Uchanie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
kod mapy
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Zabytki: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 50: Linia 50:
** [[nagrobek|nagrobki]] Uchańskich (ok. [[1600]]) w kościele
** [[nagrobek|nagrobki]] Uchańskich (ok. [[1600]]) w kościele
* kapliczki św. Jana i św. Antoniego
* kapliczki św. Jana i św. Antoniego
* Wzgórze zamkowe (miejsce po zamku) - zamek wzniósł prawdopodobnie po 1470 roku [[Paweł Jasieński]] herbu [[Gozdawa]] jako mieszkalny budynek z basztą w narożu. W początkach XV wieku zamek przeszedł na własność Uchańskich herbu Radwan, którzy rozbudowali po 1570 roku zamek dostawiając drugi budynek i otaczając dziedziniec czworobokiem murów z trzema dodatkowymi basztami w narożach. Brama znajdowała się przy baszcie północno-wschodniej od północy. Na przełomie XVI i XVII wieku ród Daniłłowiczów rozbudował zamek na czteroskrzydłowy a wjazd przeniesiono na zachód budując szyję bramną. Zamek do 1786 roku uległ całkowitemu zniszczeniu. W 1810 roku zniwelowano go budując z jego pozostałości gorzelnię i browar[http://www.uchanie.pl/zamek.html].
* Wzgórze zamkowe (miejsce po zamku) - zamek wzniósł prawdopodobnie po 1470 roku [[Paweł Jasieński]] herbu [[Gozdawa]] jako mieszkalny budynek z basztą w narożu. Siedziba ta została posadowiona na wschód od lokowanego staraniem Jasieńskiego w 1484 r. miasta, na sztucznie nadsypanym wzniesieniu, usytuowanym na końcu rozległego cypla, odciętym od zaplecza fosą. Budowla ta, posadowiona na rzucie czworoboku, dwudzielna, posiadła najpewniej w narożu północno-zachodnim cylindryczną basztę. Była to prawdopodobnie realizacja w typie masywnej wieży mieszkalnej lub dworu wieżowego, być może broniona dodatkowo drewnianymi umocnieniami<ref>E. Prusicka, ''Dzieje zamku w Uchaniach w świetle badań architektoniczno-archeologicznych'', w: Zamki Lubelszczyzny w źródłach archeologicznych, red. E. Banasiewicz-Szykuła, Lublin 2015, s. 230</ref>. W początkach XV wieku zamek przeszedł na własność Uchańskich herbu [[Radwan (herb szlachecki)|Radwan]], którzy rozbudowali po 1570 roku zamek dostawiając drugi budynek i otaczając dziedziniec czworobokiem murów z trzema dodatkowymi basztami w narożach. Brama znajdowała się przy baszcie północno-wschodniej od północy. Na przełomie XVI i XVII wieku ród [[Daniłowiczowie herbu Sas|Daniłłowiczów]] rozbudował zamek na czteroskrzydłowy, a wjazd przeniesiono na zachód budując szyję bramną. Zamek do 1786 roku uległ całkowitemu zniszczeniu. W 1810 roku zniwelowano go budując z jego pozostałości gorzelnię i browar[http://www.uchanie.pl/zamek.html].
* [[cmentarz żydowski w Uchaniach|cmentarz żydowski]]
* [[cmentarz żydowski w Uchaniach|cmentarz żydowski]]


Linia 56: Linia 56:


=== Kościół w Uchaniach ===
=== Kościół w Uchaniach ===
<gallery>
<gallery widths="160" heights="160">
Plik:Uchanie-Kosciol-wnetrze.jpg|Wnętrze kościoła
Plik:Uchanie-Kosciol-wnetrze.jpg|Wnętrze kościoła
Plik:UchanieNagrobkiSAUchanskich.jpg|Nagrobki Stanisława i Arnulfa Uchańskich
Plik:UchanieNagrobkiSAUchanskich.jpg|Nagrobki Stanisława i Arnulfa Uchańskich

Wersja z 17:12, 18 paź 2017

Artykuł

50°54'29"N, 23°38'51"E

- błąd

39 m

WD

50°54'0.0"N, 23°37'59.9"E

- błąd

14 m

Odległość

1413 m

Uchanie
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Państwo lubelskie
Powiat

hrubieszowski

Gmina

Uchanie

Liczba ludności 

650

Strefa numeracyjna

(+48) 84

Kod pocztowy

22-510[1]

Tablice rejestracyjne

LHR

SIMC

0904233

Położenie na mapie gminy Uchanie
Mapa konturowa gminy Uchanie, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Uchanie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Uchanie”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Uchanie”
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego
Mapa konturowa powiatu hrubieszowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Uchanie”
Ziemia50°54′29″N 23°38′51″E/50,908056 23,647500
Strona internetowa
Wojskowa mapa okolic Uchań z 1933 roku

Uchanie – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Uchanie[2][3], na terenie Działów Grabowieckich. Miejscowość jest siedzibą gminy Uchanie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Historia

Początkowo była to wieś królewska. W XV wieku została ona nadana przez Kazimierza IV Jagiellończyka P. Jasieńskiemu. Wybudował on tam kościół i zamek.

 Osobny artykuł: Kalendarium historii Uchań.

Uchanie otrzymały prawa miejskie w 1596 (lokacje z 1484 i 1505 nie zostały wprowadzone) i posiadały je do 1870. Wieś była własnością m.in. Uchańskich, Daniłłowiczów i Potockich. Wieś też należała do Antoniny Butler (1742-1796), która wniosła jako wiano poślubiając pułkownika Kazimierza Ossolińskiego (zm. 1794).

Od 1772 miejscowość znajdowała się w zaborze austriackim, a od 1809 w Księstwie Warszawskim. Natomiast w 1815 wieś leżała na terenie zaboru rosyjskiego. W XIX wieku nastąpił tam rozwój sadownictwa.

13 stycznia 1870 r. pozbawiono Uchanie praw miejskich[4].

Podczas okupacji niemieckiej na terenie wsi znajdował się:

Zabytki

  • Kościół renesansowy pw. Wniebowzięcia NMP - wzniesiony ok. 1625, według projektu Jana Jaroszewicza i Jana Wolffa,
  • kapliczki św. Jana i św. Antoniego
  • Wzgórze zamkowe (miejsce po zamku) - zamek wzniósł prawdopodobnie po 1470 roku Paweł Jasieński herbu Gozdawa jako mieszkalny budynek z basztą w narożu. Siedziba ta została posadowiona na wschód od lokowanego staraniem Jasieńskiego w 1484 r. miasta, na sztucznie nadsypanym wzniesieniu, usytuowanym na końcu rozległego cypla, odciętym od zaplecza fosą. Budowla ta, posadowiona na rzucie czworoboku, dwudzielna, posiadła najpewniej w narożu północno-zachodnim cylindryczną basztę. Była to prawdopodobnie realizacja w typie masywnej wieży mieszkalnej lub dworu wieżowego, być może broniona dodatkowo drewnianymi umocnieniami[5]. W początkach XV wieku zamek przeszedł na własność Uchańskich herbu Radwan, którzy rozbudowali po 1570 roku zamek dostawiając drugi budynek i otaczając dziedziniec czworobokiem murów z trzema dodatkowymi basztami w narożach. Brama znajdowała się przy baszcie północno-wschodniej od północy. Na przełomie XVI i XVII wieku ród Daniłłowiczów rozbudował zamek na czteroskrzydłowy, a wjazd przeniesiono na zachód budując szyję bramną. Zamek do 1786 roku uległ całkowitemu zniszczeniu. W 1810 roku zniwelowano go budując z jego pozostałości gorzelnię i browar[1].
  • cmentarz żydowski

Niedaleko Uchań, w okolicy wsi Gliniska znajduje się rezerwat faunistyczny, gdzie występuje między innymi tchórz stepowy, suseł perełkowany, łasica, gronostaj.

Kościół w Uchaniach

  • Wnętrze kościoła
    Wnętrze kościoła
  • Nagrobki Stanisława i Arnulfa Uchańskich
    Nagrobki Stanisława i Arnulfa Uchańskich
  • Nagrobki Pawła i Anny Uchańskich
    Nagrobki Pawła i Anny Uchańskich

Turystyka

Szlaki turystyczne

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-11-23].
  2. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 18.11.2015]. 
  4. ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 471)
  5. ↑ E. Prusicka, Dzieje zamku w Uchaniach w świetle badań architektoniczno-archeologicznych, w: Zamki Lubelszczyzny w źródłach archeologicznych, red. E. Banasiewicz-Szykuła, Lublin 2015, s. 230
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Gmina Uchanie
Wsie
Kolonie
Części
miejscowości

Powiat hrubieszowski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867−1954 i 1973−75)
Gromady
(1954−72)
  1. ↑ a b w 1940 pozbawione praw miejskich przez okupanta, w 1945 nie uznane za miasto przez władze polskie
  2. ↑ od 1951 w ZSRR
  3. ↑ a b większa część przeszła do ZSRR
Dawne miasta na obszarze obecnego województwa lubelskiego
Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uchanie&oldid=50639139”