Bitwa pod Łuczankami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| |||
| Czas |
21 lutego 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Łuczankami | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwa Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bitwa pod Łuczankami – walki grupy mjr. Feliksa Jaworskiego z 9 Dywizji Piechoty z sowieckim 423 pułkiem strzelców z 4 Dywizji Strzelców w czasie kampanii zimowej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Zimą 1919/1920 na froncie polsko-sowieckim odnotowywano tylko działania lokalne. Linia frontu była rozciągnięta od środkowej Dźwiny, wzdłuż Berezyny, Uborci, Słuczy, po Dniestr[2]. Zastój w działaniach wojennych obie strony wykorzystywały na przygotowanie się do decydujących rozstrzygnięć militarnych planowanych na wiosnę i lato 1920[3].
9 Dywizja Piechoty płk. Władysława Sikorskiego zajmowała stanowiska na prawym brzegu Uborci. Jej 22 pułk piechoty obsadzał 75 kilometrowy odcinek frontu na linii Kruszniki – Buda – Sokołodniki – Machnowicze – Śnickie Pole – Stodolicze – Kartenicze – Bobrowe. W jego ugrupowaniu działał 4 Wołyński dywizjon strzelców konnych mjr. Feliksa Jaworskiego. Pododdziały ogólnowojskowe wspierała 4 bateria 7 pułku artylerii polowej i 1 bateria 9 pułku artylerii polowej. Na południowym skrzydle patrole kawalerii utrzymywały łączność z lewoskrzydłowymi oddziałami Frontu Wołyńskiego[4]. W rejonie Łuczanek dowództwo sowieckie skoncentrowało 423 pułk strzelców, szykujący się do uderzenia na oddziały 9 Dywizji Piechoty[5].
Walczące wojska[edytuj | edytuj kod]
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| dowództwo 9 Dywizji Piechoty | płk Władysław Sikorski | Front Lit. Biał. |
| ⇒ grupa mjr. Jaworskiego | mjr Feliks Jaworski | 9 Dywizja Piechoty |
| ⇒ 22 pułk piechoty | ppłk Władysław Grabowski | 9 Dywizja Piechoty |
| → dwie kompanie 22 pp | 22 pułk piechoty | |
 Armia Czerwona
| ||
| 47 Dywizja Strzelców | I.I. Smolin | 12 Armia |
| → 141 BS (421., 422., 423 ps) | ||
Walki pod Łuczankami[edytuj | edytuj kod]
20 stycznia 1920 4 Wołyński dywizjon strzelców konnych mjr. Feliksa Jaworskiego otrzymał rozkaz wykonania wypadu na Łuczanki. Dywizjon, wzmocniony 11 i 12 kompanią 22 pułku piechoty, wyruszył wieczorem ze Stodolicz i po całonocnym marszu o świcie następnego dnia podszedł pod wioskę. Kompania piechoty z dwoma plutonami 2 szwadronu otrzymała zadanie wykonania manewru obejścia i uderzenia na miejscowość od wschodu. Pozostała część dywizjonu miała uderzyć w szyku pieszym od zachodu[6][7].
Przeciwnik, uprzedzony przez miejscową ludność o zbliżaniu się Polaków, przygotował twardą obronę i ostrzeliwał atakujących silnym ogniem broni maszynowej i dział[8]. Strzelcy konni kontynuowali natarcie, a pod osłoną budynków dotarli do sowieckiej baterii strzelającej kartaczami. Część artylerzystów poległa w walce wręcz, część uciekła. Wtedy uderzył oddział obejścia i czerwonoarmiści nie wytrzymali uderzenia z dwóch stron. Żołnierze sztabu pułku bronili się twardo w budynkach. Dopiero wykorzystanie granatów ręcznych zmusiło ich do poddania się[6].
Bilans walk[edytuj | edytuj kod]
Pod Łuczywkami grupa mjr. Feliksa Jaworskiego wzięła do niewoli 60 jeńców, w tym dowódcę 423 pułku strzelców[a], zdobyła 4 działa, 10 ckm-ów i cały tabor pułku, przy stratach własnych dwóch zabitych i trzech rannych[6]. Zdobyto też sztandar 423 pułku strzelców[7].
Za dzielność w bitwie pod Łuczankami krzyże srebrne Orderu Virtuti Militari otrzymali: podchorąży Stanisław Łukaszewicz który podkradłszy się z patrolem pod nieprzyjacielską wartownię, granatami rozpędził wartowników, biorąc chorągiew nieprzyjacielską i 7 jeńców, plutonowy Józef Zając, który ze wszystkich stron otoczony bronił się i nie wypuścił wziętego przez siebie do niewoli dowódcy 423-go pułku sowieckiego, starszy strzelec Wacław Kock, który pierwszy wpadł na strzelającą kartaczami baterję sowiecką i przebił bagnetem kanoniera, starszy ułan Dominik Demczuk, który sam jeden, podczołgawszy się pod strzelający kartaczami nieprzyjacielski działon, obsługę jego częściowo wystrzelał, częściowo rozproszył[9]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 33.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 178.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 305.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 245.
- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 245.
- ↑ a b c Kowalczewski 1930 ↓, s. 28.
- ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 18.
- ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 19.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Bronisław Kowalczewski: Zarys historii wojennej 22-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.
- Dezyderiusz Zawistowski: Zarys historii wojennej 19-go pułku ułanów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.