T2D Śląsk
 parowóz TKp2011 Śląsk w skansenie w Chabówce. | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1950–1963 |
| Układ osi |
D (0-4-0) |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
52 t |
| Masa służbowa |
66 t |
| Długość |
10 980 mm |
| Szerokość |
3050 mm |
| Wysokość |
4100 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
4200 mm |
| Średnica kół napędnych |
1 100 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Ciśnienie w kotle |
14 at |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
112,4 m² |
| Powierzchnia przegrzewacza |
40 m² |
| Powierzchnia rusztu |
2,19 m² |
| Średnica cylindra |
550 mm |
| Skok tłoka |
550 mm |
| Pojemność skrzyni węglowej |
3 t |
| Pojemność skrzyni wodnej |
6,5 m³ |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
800 KM (589 kW) |
| Maksymalna siła pociągowa |
127 kN (12 700 kG) |
| Prędkość konstrukcyjna |
40 km/h |
T2D Śląsk (SLA) – polski parowóz – tendrzak przemysłowy o układzie osi D, produkowany w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie (Fablok) w latach 1950–1962. Budowany był w oparciu o zmodyfikowaną dokumentację niemieckich parowozów typu Oberschlesien (OS), skonstruowanych przez firmę Henschel und Sohn i zakłady w Chrzanowie i produkowanych podczas II wojny światowej w Chrzanowie. Na kolejach przemysłowych często były oznaczane serią TKp (od oznaczenia PKP tendrzaków o układzie osi D).
Pierwsze egzemplarze wyjechały z Fabryki Lokomotyw w Chrzanowie w roku 1950, otrzymując nazwę typu Śląsk i oznaczenie fabryczne T2D SLA. Wyprodukowano łącznie 390 tych parowozów. Ostatnim egzemplarzem był TKp 6293, z listopada 1963 (pracował w KWK Gliwice). 90 maszyn o oznaczeniu SLA59 trafiło na eksport do Chin[a]. Parowozy eksportowe były nieco zmodernizowane – posiadały między innymi zabudowany sprzęg samoczynny, wymienione drzwiczki paleniska, zamkniętą budkę maszynisty oraz kilka mniej istotnych zmian.
Lista parowozów TKp Śląsk zachowanych w Polsce[1][edytuj | edytuj kod]
| Seria pojazdu | Rok produkcji | Producent | Miejscowość. | Stan parowozu |
|---|---|---|---|---|
| TKp 2011 | 1950 | Chrzanów | Chabówka | eksponat |
| TKp 101 | 1950 | Chrzanów | Przezchlebie | wrak |
| HL 16 | 1950 | Chrzanów | Kraków | pomnik |
| TKp 2241 | 1951 | Chrzanów | Bydgoszcz | wrak |
| TKp 2261 | 1951 | Chrzanów | Pyskowice | eksponat |
| TKp 12800 | 1951 | Chrzanów | Gliwice | pomnik |
| TKp 2316 | 1952 | Chrzanów | Wieliczka | pomnik |
| TKp 15132 | 1957 | Chrzanów | Pyskowice | eksponat |
| TKp 3409 | 1957 | Chrzanów | Gliwice | w naprawie |
| TKp 4409 | 1955 | Chrzanów | Pyskowice | eksponat |
| TKp 4422 | 1955 | Chrzanów | Pyskowice | eksponat |
| TKp 5161 | 1957 | Chrzanów | Pyskowice | wrak |
| TKp 5 | 1962 | Chrzanów | Piła | w naprawie |
| TKp 6042 | 1962 | Chrzanów | Skierniewice | eksponat |
| TKp 6046 | 1961 | Chrzanów | Pyskowice | eksponat |
| TKp 20 | 1963 | Chrzanów | Karsznice | eksponat |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczba 90 wyeksportowanych parowozów za B. Pokropiński Parowozy... (1987). Według jednak: Bogdan Pokropiński, Polskie parowozy eksportowe, Warszawa, 1993, s. 62 do Chin wyeksportowano 102 sztuki, a tabelka w tym samym źródle (s.88) podaje 103 numery. Z kolei Bogdan Pokropiński, Parowozy normalnotorowe produkcji polskiej, Warszawa: WKiŁ, 2007, podaje również liczbę 90 parowozów, ale w tabeli podaje aż 137 numerów eksportowych parowozów, przy czym autor zaznacza, że dokumentacja fabryczna nie jest kompletna, a prawdopodobnie niektóre zostały w Polsce.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bogdan Pokropiński: Parowozy normalnotorowe produkcji polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2007. ISBN 978-83-206-1617-0.
- Michał Pawełczyk: Parowóz serii TKp „Śląsk”. [dostęp 2014-07-15].