Pałac w Białokrynicy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac w Białokrynicy
Ilustracja
Pałac w Białokrynicy, Napoleon Orda
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Miejscowość

Białokrynica

Typ budynku

zamek, pałac

Rozpoczęcie budowy

XVI w.

Ważniejsze przebudowy

XIX w.

Odbudowano

1606 r.

Pierwszy właściciel

Zbarascy

Kolejni właściciele

Jerzy Zbaraski, Wiśniowieccy, Radziwiłłowie, Czosnowscy

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pałac w Białokrynicy”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac w Białokrynicy”
Ziemia50°08′24″N 25°44′46″E/50,140000 25,746111

Pałac w Białokrynicy – pierwotny zamek zbudowany został w XVI w. przez rodzinę Zbaraskich.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W XVI wieku wieś znalazła się pod panowaniem rodu Zbaraskich, którzy wybudowali tu zamek. Prace budowlane prowadził książę Andrzej Zbaraski (ok. 1498-1540)[1], a następnie kontynuował jego syn Mikołaj Zbaraski (ok. 1540-1574)[1][2]. Warownię zrównaną z ziemią przez Tatarów podniesiono z ruin w 1606 r. Po ks. Jerzym Zbaraskim, krajczym wielkim koronnym, podczaszym wielkim koronnym, kasztelanem krakowskim, staroście pińskim, sokalskim i radohowskim[3] w 1631 r. posiadaczami warowni byli Wiśniowieccy a następnie Radziwiłłowie od 1725 r., którzy otrzymali ją w wianie[4]. W 1806 r. zamek, który był własnością Dominika Radziwiłła (1768-1813) spłonął i przez długi czas stał w ruinie[2].

Pałac[edytuj | edytuj kod]

Pałac w Białokrynicy

Kolejni właściciele Czosnowscy, po pożodze w 1806 r., przebudowali warownię na pałac pozostawiając fragmenty ruin[4]. Około 1866 r. Czosnowski został aresztowany przez władze carskie za udział w powstaniu w 1863 r. a zamek był sprzedany w drodze licytacji. Wraz z 4500 akrów ziemi kupił go hrabia Aleksander Woronin, generał-gubernator oraz tajny radca i oficera do szczególnie ważnych spraw w Kijowie. W latach 1862-76 wieś odwiedził słynny artysty Napoleon Orda (1807-1883), który na rysunkach przedstawił okres pałacowo-zamkowy, gdy pałac nie został jeszcze przebudowany, a stary zamek nie był do końca zniszczony. Obecny pałac powstał w XVII w., a jego wygląd to efekt gruntownej przebudowy w stylu neogotyckim pod koniec XIX w.[5] Nowy pałac był prawie trzy razy większy niż poprzedni. Oczywiście, w tym czasie zostały zniszczone kamienne ruiny starego zamku, utrudniające budowę[2]. Obecnie mieści się w nim technikum leśne[5] a z zamku ocalały pozostałości murów obronnych, rowy i wały[2].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

W XVII w. zamek zbudowany był na planie czworokąta z ziemnymi bastionami na narożnikach. Na zewnątrz zamku były wykopane fosy a mury obronne i fortyfikacje były kamienne. Prawdopodobnie jeden z zamkowych murów kurtynowych przylegał do pomieszczeń pałacu wraz pozostałymi ścianami, gdzie mogły być umieszczone budynki mieszkalne i handlowe[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Mikołaj Zbaraski. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-12-10].
  2. a b c d e Замок в селе Белокриница. zamki-kreposti.com.ua. [dostęp 2013-10-13].
  3. Jerzy Zbaraski. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-12-10].
  4. a b Białokrynica. www.ruinyizamki.pl. [dostęp 2013-08-08].
  5. a b Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 236. ISBN 83-921981-6-6.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]