Pałac w Antoninach
49°48′30″N 26°52′00″E/49,808333 26,866667 Nieistniejący pałac w Antoninach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
pałac |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor | |
| Zniszczono | |
| Pierwszy właściciel |
Ignacy Malczewski |
| Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°48′30″N 26°52′00″E/49,808333 26,866667
| |
Pałac w Antoninach[1] – wybudowany w XVIII w.[2] przez Ignacego Malczewskiego[3] w Antoninach[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac przebudowany według projektu architekta Franciszka Arveuf w 1897 r. w stylu neobarokowym[2] został spalony w sierpniu 1919. Ostatnim właścicielem Antonin był Józef Mikołaj Potocki (1862–1922), który ożenił się z ks. Heleną Radziwiłłówną (1874–1959)[5] i miał dwóch synów: Romana Antoniego (1893–1971) oraz Józefa Alfreda (1895–1968)[5]. Żoną Józefa Alfreda była Maria Potocka (1908–2003)[3][6].
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Pałac słynął ze swej stadniny zarodowej koni arabskich oraz piwnic stanowiących kolekcję trunków o nieobliczalnej wartości. W pomieszczeniach pałacowych znajdowała się wielka kolekcja obrazów (m.in. Matejki i Fałata) oraz porcelany i książek. Józef Mikołaj Potocki opiekował się księgozbiorem sławuckim Sanguszków, który znacznie powiększył; w dobrach w Antoninach zgromadził około 20 tysięcy tomów oraz liczne dzieła sztuki. Trwający kilka dni pożar w sierpniu 1919 zniszczył doszczętnie cały pałac. W czasie pożaru pracownicy i część mieszkańców osiedla przenieśli zbiory dzieł sztuki, meble, bibliotekę i archiwum do pobliskich stajen i wozowni. W 1920 przewiezione zostały do Warszawy, częściowo przed wyprawą kijowską, częściowo zaś po podpisaniu rozejmu w wojnie polsko-bolszewickiej w październiku 1920.
Przeniesione zbiory uległy zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wysoko podpiwniczony pałac wybudowany został na planie prostokąta[2]. Po zespole pałacowym ocalały: brama wjazdowa z herbami: Pilawą Potockich i Pogonią Sanguszków, park krajobrazowy z XIX w., budynek kordegardy oraz stajnie. Przy pałacu znajdował się piękny ogród, opisany wierszem przez J. Głowackiego, wydanym w 1822 r.[3] Spis roślin znajdujących się w ogrodzie wydrukowano w 1853 r. w Petersburgu. Następny, dokładniejszy, ukazał się w 1859 r. w Warszawie[3][7].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Karawana ze Wschodu przed pałacem w 1907 r. -
![Filar[8]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B8.%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D2%91%D1%83%D1%88%D0%BA%D1%96%D0%B2.2006.jpg/103px-%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B8.%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D2%91%D1%83%D1%88%D0%BA%D1%96%D0%B2.2006.jpg)
Filar[8] -
Budynek bramny -
Wozownia -
Wozownia od ulicy
![Filar[8]](/wiki/Plik:%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B8.%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D2%91%D1%83%D1%88%D0%BA%D1%96%D0%B2.2006.jpg)
_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B8.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Antoni Urbański: Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie. Warszawa: 1928, s. 90.
- ↑ a b c Antoniny. www.wolhynia.com. [dostęp 2013-11-20].
- ↑ a b c d Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880-1902, s. 42.
- ↑ Antoniny, wś. pow. zasławski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 42.
- ↑ a b Helena Augusta Radziwiłł. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-11-22].
- ↑ Krystyna Maria Radziwiłł. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-11-22].
- ↑ Wydano 2. katalogi Wincentego Zienkowskiego: Spis roślin zakładu ogrodowego w Antoninie pod Ostrogiem w Guberni Wołyńskiej, Kijów 1852 i Ogólny spis roślin, drzew strojnych i owocowych, krzewów, ziół zielarskich, gospodarskich, kuchennych i farbierskich z planem wsi Antonin i ogrodu r. 1856, Warszawa 1859.
- ↑ Bramy wjazdowej z herbem Pogoń Sanguszków.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- I. Sławecki, Ogród antoniński, Petersburg 1853.
- Zofia Kossak-Szczucka: Pożoga. opracowanie Małgorzata Gołąb. Łódź: Wydawnictwo Artus, 1990. ISBN 83-85132-05-8.