16 Armia (RFSRR)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1918 |
| Rozformowanie |
1921 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Działania zbrojne | |
| wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka bitwa nad Bugiem (31 lipca-7 sierpnia 1920) bitwa białostocka (22 sierpnia 1920) bitwa pod Wołkowyskiem (23-24 września 1920) bitwa nad Niemnem (20–26 września 1920) | |
| Organizacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
16 Armia (ros. 16-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej okresu wojny domowej w Rosji i wojny polsko-bolszewickiej.
Formowanie i walki
[edytuj | edytuj kod]Sformowana w listopadzie 1918, początkowo jako Armia Zachodnia. Od marca 1919 przemianowana na Armię Białorusko-Litewską, a w czerwcu 1919 na 16 Armię[1]. Wchodziła w skład Frontu Zachodniego, operowała na terenie Litwy i Białorusi. Latem 1919 poniosła duże straty i została odrzucona przez Polaków za Berezynę[2].
W czerwcu 1919 liczyła 14.318 bagnetów, 99 szabel, 415 km i 168 dział. Na początku listopada 1919 liczyła już 14.860 bagnetów, 830 szabel, 396 km i 97 dział.
Podczas ofensywy lipcowej 1920 16 Armia otrzymała rozkaz sforsowania Berezyny, a następnie natarcia w kierunku Ihumenia. Z 16 Armią współdziałać miała Grupa Mozyrska. Latem 1920 dotarła do Warszawy i szturmowała stolicę Polski. Podczas odwrotu znad Wisły uległa rozbiciu. Odtworzona we wrześniu 1920 poniosła duże straty podczas operacji niemeńskiej. Po podpisaniu rozejmu między Polską i Rosją Sowiecką skutecznie walczyła z oddziałami gen. Bulaka-Bałachowicza. Rozformowana w maju 1921[2].
Dowódcy armii[3]
[edytuj | edytuj kod]- Andriej Sniesariew (15 listopada 1918 - 13 marca 1919);
- Filipp Mironow (9 - 14 czerwca 1919, cz.p.o.);
- Aleksandr Nowikow (14 czerwca - 22 lipca 1919);
- Wasilij Głagolew (22 lipca - 14 sierpnia 1919);
- Nikołaj Sołłohub (14 sierpnia 1919 - 21 września 1920);
- Aleksandr Kuk (26 września 1920 — 24 kwietnia 1921);
- Jewgienij Szyłowski (24 kwietnia — 7 maja 1921, cz.p.o.).
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]- w czerwcu 1919[4]
- Zachodnia Dywizja Strzelców (późniejsza 52 Dywizja Strzelców)
- 7 Dywizja Strzelców
- 8 Dywizja Strzelców
- 2 Dywizja Pograniczna
- w lipcu 1919
- 8 Dywizja Strzelców
- 17 Dywizja Strzelców
- 52 Dywizja Strzelców (dawna Zachodnia Dywizja Strzelców)
- 2 brygada z 5 Dywizji Strzelców
- pod koniec sierpnia 1919
- 8 Dywizja Strzelców – 5760 bagnetów, 175 szabel, 102 km, 49 dział
- 17 Dywizja Strzelców – 4839 bagnetów, 334 szable, 66 km, 30 dział
- 52 Dywizja Strzelców – 3195 bagnetów, 111 szabel, 76 km, 37 dział
- 1 listopada 1919
- 4 lipca 1920
- 2 Dywizja Strzelców
- 8 Dywizja Strzelców
- 10 Dywizja Strzelców
- 17 Dywizja Strzelców
- 27 Dywizja Strzelców
Przekształcenia
[edytuj | edytuj kod]Zachodnia Armia Radziecka → Litewsko-Białoruska Armia Radziecka → 16 Armia
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 400.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 401.
- ↑ Гражданская война и интервенция в СССР (энциклопедия). Советская Энциклопедия. [dostęp 2020-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-18)]. (ros.).
- ↑ Wyszczelski 2006 ↓, s. 315.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek, Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Koszalin 1990.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
