Armia Rezerwowa (II RP) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Armia Rezerwowa
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	25 maja 1920
Rozformowanie	15 czerwca 1920
Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Kazimierz Sosnkowski
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Dyslokacja	Wilno, potem Bracław (sztab)

Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Podległość	Front Północno-Wschodni
Skład	5 Dywizja Piechoty 11 Dywizja Piechoty 16 Dywizja Piechoty VII Brygada Rezerwowa I Brygada Jazdy

Armia Rezerwowa – związek operacyjny Wojska Polskiego, utworzony w trakcie wojny polsko-bolszewickiej rozkazem Wodza Naczelnego marsz. Józefa Piłsudskiego z 25 maja 1920.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Armia Rezerwowa, podobnie jak 7 Armia, miała pełnić funkcję odwodu Frontu Północno-Wschodniego oraz obserwować polsko-litewską linię demarkacyjną. Jednak w przeciwieństwie do niej, wzięła udział w walkach jako jedna formacja. Składała się głównie z oddziałów sformowanych w kraju, niebiorących wcześniej udziału w walkach polsko-bolszewickich.

I ofensywa Tuchaczewskiego (zwana też majową lub bitwą nad Berezyną) 14 maja 1920, odrzuciła siły polskie spod Połocka aż po jezioro Narocz. Wtedy NDWP postanowiło podjąć na początku czerwca kontruderzenie, które miało na celu okrążenie wroga (formacje skrzydłowe miały się spotkać w Dokszycach), a dowodzone było osobiście przez marsz. Józefa Piłsudskiego. Miały wziąć w nim udział 3 związki operacyjne (z czego 2 nowo sformowane):

Formacja	Skład	Kierunek natarcia
Armia Rezerwowa	5 DP, 8 DP, 11 DP, 16 DP, VII BR, I BJ	z Bracławia na południowy wschód
1 Armia	1 DLB, 3 DPLeg., 8 DP	z Wilejki na północny wschód
Grupa gen. Skierskiego	2 DLB, 10 DP	z Łohojska na północ

Jednak na trasie natarć wojsk Skierskiego i Sosnkowskiego opór był zbyt silny, a na obszarze działań 1 Armii zbyt słaby, w wyniku czego wojska sowieckie wycofały się 8 czerwca z kleszczy nad Autę, a na całym obszarze białoruskim rozpoczął się miesiąc względnego spokoju. Grupę Skierskiego i Armię Rezerwową rozwiązano, a ich jednostki włączono do 1 Armii.

Ogólnie operacja zakończyła się połowicznym sukcesem, gdyż mimo zatrzymania i odrzucenia wojsk sowieckich wojska polskie wyczerpały wszystkie odwody, niezbędne do powstrzymania lipcowej ofensywy wojsk Frontu Zachodniego Tuchaczewskiego.

Dowództwo i skład

[edytuj | edytuj kod]

Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie dowództwa Armii Rezerwowej (II RP).

dowódca – gen. por. Kazimierz Sosnkowski

szef sztabu – ppłk Stanisław Burhardt-Bukacki
- szef oddziału organizacyjnego – mjr (ppłk) Wacław Stachiewicz
- szef oddziału Informacyjnego – Wacław Jędrzejewicz
- szef oddziału operacyjnego – ppłk Władysław Bortnowski
- szef oddziału zaopatrzenia – mjr SG Tadeusz Zwisłocki

OdeB AR:

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Norman Davies: White Eagle, Red Star: The Polish-Soviet War, 1919-20. London: Pimlico, 2003. ISBN 83-03-01373-4.
Tadeusz Wawrzyński. Dowództwa armii 1920-1922. „Biuletyn Centralnego Archiwum Wojskowego 22/1999”.
Mieczysław Wrzosek: Wojny o granice Polski Odrodzonej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992. ISBN 83-214-0752-8.

Wojna polsko-bolszewicka

Wojska

fronty	Litewsko-Białoruski Podolski Poleski Południowy Północny Środkowy Wołyński
armie	1 Armia 2 Armia 3 Armia 4 Armia 5 Armia 6 Armia 7 Armia Rezerwowa
dywizje	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
grupy	Beliny Bieniakonie Błeszyńskiego Dęba-Biernackiego (Wasylków) Dąbrowskiego Dreszera Habicha (Działdowo) Gałeckiego Hallera Jasińskiego Jędrzejewskiego Junga Kaliszka Kopy Konarzewskiego (wielkopolska) Kosteckiego Krajowskiego Lasockiego Listowskiego (Poleska) Ładosia Łuczyńskiego Małachowskiego Mir Narbutta Pażusia Przeździeckiego Rybaka Rządkowskiego Sawy-Sawickiego Sawickiego Suszyńskiego Szymańskiego Romera (Słucz) Śmigłego-Rydza Witkowskiego Woszczatyńskiego Wroczyńskiego Zagórskiego Zawistowskiego Żeligowskiego

RKKA

fronty

armie

grupy

dywizje

strzeleckie	2 4 5 6 7 8 10 11 12 15 16 17 18 19 21 24 25 27 29 33 41 44 45 47 48 52 53 54 55 56 57 58 60 Lit. Zach.
kawalerii	4 6 8 10 11 14 15 16 17

ACzURL

dywizje	1 2 3 4 5 6 SDK

Bitwy

kampania 1919–1920	Baranowicze Barbarów Bereza (I) Browica M. Browiki Borkowicze Borysów Byteń Dąbrowica Dyneburg (I) Dyneburg (II) Dźwina Gawinowicze Hłybówl Itol Jełań Kazimierówka Kliczew Kalinkowicze Kobylszczyzna Kuźnicze Latyczów Lepel (I) Lida (I) Lubonicze Łuczanki Małe Gajany Mińsk (I) Mozyrz i Kalenkowicze Nieśwież Nowosiółki Nowogródek Olszany Owrócz (I) Owrócz (II) Pawłówka Pińsk Poliszczyno Połock Postawy Rafałówka Romanów Sieliszcze Sławeczno Słoboda Starynki i Czernica Stepanówka Stodolicze Stołowiszcze Strużka Szaciłki Śnicka Świeciany (I) Treszczyna Wilno (I) wyprawa wileńska Wilno (II) Wołkowińce Ziabki (I) Zwiahel
wyprawa kijowska	Bar (I) Berdyczów (I) Bohusław Boryspole Czarnobyl Holendry kijowskie przedmoście Korosteń (I) Koszowata Koziatyn Krzyżopol Łojów Malin Olszanica Pastuchy Rudnica Rzeczyca Szubówka Ślipczyce Trebuchowo Witaszewo Wołodarka Żytomierz (I)
działania odwrotowe Front Ukraiński	Annówka Antonów Bar (II) Berdyczów (II) Biełopol Borodzianka Beresteczko Bobrujki Brody Butowce Bystrzyk Chorupań Ciepielówka Cybulówka Czerwona Czortków Dziuńków Dubno Gajczyce Hajsyn Horbulew Hostynne Husiatyn Ignatpol Iwaszczuki Kijanki Kilikijów Korosteń (II) Korzec (I) Korzec (II) Kropiwna Krzemieniec Łopatycze Łuck Mikulińce Milcza Młynów Moszczanica Nachów Napadówka N. Żywotów Ołyka Ostróg Ostrów Cz. Ostrołęka Owrucz (IV) Płoskirów Pohrebyszcze Prudek Radziechów Równe Samhorodek Serdziuki Seret Skorodno Sławuta Sudobicze Sucha Wola Suszki Szydłowce i Sidorów Wernyhorodek Wołoczyska Zahorce Zamość Zarudzie Zbaraż Żytomierz (II)
operacja lwowska	Antonin Biłka Szl. Bóbrka Chodorów Chołojów Czerkasy Czyżówka Fraga Halicz Hulowce Jampol Kamionka Str. Klekotów Kniahinin Korzec (III) Krasne (I) Kurowice Leszniów Mikołajów Monasterzyska Niestanice Lwów Podkamień Rudnia B. Sokal (I) Toporów Sokołówka Stanisławczyk Świniuchy wołyńsko-podolska Zadwórze Zubkowicze Żółtańce
działania odwrotowe Front Północno-Wschodni	Auta Bereza (II) Berezyna Berezyna D. Berezyna G. Biała Podlaska Białobrzegi Białowieża (I) Biskupce Bohuszewicze Bojary Borejki Borowe Brześć Bug Budsław Ciechanowiec Czernica Czernica W. Dawgieliszki Dołhe Domżeryce Dorohusk Drohiczyn Dryhucze Duniłowicze (I) Duniłowicze (II) Dworyszcze Filipowo Grodno (I) Gieranony Głuszec Horodziec Hostoboże Hołynka Hrebionka Ignalino Iwachnowicze Izabelin Jabłonka Kościelna Jakszyce Jakowczyce Janów Janów P. Jazno Jelnica Kaczkowo Karandasze Klepacze Koziany Kublicze Krzemieniec Lady Leśna Lida (II) Lepel (II) Lipsk Łomża (I) Łużki Małkinia Maków Mielnik Mińsk (II) Mężenin Moryń Mosty Murowa Myto Niemen (I) Nowe Kruki Nowogród Nowojelnia Orany Osje Ostrów Mazowiecka Ozieryszcze Pleszczenica Płońsk Podbrodzie Puzyry Roś Rybczany Stołpiszcze Szelków Śniadowo N. Święciany Święciany Twarogi Ulesie Unoryca Widze Wilno (III) Wojłowo Wólka Wólka i Topilec Zadoroże Ziabki (II) Zaręby K. Żabinka (I)
Bitwa Warszawska	Arcelin Białowieża (II) Białystok Bilwiny Borkowo Brodnica Chełm Chorzele Ciechanów Ciełuszki Cyców Dębe Dęblin Długosiodło Dubienka Frankopol Glinianka Hrubieszów Kąkolewnica Kock Kolno Komarów Leman Łomża (II) Łysów Mileczyce Milewo Mława (I) Mława (II) Mrozy Myszyniec Nasielsk Odolion Ossów Ostrożany Płock Przasnysz Przemiarowo Przewodowo Pułtusk Radzymin Równo i Opalin Sarnowa Góra Szydłów Prosienica warszawskie przedmoście Wieprz Wkra Włocławek Wojewódki Wólka R. Wyszków Zambrów Zamienie Żabinka (II) Żurominek
kampania jesienna	Baranowicze Bereza (III) Brzostowica Brnik Busk (II) Dubrowna Dytiatyn Dywin Grodno (II) Indura Jabłonówka Knihynicze Kobryń Kojdanów Kosmów Korosteń (III) Kowel Krwawy Bór Kuźnica Lida (III) Małoryta Mielki Międzyrzecz Mińsk (III) Mołodeczno Niemen (II) Nowa Ruda Obuchowo Parachońsk Prużana Ptycza Rohatyn Sarny Sejny Skrobów Słonim (III) Słuck Stochód Stepankowice Szydłowicze Trzeszczany Tyszowce Wiśniówka Wołkowysk Żabin Żabinka (III)

Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna