Newag Griffin
| ||
 Elektryczna wersja E4MSU | ||
| Producent |  Newag Gliwice Newag
| |
| Lata budowy | od 2012 | |
| Układ osi | Bo′Bo′ | |
| Długość ze zderzakami | 19 900 mm | |
| Średnica kół | 1250 mm | |
| Typ silników trakcyjnych | VEM DKLBZ 4514-4 ABB AMXL450 | |
| [1] | ||
Portal  Transport szynowy
| ||
Newag Griffin (seria EU160) – rodzina czteroosiowych lokomotyw elektrycznych i spalinowych produkowana przez Newag od 2012. Pojazdy są przeznaczone do prowadzenia pociągów pasażerskich oraz towarowych. Jako pierwsza powstała wersja E4MSU – elektryczna lokomotywa wielosystemowa, uniwersalna, o prędkości maksymalnej 160 km/h, a jako druga wersja E4DCUd – elektryczna lokomotywa jednosystemowa z pomocniczym silnikiem spalinowym.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Geneza[edytuj | edytuj kod]
We wrześniu 2010 ówczesne zakłady ZNLE Gliwice rozpoczęły prace[2] nad projektem uniwersalnej platformy lokomotyw elektrycznych Elephant[3]. W skład rodziny pierwotnie miały wejść dwie wersje pojazdów:
- E4ACU – uniwersalna o prędkości 140 km/h stosowana w pasażerskim ruchu regionalnym i towarowym
- E4ACP – pasażerska o prędkości 200 km/h[3].
Czteroosiowe pojazdy miały stać się uzupełnieniem oferty producenta, a ich wielosystemowość miała pozwolić na zastosowanie w ruchu transgranicznym oraz innych krajach europejskich[3].
W styczniu 2011 prace projektowe firmy EC Engineering zakładały budowę czterech wersji lokomotywy:
- E4DCU – uniwersalna, napięcie pracy 3 kV DC, prędkość 140 km/h
- E4DCP – pasażerska, napięcie pracy 3 kV DC, prędkość 200 km/h
- E4MSU – uniwersalna, napięcia pracy 3 kV DC, 15 kV AC i 25 kV AC, prędkość 140 km/h
- E4MSP – pasażerska, napięcia pracy 3 kV DC, 15 kV AC i 25 kV AC, prędkość 200 km/h[4].
Zakłady ZNLE jako pierwszą miały wyprodukować wersję E4MSU, która miała być gotowa do testów pod koniec III kwartału 2012[4].
W marcu 2011 prace nad wersją uniwersalną były zaawansowane i planowano jej premierę jesienią 2011 podczas targów Trako w Gdańsku[5]. Do prezentacji ostatecznie nie doszło[6], gdyż wydłużyły się procedury projektowe i premierę zaplanowano na 2012[7].
W sierpniu 2011 zdecydowano się na zmianę nazwy platformy z Elephant na Griffin[8].
Produkcja i testy[edytuj | edytuj kod]
18 września 2012 podczas targów InnoTrans w Berlinie miała miejsce premiera lokomotywy typu E4MSU[9]. Pod koniec kwietnia 2013 lokomotywę przetransportowano na tor doświadczalny Instytutu Kolejnictwa koło Żmigrodu gdzie lokomotywa rozpoczęła testy[1]. 16 maja 2013 lokomotywa z dwoma wagonami PKP Intercity przyjechała do Nowego Sącza[10], a w kolejnych dniach była testowana m.in. na odcinku Olsztyn – Nidzica, gdzie testuje się zachowanie pojazdów na łukach[1]. Następnie Griffin wrócił na południe kraju, gdzie na początku czerwca 2013 przeszedł testy statyczne w krakowskim oddziale Instytutu Kolejnictwa[11], by następnie ponownie udać się do Żmigrodu[12]. Podczas testów lokomotywa kursowała z maksymalną prędkością[1].
Od 18 lipca do 31 lipca 2013 trwały jazdy badawcze w PKP Cargo niezbędne do uzyskania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji[13][14]. Podczas jazd testowych lokomotywa ciągnęła skład towarowy o masie 3440 t[15]. Od 5 do 14 sierpnia 2013 lokomotywa była testowana na torze próbnym w czeskim Velimiu. Podczas testów sprawdzono m.in. możliwość jazdy przy zasilaniu prądem przemiennym o napięciach 15 i 25 kV[16][15].
We wrześniu 2013 lokomotywa E4MSU-001 była prezentowana na targach Trako[17].
Po otrzymaniu świadectwa na eksploatację lokomotywy w Polsce producent planował zdobyć taki certyfikat również w Czechach i Niemczech[18], ale ostatecznie tak się nie stało.
W lutym 2013 gotowy był również projekt drugiej wersji – pasażerskiej o prędkości maksymalnej 200 km/h[19]. Pierwszy egzemplarz E4MSP miał zostać wyprodukowany do końca 2013[20], ale ostatecznie tak się nie stało.
28 maja 2014 firma Newag podpisała ze spółką Đuro Đaković Specijalna Vozila umowę o współpracy obejmującą wspólną budowę lokomotywy elektrycznej Griffin typu E4ACU, transfer technologii oraz wymianę doświadczeń w zakresie produkcji lokomotyw elektrycznych[21].
Na początku marca 2015 Instytut Kolejnictwa potwierdził zgodność lokomotywy z trzema Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjności[22].
Zamówienia[edytuj | edytuj kod]
23 grudnia 2015 przewoźnik Lotos Kolej zawarł z Newagiem umowę na 7-letnią dzierżawę z utrzymaniem 5 lokomotyw E4DCU-DP. Pojazdy mają zostać dostarczone w 2017. Kontrakt może zostać przedłużony oraz rozszerzony o kolejne egzemplarze[23]. Początkowo planowano, że lokomotywy zostaną wyprodukowane w zakładzie w Gliwicach, jednak w międzyczasie podjęto decyzję o przeniesieniu produkcji do Nowego Sącza, co spowodowało trzymiesięczne opóźnienie w realizacji zamówienia[24]. W II połowie maja 2017 pierwszy Griffin dla Lotosu oznaczony jako E4DCUd-001 został skierowany na testy do Krakowa[25]. 8 grudnia 2017 Newag uzyskał bezterminowe dopuszczenie do ruchu dla lokomotyw E4DCUd-002, a 19 grudnia dla pozostałych 4 lokomotyw[26][27]. Ze względu na brak zamontowanego systemu ETCS i co za tym idzie brak zgodności z Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjności lokomotywy E4DCUd otrzymały dopuszczenie z ograniczeniami eksploatacyjnymi[27]. 31 stycznia 2018 Newag w raporcie giełdowym poinformował o rozwiązaniu umowy umowy z Lotosem, ze względu na nieprzystąpienie do odbiorów lokomotyw przez Lotos. Tego samego dnia Newag podpisał ze spółką Orlen KolTrans umowę na 2-letnią dzierżawę 3 lokomotyw[28]. W drugiej połowie lutego 2 pozostałe griffiny zostały wydzierżawione spółce PKP Intercity[29], która to dzierżawa trwała do grudnia[30].
We wrześniu 2017 podczas Trako zaprezentowano elektrowóz E4DCUd-002[31].
29 maja 2018 PKP Intercity podpisało z Newagiem umowę na dostawę 20 lokomotyw z opcją na 10 kolejnych, z której skorzystano 24 września 2019[32][33].
28 lutego 2019 spółka Lotos Kolej zawarła z Newagiem umowę na dostawę 2 griffinów oraz 3 szescioosiowych dragonów. Zawarcie umowy wyczerpało wszelkie wzajemne roszczenia stron związane z niezrealizowaną umową z grudnia 2015[34].
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Dostępne wersje[edytuj | edytuj kod]
Griffin oferowany jest w następujących wersjach:
| Wersja | Sposób zasilania | Moc ciągła | Prędkość maksymalna |
Siła pociągowa przy rozruchu |
Masa służbowa |
Maksymalny nacisk na oś |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| E4DCU | 3 kV DC | 5,6 MW | 160 km/h | 310 kN | 79 t | 196 kN | [35] |
| E4DCP | 3 kV DC | 5,6 MW | 200 km/h | 310 kN | 79 t | 196 kN | |
| E4ACU | 15 kV AC 25 kV AC |
5,6 MW | 160 km/h | 310 kN | 84 t | 208 kN | |
| E4ACP | 15 kV AC 25 kV AC |
5,6 MW | 200 km/h | 310 kN | 84 t | 208 kN | |
| E4MSU | 3 kV DC 15 kV AC 25 kV AC |
5,6 MW | 160 km/h | 310 kN | 88 t | 220 kN | |
| E4MSP | 3 kV DC 15 kV AC 25 kV AC |
5,6 MW | 200 km/h | 310 kN | 88 t | 220 kN | |
| D4MSU | diesel | 2,3 MW | 160 km/h | 248 kN | 79 t | 196 kN |
Charakterystyka rodziny[edytuj | edytuj kod]
Lokomotywy z rodziny Griffin są przystosowane do prowadzenia pociągów towarowych o masie do 3200 t oraz pociągów pasażerskich do 800 t[1].
Nadwozie[edytuj | edytuj kod]
Pudła są modułowymi konstrukcjami samonośnymi spawanymi[1]. Posiadają strefy kontrolowanego zgniotu, klatki bezpieczeństwa kabin maszynisty i system antyclimbing[36]. Wyposażone są w dwie kamery przekazujące maszyniście obraz haków cięgłowych i sprzęgów śrubowych oraz nowoczesny system detekcji i gaszenia pożaru, a trzy sekcje dachu umożliwiają łatwy dostęp do przedziału maszynowego[36]. Lokomotywy wyposażono w oświetlenie zewnętrzne LED[37].
Kabina maszynisty[edytuj | edytuj kod]
_Trako13.jpg)
Kabiny maszynisty są dwuosobowe[36]. W każdej z nich znajdują się dwa niezależne panele do wyświetlania parametrów jazdy i diagnostyki oraz rejestrator zdarzeń realizujący funkcję prędkościomierza[36]. Wyposażone są w dwumodułowy układ klimatyzacji, a funkcję lusterek wstecznych pełnią cztery kamery[36].
Kabina jest zgodna z normami EN 1527[36].
Wózki[edytuj | edytuj kod]
_Trako_2017.JPG)
Griffiny są osadzone na dwóch dwuosiowych wózkach z napędem indywidualnym na każdą oś[36]. Ramy wózków są konstrukcji spawanej, skrzynkowej, zamkniętej[36]. Koła monoblokowe mają średnicę 1250 mm[36]. Przeniesienie siły pociągowej następuje poprzez zamocowany do ramy wózka czop i cięgło pociągowe sprzęgające wózek z pudłem[36]. Zastosowano układ smarowania obrzeży kół ze smarem biodegradowalnym, tarcze hamulcowe mocowane po obu stronach koła, przekładnie o zębach skośnych, łożyska stożkowe oraz czujniki prędkości i temperatury[36]. Usprężynowanie I stopnia stanowią dwa zespoły sprężyn zwojowych osadzonych bezpośrednio po obu stronach maźnicy zestawu kołowego, natomiast II stopień to zespół wielkogabarytowych sprężyn spiralnych[36].
E4MSU[edytuj | edytuj kod]
W wersji E4MSU silniki elektryczne zasilane są przez przekształtniki zbudowane za pomocą technologii IGBT[1]. Lokomotywa posiada system diagnostyki pokładowej z pełną informacją wizualną i modułem rejestracji danych oraz system kamer[38]. Jest dostosowana do zabudowy urządzeń ERTMS i GSM-R[1]. Lokomotywa ciągnęła składy o masie 3270 t na liniach o profilu 12 promili[22].
E4DCUd[edytuj | edytuj kod]
Wersja E4DCUd poza standardowymi silnikami elektrycznymi jest wyposażona w pomocniczy silnik spalinowy o mocy 380kW[39].
Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]
| Państwo | Przewoźnik | Seria | Numery | Liczba | |
|---|---|---|---|---|---|
| Polska
|
Euronaft Trzebinia | E4MSU | 001 | 1 | [40] |
| Orlen KolTrans | E4DCUd | 001÷003 | 3 | [28] | |
| Lotos Kolej | E4DCUd | 004 i 005 | 2 | [30] | |
| PKP Intercity | EU160 | 0 z 30 | [33] | ||
| Łączna liczba: | 6 z 36 | ||||
Egzemplarz prototypowy E4MSU-001, po wyprodukowaniu i zaprezentowaniu po raz pierwszy w 2012, był eksploatowany przez różnych przewoźników działających w Polsce. Na początku 2017 lokomotywę dzierżawił Orlen KolTrans, zaś na początku marca pojazd pomalowany w barwy producenta został przekazany do Euronaftu Trzebinia[40].
31 stycznia 2018 Orlen KolTrans podpisał umowę dzierżawy 3 lokomotyw E4DCUd na okres 2 lat[28]. Dzień później lokomotywy zostały odebrane[41].
W drugiej połowie lutego 2018 PKP Intercity podpisało umowę dzierżawy 2 lokomotyw E4DCUd[29], 5 marca lokomotywy zostały przekazane przewoźnikowi[42]. 8 marca pierwsza, a 11 marca druga lokomotywa rozpoczęła obsługę regularnych kursów z pasażerami[43]. Lokomotywy kursowały w PKP IC do grudnia[30]. 29 maja 2018 PKP Intercity podpisało umowę na dostawę 20 lokomotyw z opcją na 10 dodatkowych[32]. 24 września 2019 podpisano umowę rozszerzającą zamówienie 10 dodatkowych lokomotyw[33].
Na przełomie lutego i marca 2019 2 lokomotywy E4DCUd (004 i 005) trafiły do spółki Lotos Kolej[30][34]. 5 marca E4DCUd-005 odbyła swój pierwszy kurs[44].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- 2016 – nagroda w zorganizowanym przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego konkursie Dobry Wzór 2016 w kategorii Transport i komunikacja oraz nagroda Wzór Roku 2016 przyznana przez ministra rozwoju i finansów[45].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Marek Graff. Wielosystemowa lokomotywa elektryczna Griffin. „Świat Kolei”. 3/2016, s. 12-14. Łódź: EMI-PRESS. ISSN 1234-5962 (pol.).
- ↑ Newag: Pierwsza polska wielosystemowa lokomotywa elektryczna powstała w Newagu Gliwice (pol.). newag.pl, 2013-08-13. [dostęp 2014-02-24].
- ↑ a b c Michał Grobelny, Jakub Madrjas, Wojciech Śmiech. Lokomotywy 2011. „Rynek Kolejowy”. 5/2011, s. 12-13. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych "TOR" Spółka z o.o.. ISSN 1644-1958 (pol.).
- ↑ a b Nowa lokomotywa rozpędzi się do 200 km/h. „EC News”. 36 (kwiecień 2012), s. 7. ec-grupa.pl (pol.). [dostęp 2013-09-18].
- ↑ GazetaGliwice.pl: Kolejna lokomotywa z Gliwic wyjedzie na polskie tory (pol.). gliwice.gazeta.pl, 2011-03-14. [dostęp 2013-09-18].
- ↑ Paweł Terczyński. Międzynarodowe Targi Kolejowe TRAKO 2011. „Świat Kolei”. 11/2011, s. 12-15. Łódź: EMI-PRESS. ISSN 1234-5962 (pol.).
- ↑ Łukasz Wspaniały: Kolejowi przewoźnicy chwalą Smoka. Jaki będzie Gryf? (pol.). gliwice.gazeta.pl, 2011-09-28. [dostęp 2013-09-18].
- ↑ Nie będzie Elephanta. Będzie Griffin (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2011-08-31. [dostęp 2013-02-22].
- ↑ Pierwsza odsłona E4MSU Griffin [zdjęcia]. kurierkolejowy.eu. [dostęp 2012-09-18].
- ↑ Griffin z wagonami PKP Intercity [zdjęcia]. rynek-kolejowy.pl, 2013-05-16. [dostęp 2013-05-17].
- ↑ Griffin na testach w Instytucie Kolejnictwa. (Kraków Prokocim Towarowy 2013-06-05). antygaleria.hostit.pl, 2013-06-06. [dostęp 2014-02-24].
- ↑ Griffin z powrotem w Żmigrodzie. „Testy zdała celująco”. rynek-kolejowy.pl, 2013-06-13. [dostęp 2013-06-13].
- ↑ Griffin już w PKP Cargo (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2013-07-19. [dostęp 2013-07-19].
- ↑ ARR: Griffin po testach w PKP Cargo (pol.). kurierkolejowy.eu, 2013-08-07. [dostęp 2013-08-07].
- ↑ a b Griffin zdał testy w Czechach (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2013-08-13. [dostęp 2013-08-13].
- ↑ Griffin Enters The Czech Republic (ang.). railvolution.net, 2013-08-05. [dostęp 2013-08-07].
- ↑ jm: Targi TRAKO już jutro. Zobacz wystawę taboru (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2013-09-23. [dostęp 2013-09-24].
- ↑ InnoTrans 2012 continued.... „Railtalk”. 73x, s. 60. railtalk.org. ISSN 1756-5030 (ang.). [dostęp 2013-09-19].
- ↑ Testy Griffina już w marcu (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2013-02-22. [dostęp 2013-02-28].
- ↑ InfoRail: Newag Gliwice szykuje lokomotywę pasażerską (pol.). inforail.pl, 2013-05-06. [dostęp 2013-09-18].
- ↑ Newag: Griffiny będą produkowane w Chorwacji! (pol.). inforail.pl, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-28].
- ↑ a b Rynek Kolejowy/Newag: Griffin z TSI (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2015-03-06. [dostęp 2015-03-06].
- ↑ Newag: Pięć Griffinów z Newagu dla Lotosu Kolej (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2015-12-23. [dostęp 2015-12-23].
- ↑ Jakub Madrjas: Lotos zadowolony z ET40. We wrześniu nowe lokomotywy (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2017-03-24. [dostęp 2017-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-24)].
- ↑ InfoRail.pl: Pierwszy Griffin dla Lotos Kolej (pol.). inforail.pl, 2017-05-22. [dostęp 2017-05-22].
- ↑ Griffin z pomocniczym silnikiem diesla z bezterminowym dopuszczeniem do ruchu (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2017-12-11. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ a b Lotosowi zależało na Griffinach. Chciał nawet dopłacić za montaż ETCS (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2018-02-02. [dostęp 2018-02-02].
- ↑ a b c Griffiny nie dla Lotosu (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2018-01-31. [dostęp 2018-02-02].
- ↑ a b Griffiny uzupełnią tabor PKP Intercity podczas serwisu EP09 (pol.). kurierkolejowy.eu, 2018-02-21. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ a b c d Lotos Kolej bierze Griffiny, których wcześniej nie chciał. inforail.pl, 2019-02-21. [dostęp 2019-02-24].
- ↑ Tabor kolejowy na targach TRAKO 2017 (pol.). kurierkolejowy.eu, 2017-09-26. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ a b Newag z umową na 20 elektrowozów. inforail.pl, 2018-05-29. [dostęp 2018-08-24].
- ↑ a b c PKP Intercity zakupi dodatkowo 10 nowych lokomotyw od firmy NEWAG (pol.). kurierkolejowy.eu, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-25].
- ↑ a b Lotos Kolej kończy spór z Newagiem i zamawia pięć lokomotyw (pol.). kurierkolejowy.eu, 2019-02-28. [dostęp 2019-03-01].
- ↑ Newag: Platforma lokomotyw czteroosiowych Griffin (pol.). newag.pl. [dostęp 2014-02-24].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Newag: Griffin (pol.). newag.pl. [dostęp 2014-02-24].
- ↑ Newag: Griffin – odpowiedź na zróżnicowane potrzeby rynku europejskiego (pol.). [dostęp 2013-09-19].
- ↑ Karol Wach: Griffin rusza na testy (pol.). inforail.pl, 2013-04-29. [dostęp 2013-09-18].
- ↑ Newag z Griffinem powalczy o kontrakt z PKP Intercity (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2017-10-06. [dostęp 2017-12-30].
- ↑ a b Jakub Madrjas: Griffin Newagu w barwach producenta… i z nowymi zadaniami (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2017-03-13. [dostęp 2017-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)].
- ↑ InfoRail.pl: Trzy Griffiny dla Orlen Koltrans gotowe i odebrane (pol.). inforail.pl, 2018-02-01. [dostęp 2018-02-02].
- ↑ Lokomotywy Griffin E4DCUd przekazane do PKP Intercity (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2018-03-05. [dostęp 2018-03-05].
- ↑ Griffiny prowadzą pociągi w PKP Intercity (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2018-03-12. [dostęp 2018-03-12].
- ↑ Pierwsze nowe lokomotywy LOTOS-u już na trasie, inforail.pl [dostęp 2019-03-15] (pol.).
- ↑ Instytut Wzornictwa Przemysłowego: Znamy Laureatów 23. edycji konkursu Dobry Wzór! (pol.). iwp.com.pl, 2016-10-20. [dostęp 2016-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-20)].
| ||||||||||||||||||||||
