Przejdź do zawartości

Zamek w Jazłowcu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zamek w Jazłowcu
Ilustracja
Front wieży bramnej zamku górnego, z wejściem do którego prowadził most zwodzony
Państwo

 I Rzeczpospolita

Miejscowość

Jazłowiec

Rozpoczęcie budowy

XV

Ważniejsze przebudowy

1550–1556, 1575–1607

Właściciel

Buczaccy, Jazłowieccy, Koniecpolscy, Lubomirscy, Poniatowscy herbu Ciołek

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Jazłowcu”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Jazłowcu”
Ziemia48°57′26″N 25°26′25″E/48,957222 25,440278
Galeria: zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Jazłowiec. Zamek
Wieża bramna

Zamek w Jazłowcu (ukr. Язловецький замок) – wybudowany XV wieku przez Buczackich w Jazłowcu, obecnie w ruinie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Pierre-Denis Martin Jan III Sobieski podczas Bitwy pod Jazłowcem, 1684, Schleissheim, Bawaria

Za czasów Kazimierza Wielkiego własność Buczackich[potrzebny przypis], którzy po osiedleniu się w Jazłowcu przyjęli nazwisko Jazłowieckich. Panowali oni na zamku do XVII wieku. Przebudowy obiektu dokonał Jerzy Jazłowiecki[1] w latach 1550–1556. Kolejna przebudowa nastąpiła w latach 1575–1607. Po Jazłowieckich zamek przeszedł do Czuryłów, Wolskich, Bełżeckich, Odrzywolskich, a następnie został kupiony przez Koniecpolskich. Stanisław i jego syn Aleksander wybudowali istniejący do dziś pałac, w którym zamieszkali. W czasach świetności zamek nad Olchowcem był uważany za równie silną fortecę, co Kamieniec Podolski. W 1672 r. poddał się Husseinowi baszy Adenu, w następnym roku po zwycięstwie chocimskim, przeszedł do Polski. W 1676 r. poddał się Ibrahimowi Szejtanowi paszy. W dniu 24 sierpnia 1684 r. został odebrany Turkom po dwudniowym oblężeniu, którzy na wiadomość, że król i pogromca się zbliża, w większości z zamku się wycofali. Część załogi zgłosiła się do służby królewskiej. Z początkiem XVIII wieku zamek przeszedł od Koniecpolskich do Lubomirskich.

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Z zamku dolnego do zamku górnego prowadził most zwodzony. Dlatego na sporej wysokości znajduje się wejście posiadające portal z dwoma kolumnami, których głowice wspierają archiwoltę o łuku koszowym. W niej umieszczony jest kartusze herbowe z czterema herbami, m.in. Abdank Jazłowieckich oraz rozetami.

W 1746 r. został nabyty w drodze kupna przez Stanisława Poniatowskiego, ojca króla Stanisława Augusta, który wiele młodzieńczych lat spędził w Jazłowcu. Poniatowski około 1747 r. poniżej ruin fortecy wybudował pałac lub przebudował tzw. zamek nowy[1]. W 1863 r. kolejny właściciel Krzysztof Błażowski przeznaczył pałac na klasztor ss. niepokalanek[2]. W 2010 r., po okresie działalności jako sanatorium gruźlicze, wrócił częściowo do zgromadzenia. Środkowa część fasady podniesiona o piętro, zwieńczona tympanonem, w którym znajduje się ozdobny kartusz z herbami: Ciołek Poniatowskich (po lewej) oraz Pogoń Czartoryskich (po prawej).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 127-135, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  2. Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2006, s. 55-66. ISBN 83-244-0024-9.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]