z dzielnicy jak największą liczbę zdolnych do walki żołnierzy, zaplanował przebicie się oddziałów staromiejskich do Śródmieścia – więcej w kalendarium
- 1949 – urodził się polski prawnik, sędzia Marek Safjan, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1998–2006 prezes Trybunału Konstytucyjnego, od 2009 sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- 2009 – zakończyła się misja pierwszej indyjskiej sondy i sztucznego satelity Księżyca Chandrayaan-1
30 sierpnia 2024
30 sierpnia: imieniny obchodzą m.in.: Feliks, Ingeborga i Małgorzata
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
- 1464 – na konklawe zwołanym po śmierci Piusa II już w pierwszym głosowaniu papieżem został wybrany kardynał Pietro Barbo, który przyjął imię Paweł II
- 1804 – urodził się polski poeta, orientalista i slawista Aleksander Chodźko
- 1944 – 30. dzień powstania warszawskiego: dowództwo AK na Starym Mieście, po uzgodnieniu z komendantem Okręgu Warszawskiego Antonim Chruścielem ps. „Monter”, zdecydowało się ostatecznie na ewakuację całej załogi Starówki, pod wieczór oddziały powstańcze na Starym Mieście przegrupowały się i przygotowywały do przebicia z rejonu ul. Bielańskiej w kierunku Hal Mirowskich i pl. Żelaznej Bramy; wcześniej rozpoczęło się wyprowadzanie lekko rannych kanałami do Śródmieścia i na Żoliborz – więcej w kalendarium
- 1954 – urodził się białoruski polityk, Alaksandr Łukaszenka (na fotografii), urzędujący Prezydent Republiki Białorusi
- 1974 – urodziła się szwedzka pisarka Camilla Läckberg, autorka powieści kryminalnych
- 1984 – rozpoczęła się pierwsza misja wahadłowca Discovery (na ilustracji logo misji) i 12. misja programu STS, podczas której 6-osobowa załoga w ciągu 6 dni okrążyła 97 razy Ziemię
- 1994 – zmarł brytyjski reżyser Lindsay Anderson (Jeżeli...)