TKt48

Szablon:Parowóz infobox TKt48 – seria parowozów tendrzaków produkowanych w latach 1950-1957 w zakładach HCP (94 sztuki) i Fablok (199 sztuk). Przeznaczone były do ruchu podmiejskiego i pociągów towarowych. Ostatnia seria parowozów wyprodukowanych przez Fablok dla PKP.

Cechy trakcyjne

Masa napędna „tekatki” była nieduża, co w połączeniu z czterema parami kół napędowych dawało doskonałe przyspieszenie rozruchu. Cecha ta sprawiała, iż zdecydowana część tendrzaków prowadziła składy osobowe, szczególnie z dużą liczbą przystanków. Niewielka średnica kół napędowych ograniczała prędkość maksymalną, jednakże była ona wystarczająca dla większości zastosowań „tekatki”. Często prowadziły składy w terenach podgórskich z uwagi na dobre wpisywanie się w łuki i tę samą prędkość konstrukcyjną w obie strony (częsta zmiana kierunku trakcji). Zastąpiły wysłużone OKl27. Bieg ich był dość spokojny, na dobrym torze do prędkości maksymalnej 80 km/h. Wydajność kotła była dobra, duża była powierzchnia przegrzewacza pary, co było zaletą. Moc była wystarczająca do przyjętych zastosowań. Popularne „tekatki” były ogólnie lubiane przez załogi.

Budowa

Kocioł spawany, rury cyrkulacyjne w skrzyni paleniskowej i ruchomy ruszt. Z przodu i z tyłu wózki Kraussa – Helmholtza. Hamulce powietrzne systemu Westinghouse'a lub Knorra.

Zachowane egzemplarze

• TKt48-6 – Czerwieńsk – pomnik techniki
• TKt48-18 – Jaworzyna Śląska – sprawny
• TKt48-23 – skansen kolejowy Pyskowice – wrak
• TKt48-27 – Rzeszów – pomnik techniki
• TKt48-29 – Szczecin Główny – pomnik techniki
• TKt48-36 – Warszawa – eksponat
• TKt48-39 – PSMK Skierniewice – eksponat
• TKt48-53 – Iława – pomnik techniki
• TKt48-58 – Jelenia Góra – pomnik techniki
• TKt48-67 – Jaworzyna Śląska – eksponat
• TKt48-72 – Gniezno – wrak
• TKt48-77 – Gniezno – wrak
• TKt48-99 – Kościerzyna – eksponat
• TKt48-100 – Jaworzyna Śląska – wrak
• TKt48-102 – Jasło – pomnik techniki
• TKt48-116 – Inowrocław – pomnik techniki
• TKt48-119 – Wałbrzych – pomnik techniki
• TKt48-124 – Zagórz – pomnik techniki
• TKt48-127 – Opole – pomnik techniki
• TKt48-130 – Kępno – pomnik techniki
• TKt48-138 – Białowieża – pomnik techniki
• TKt48-143 – Wolsztyn – eksponat
• TKt48-146 – Bydgoszcz – pomnik techniki
• TKt48-147 – Wolsztyn – eksponat
• TKt48-151 – Częstochowa – pomnik techniki
• TKt48-163 – Gniezno
• TKt48-167 – Kraków – pomnik techniki
• TKt48-170 – Zajączkowo Tczewskie – wrak
• TKt48-173 – Jaworzyna Śląska – eksponat
• TKt48-177 – Nowy Sącz – pomnik techniki
• TKt48-179 – Kościerzyna – eksponat (Parowóz ma rozcięty kocioł do celów poglądowych)
• TKt48-185 – Chrzanów – wrak
• TKt48-186 – Jaworzyna Śląska – wrak
• TKt48-191 – Chabówka – sprawny

Niektóre właściwości trakcyjne

W przypadku parowozów normalnotorowych maksymalna siła pociągowa maszyny jest ograniczona jej przyczepnością. Wartość siły pociągowej przy rozruchu TKt48 ogranicza więc przyczepność i wynosi 15 800 kG. Przy opalaniu lepszym gatunkiem węgla parowóz ten mógł ciągnąć po torze poziomym składy osobowe (złożone z wagonów 4-osiowych) o masie 515 t z prędkością 80 km/h. Mógł też ciągnąć składy towarowe o masie 1050 t z prędkością 60 km/h. W terenach górskich TKt48 mógł na wzniesieniu 20‰ ciągnąć składy osobowe (4-osiowe) o masie 155 t z szybkością 50 km/h.

Źródła

J.Fijałkowski i W. Kowalewski, 1959, Charakterystyki Normalnotorowych Pojazdów Trakcyjnych, Wydawnictwa Komunikacyjne