Przejdź do zawartości

Pałac Potockich w Tulczynie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
pałac Potockich
Ilustracja
Pałac Potockich w Tulczynie
Państwo

 Ukraina

Obwód

 winnicki

Miejscowość

Tulczyn

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

klasycyzm

Ukończenie budowy

1782 r.

Zniszczono

1928 r.

Położenie na mapie obwodu winnickiego
Mapa konturowa obwodu winnickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „pałac Potockich”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „pałac Potockich”
Ziemia48°40′48″N 28°52′12″E/48,680000 28,870000

Pałac Potockich[1] (ukr. Палац Потоцьких) – pałac, który polecił zbudować w Tulczynie w 1781 r. Stanisław Szczęsny Potocki. Powstał w stylu klasycystycznym[2] według projektu Lacroix[3]; stał się centrum kresowego latyfundium Potockiego po jego wyprowadzce z Krystynopola.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Pałac znajduje się na końcu miasta przy drodze do Bracławia[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

17 maja 1787 r. w pałacu zatrzymał się król Polski Stanisław August Poniatowski, na cześć którego wydano obiad dla 150 osób. W 1792 r. pałac stanowił główny ośrodek konfederacji targowickiej. Od 1804 r. do końca życia w pałacu mieszkał Stanisław Trembecki. Po śmierci Stanisława Szczęsnego Potockiego w 1809 r. rozpoczął się upadek rezydencji, która znalazła się w ręku jego trzeciej żony Zofii Potockiej, zwanej Piękną Bitynką, a potem ich syna Mieczysława. W 1843 r. pałac odwiedził Józef Ignacy Kraszewski. Od 1892 r. mieściło się w nim kasyno oficerskie. W 1928 r. spłonęło górne piętro pałacu.

Architektura, wyposażenie

[edytuj | edytuj kod]

Był to z największy pałac magnacki na wschodnich terenach Rzeczypospolitej, posiadający 17-osiową elewację o długości 68 m. Częściowo zachowany pałac jest przykładem polskiej architektury klasycystycznej i charakterystycznego dla niej typu palladiańskiego. Pałac flankowały dwie oficyny o długości ok. 80 m. Elewacja ogrodowa pałacu przypomina północną elewację pałacu w Łazienkach. Fasadę ozdabiał złoty napis w języku polskim: Oby zawsze wolnych i cnotliwych był mieszkaniem[3], roku 1782 wystawiony. W pałacu było 100 sal, cenna biblioteka z dokumentami sięgającymi XIV i XV w., bogata kolekcja gobelinów i obrazów w tym m.in. Tycjana, Rembrandta, Rafaela, Rubensa, Antoon van Dycka, Teniersa. Park otaczający rezydencję założono w 1793 r. według projektu Piotra Lenreau i nazywany był Chorosza od francuskiego La Roche. Fronton pałacu łączył się widokową aleją z położonym w odległości 200 m kościołem zakonu dominikanów. Aleja obecnie jest zabudowana. Na terenie pałacu tuż przed wizytą króla wybudowano też teatr.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polski egzonim uchwalony na 124. posiedzeniu KSNG
  2. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 10: Województwo bracławskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 428-485, ISBN 83-04-04314-9, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  3. a b c Sulimierski, Chlebowski i Walewski 1892 ↓, s. 611-13.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]