Pałac Hańskich w Wierzchowni

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Hańskich w Wierzchowni
Ilustracja
Pałac
Państwo

 Ukraina

Obwód

 żytomierski

Miejscowość

Wierzchownia

Typ budynku

Pałac

Styl architektoniczny

Empire

Inwestor

Jan Hański

Rozpoczęcie budowy

1800

Pierwszy właściciel

Jan Hański

Kolejni właściciele

Wacław Hański, Ewelina Hańska, Adam Rzewuski

Położenie na mapie obwodu żytomierskiego
Mapa konturowa obwodu żytomierskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Pałac Hańskich w Wierzchowni”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Hańskich w Wierzchowni”
Ziemia49°48′16″N 29°18′46″E/49,804444 29,312778

Pałac Hańskich w Wierzchowni – zespół pałacowy z przełomu XVIII i XIX wieku, położony w Wierzchowni w rejonie różyńskim obwodu żytomierskiego na Ukrainie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W latach 1780—1790 Jan Hański na obszarze dzisiejszego zespołu pałacowego założył park. Później, w 1800 roku zbudowano pałac w stylu empire. Budowę zakończył syn Jana, Wacław. Wraz z pałacem zbudowano dwa skrzydła, połączone z nim przejściami podziemnymi. W jednym z nich była kuchnia, w drugim mieściła się stolarnia oraz mieszkanie zarządcy – brata Wacława, Karola Hańskiego. W pobliżu był także budynek lekarza rodzinnego, weterynarza, sadownika i agronoma[1]. W roku 1810 nieopodal pałacu zbudowano kaplicę grobową Hańskich. Kiedyś była ona piętrowa, ale po Przewrocie Październikowym i wojnie domowej pozostał tylko parter.

Po poślubieniu w 1819 roku Eweliny Rzewuskiej Wacław Hański darował jej wieś Wierzchownię wraz z majątkiem. W 1847 do już owdowiałej Hańskiej przyjechał tutaj jej kochanek, a od roku 1850 mąż, Honoriusz Balzac, który pracował tu nad wieloma swoimi utworami. Późniejszym właścicielem Wierzchowni był brat Eweliny, gen. Adam Rzewuski. Jego majątek obejmował wsie na granicy obecnych trzech obwodów: żytomierskiego, winnickiego, kijowskiego: Bystrówka, Kryłówka(inne języki)[2], Musijówka(inne języki)[3], Wierzchownia[4] w rejonie różyńskim; Borszczahówka[5], Kuryaniec(inne języki)[6], Kniaża[7][8], Skibińce(inne języki) w rejonie pohrebyszczeńskim; Czepiżeńce(inne języki)[9], Kapustyńce(inne języki)[10], Mormolijówka(inne języki)[11] w rejonie wołodarskim. Bywał tam także brat Eweliny i Adama, pisarz Henryk Rzewuski. Zubożała córka Adama sprzedała swój spadek.

Szkoła Rolnicza[edytuj | edytuj kod]

W roku 1922 w dawniejszym pałacu Hańskich umiejscowiono szkołę rolniczą. Po roku stała się ona filią Kijowskiego Instytutu Rolniczego. Przyszli agronomowie oraz ich wykładowcy mieszkali w komnatach na piętrze, a na parterze były sale wykładowe. Obecnie znajduje się tam kolegium rolnicze. W czasie swojego istnienia wykształcono tutaj ponad tysiąc agronomów[12]. W roku 1959 w 160 rocznicę urodzin Honoriusza Balzaca w pomieszczeniu technikum otwarto jego izbę pamięci, która była czynna do roku 1995. Trzydzieści lat potem pałac wyremontowano, a w roku 1995 rozszerzono obiekt do trzech pomieszczeń, które stały się Żytomierskim Obwodowym Muzeum Honoriusza Balzaka[13].

Galeria:Pałac, kaplica, tablica
Pałac od tyłu
Skrzydło kuchenne
Skrzydło zarządcy
Kaplica grobowa Hańskich i Rzewuskich
Pałac według N. Ordy
Tablica pamiątkowa Balzaca
Galeria: Wnętrze pałacu
Loża dla orkiestry
Stella
Ściany
Ściany

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gazeta «День» №67 z 15 kwietnia 2005 roku
  2. Kryłówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 748.
  3. Musijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 814.
  4. Wierzchownia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 414.
  5. Borszczahówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 324.
  6. Kuryaniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 941.
  7. Kniaża (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 194.
  8. Kniaża koło Zbarażówki, obecnie nie istnieje
  9. o wsi Czepiżeńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 414.
  10. o wsi Kapustyńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 680.
  11. Mormolijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 680.
  12. Gazeta «Кримська Світлиця» №5 z 31 stycznia 2003 roku
  13. .Z portalu "Zamki i Świątynie Ukrainy"