Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MAx 92 (dyskusja | edycje)
Po raz kolejny usunięcie kłamliwych, niezweryfikowanych informacji o liczebności SZ RP.
→‎Skład bojowy: drobne merytoryczne
Linia 101: Linia 101:
| [[Plik:POL Wojska Specjalne.svg|50px]] || [[Wojska Specjalne]] || ok. 2,5 tys. żołnierzy<ref name="liczebność2014">[http://www.dz.urz.mon.gov.pl/zasoby/dziennik/pozycje/zalaczniki/2014/02/Zal._do_poz._45_dec._budzet.pdf budżet 2014], strona 111.</ref>
| [[Plik:POL Wojska Specjalne.svg|50px]] || [[Wojska Specjalne]] || ok. 2,5 tys. żołnierzy<ref name="liczebność2014">[http://www.dz.urz.mon.gov.pl/zasoby/dziennik/pozycje/zalaczniki/2014/02/Zal._do_poz._45_dec._budzet.pdf budżet 2014], strona 111.</ref>
|-
|-
| [[Plik:POL Wojska Obrony Terytorialnej.svg|50px]] || [[Wojska Obrony Terytorialnej]] || ok. 53 tys. żołnierzy ''(planowane)''<ref>{{Cytuj|tytuł=Struktura i zadania|data dostępu=2017-02-01|opublikowany=www.mon.gov.pl|url=http://www.mon.gov.pl/obrona-terytorialna/pytania-i-odpowiedzi/struktura-i-zadania-j2016-12-28/|język=pl}}</ref>
|
|[[Wojska Obrony Terytorialnej]]
|ok. 53 tys. żołnierzy ''(planowane)''<ref>{{Cytuj|tytuł=Struktura i zadania|data dostępu=2017-02-01|opublikowany=www.mon.gov.pl|url=http://www.mon.gov.pl/obrona-terytorialna/pytania-i-odpowiedzi/struktura-i-zadania-j2016-12-28/|język=pl}}</ref>
|}
|}



Wersja z 12:39, 28 cze 2017

Siły Zbrojne
Rzeczypospolitej Polskiej
Ilustracja
Państwo {{{państwo}}}
Historia
Pierwszy dowódca

Zwierzchnik: Rada Regencyjna
Wódz Naczelny Sił Zbrojnych Państwa Józef Piłsudski
Szef Sztabu Generalnego WP gen. broni Tadeusz Rozwadowski

Święto

15 sierpnia

Dane podstawowe
Obecny dowódca

Najwyższy zwierzchnik Andrzej Duda
Minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicz
Szef Sztabu Generalnego WP generał Leszek Surawski

Podporządkowanie

Ministerstwo Obrony Narodowej

Liczebność

ok. 105 tys. (2016)[1]

Budżet wojskowy
Kwota

37,35 mld PLN (2017)[2]

% PKB

2,01% (2017)

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiejsiły i środki wydzielone przez Rzeczpospolitą Polską do zabezpieczenia jej interesów i prowadzenia walki. Siły zbrojne są podstawowym elementem systemu obronnego państwa, przeznaczonym do skutecznej realizacji polityki bezpieczeństwa i obronnej. Zgodnie z obowiązującą Strategią Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji trzech rodzajów misji: zagwarantowanie obrony państwa i przeciwstawienie się agresji, udział w procesie stabilizacji sytuacji międzynarodowej oraz w operacjach reagowania kryzysowego i operacjach humanitarnych, wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego i pomoc społeczeństwu.

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej stoją na straży suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej bezpieczeństwa i pokoju. Mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych, a także ratowania życia ludzkiego. Biorą też udział w oczyszczaniu terenów z materiałów niebezpiecznych pochodzenia wojskowego i unieszkodliwiają je[3]. Zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej, który sprawuje ogólne kierownictwo nad Siłami Zbrojnymi RP.

Historia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

Dyslokacja SZ RP w 1990 roku

Na początku 1990 roku, podczas uzgodnień z dowództwem Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego usankcjonowano zmiany, jakie zaszły w składzie Sił Zbrojnych PRL. W składzie Frontu Nadmorskiego utrzymywano nadal dwie armie, jeden korpus i odwód ogólnowojskowy. Lotnictwo dysponowało dywizją lotnictwa myśliwskiego, dwoma dywizjami lotnictwa myśliwsko-bombowego, pułkiem lotnictwa rozpoznania taktycznego i dwoma pułkami śmigłowców bojowych. Marynarka Wojenna wydzielała flotyllę okrętów i dwie flotylle obrony wybrzeża[4]

Po rozwiązaniu Układu Warszawskiego, uznano potrzebę utrzymywania dotychczasowego potencjału militarnego w celu zapewnienia skutecznego odstraszania potencjalnego przeciwnika. Wstrzymano redukcję wojska. W wojskach lądowych przyjęto, że każdy z czterech okręgów wojskowych wystawi korpus ogólnowojskowy. Okregi: Pomorski OW, Śląski OW i Warszawski OW miały wystawić korpusy z trzema dywizjami zmechanizowanymi, a Krakowski Okręg Wojskowy miał wystawić korpus w składzie dywizji kawalerii powietrznej oraz trzech samodzielnych brygad. Siły Powietrzne wystawiały korpus lotnictwa operacyjnego i dwa korpusy obrony powietrznej. W Marynarce Wojennej funkcjonowały trzy flotylle[4].

W 2001 roku wprowadzono nową strukturę Sił Zbrojnych RP na wypadek wojny. W Wojskach Lądowych były to dwa korpusy zmechanizowane z dwiema dywizjami zmechanizowanymi. W Siłach Powietrznych wystawiono korpusy obrony powietrznej, w Marynarce Wojennej nie wprowadzono żadnych zmian. Odwód naczelnego dowódcy stanowiły mobilne brygady i oddziały rodzajów wojsk[4].

W 2004 roku rozwiązano jedno dowództwo 1 Korpusu. Wojska Lądowe na wypadek wojny mogły wystawić jeden korpus ogólnowojskowy w składzie trzech-czterech dywizji. Siły Powietrzne dwa skrzydła lotnictwa taktycznego, a Marynarka Wojenna dwie flotylle. W razie prowadzenia wspólnych działań z wojskami NATO, polskie dywizje i jednostki wsparcia weszłyby w skład korpusów wielonarodowych. Siły Powietrzne i Marynarka Wojenna mogłyby zachować autonomiczność bądź wejść w skład większych zgrupowań sojuszniczych[4].

Od 1990 Siły Zbrojne RP przechodzą restrukturyzację i modernizację. Wymieniany jest przestarzały sprzęt wojskowy, pobór jest zawieszony. Od 2005 do uzbrojenia Polski stopniowo dołączają wielozadaniowe myśliwce F-16, samoloty transportowe CASA C-295M i C-130 Hercules, transportery opancerzone KTO Rosomak, czołgi podstawowe Leopard 2, lekkie śmigłowce SW-4 oraz przeciwpancerne pociski rakietowe SPIKE. Od 11 lutego 2009 roku w Polsce nie stosuje się przymusowego poboru do wojska, a 22 stycznia 2010 roku zakończył się proces całkowitego uzawodowienia armii[5]. Sił Zbrojnych RP przeszły z modelu wielkiej armii poborowej do mniejszej armii składającej się z żołnierzy zawodowych (zmianę liczebności żołnierzy i wyposażenie przedstawia poniższa tabela[6]).

1989< 2013
żołnierze ok. 347 tys. ok. 100 tys.
czołgi 2448 680
samoloty bojowe 705 111
okręty wojenne 99 37
inne jednostki i sprzęt 3857 2160

Wojska operacyjne Sił Zbrojnych RP brały i biorą udział w wielu operacjach zagranicznych ONZ, NATO i UE.

Zadania i struktura Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

Desant polskich żołnierzy pod Am Nabak

Zadania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

„Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.” (z Konstytucji RP r. I, art. 26, p. 1 i p. 2) „Siły Zbrojne ponadto mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu.”

System dowodzenia

Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.

Całokształtem działalności Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju kieruje Minister Obrony Narodowej. Swoje zadania Minister ON wykonuje przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej, w skład którego wchodzi Sztab Generalny Wojska Polskiego.

Siłami Zbrojnymi RP, w czasie pokoju, w imieniu Ministra Obrony Narodowej, dowodzi Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, który pod względem pełnionej funkcji jest najważniejszym żołnierzem pełniącym służbę wojskową.

W czasie wojny Siłami Zbrojnymi RP oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi dowodzi Naczelny dowódca sił zbrojnych, który jest mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i podlega mu bezpośrednio.

W 2013 r. przygotowano reformę struktury dowódczej SZ RP. Składowymi nowego aparatu kierowania siłami zbrojnymi w Polsce są Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. Zmianie uległa rola SG WP. Jest to rola planowania strategicznego i doradcza m.in. dla Ministra ON. Reforma weszła w życie 1 stycznia 2014 r.[7][8]

Skład bojowy

W skład Sił Zbrojnych RP wchodzą jako ich rodzaje:

Godło Nazwa Liczba żołnierzy
Wojska Lądowe ok. 57 tys. żołnierzy (2017)
Siły Powietrzne ok. 17,5 tys. żołnierzy (2017)
Marynarka Wojenna ok. 8,5 tys. żołnierzy (2017)
Wojska Specjalne ok. 2,5 tys. żołnierzy[9]
Wojska Obrony Terytorialnej ok. 53 tys. żołnierzy (planowane)[10]

W trakcie tworzenia są Narodowe Siły Rezerwowe, które jednak nie są osobnym rodzajem Sił Zbrojnych RP, lecz mają na celu zapewnienie kadr dla uzupełnienia etatów w każdym z czterech rodzajów Sił Zbrojnych RP.

W skład Sił Zbrojnych RP wchodzi również Żandarmeria Wojskowa jako ich wyodrębniona i wyspecjalizowana służba – organ ścigania[11]. ŻW kontroluje także dyscyplinę wojskową.

Odrębnym elementem Sił Zbrojnych RP (poza strukturami rodzajów wojsk) jest również Dowództwo Garnizonu Warszawa w skład którego wchodzą jednostki zabezpieczenia stołecznego garnizonu oraz kilka innych jednostek na terenie kraju (głównie łączności i dowodzenia).

Funkcję informacyjną i bezpieczeństwa na rzecz Ministerstwa Obrony Narodowej, Sił Zbrojnych RP i obronności Rzeczypospolitej Polskiej pełnią służby specjalne. Są nimi:

Są one poza strukturą Sił Zbrojnych RP. Jednakże w razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w razie wojny ww. instytucje stają się częścią Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Te instytucje w różny sposób mogą kontrolować, zadaniować: Minister ON, Prezes Rady Ministrów, Komisja ds. Służb Specjalnych Sejmu RP i Kolegium ds. Służb Specjalnych.

Według Dziennika Gazeta Prawna proces ucywilniania stanowisk administracyjnych SZ RP przebiega powoli i z oporami[12].

Wojska Lądowe

 Osobny artykuł: Wojska Lądowe.

Główne zadania

Wojska Lądowe przeznaczone są do zapewnienia obrony przed atakiem lądowo-powietrznym w dowolnym rejonie Polski, na każdym kierunku, w obliczu każdej formy zagrożenia. Wojska Lądowe podzielone są na następujące rodzaje wojsk: wojska pancerne i zmechanizowane, wojska aeromobilne, wojska rakietowe i artylerii, wojska obrony przeciwlotniczej, wojska inżynieryjne, wojska chemiczne, wojska łączności i informatyki, oraz inne oddziały i pododdziały rozpoznania i walki elektronicznej, pododdziały działań psychologicznych i pododdziały logistyczne. W Wojskach Lądowych istnieje system logistyczny zabezpieczający proces szkolenia pokojowego, funkcjonowania jednostek wojskowych oraz ich przygotowania do prowadzenia działań bojowych. W Wojskach Lądowych można wyróżnić także jednostki piechoty górskiej. Struktura i organizacja Wojsk Lądowych odpowiada standardom NATO. Z dniem 1 stycznia 2012 przestały funkcjonować ostatnie 2 okręgi wojskowe: Śląski Okręg Wojskowy i Pomorski Okręg Wojskowy znosząc dawny system administracji wojskowej.

Trzonem Wojsk Lądowych są 3 dywizje ogólnowojskowe: 2 zmechanizowane (12, 16) i 1 pancerna (11), oraz brygady – powietrznodesantowa (6), kawalerii powietrznej (25) i Strzelców Podhalańskich (21).

Do 2008 roku istniały również Wojska Obrony Terytorialnej. W 2016 powstała koncepcja ich ponownego utworzenia – jako odrębnego rodzaju sił zbrojnych[13].

Leopard 2A4
T-72M1
BWP-1
Humvee i Rosomaki (Afganistan)
MRAP 4x4 Cougar (Afganistan)

Uzbrojenie i wyposażenie

Według stanu z 2006 roku Siły Zbrojne RP posiadały 2 257 500 sztuk broni palnej (wliczono także broń wyprodukowaną w okresie II wojny światowej)[14]. Pozwala to na wydanie, w razie wojny, jednej sztuki broni co dziesiątemu Polakowi (~9,16%) w wieku produkcyjnym[15].

Siły Powietrzne

 Osobny artykuł: Siły Powietrzne.

Główne zadania

Głównym zadaniem Sił Powietrznych, jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych Rodzajów Sił Zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych.

Ich prekursorem były siły powietrzne Błękitnej Armii podczas I wojny światowej. Do 1 lipca 2004 nosiły nazwę: Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (WLOP), które z kolei zostały utworzone 1 lipca 1990 przez połączenie dwóch rodzajów sił zbrojnych: Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

PZL-130 Orlik
F-16

Uzbrojenie i wyposażenie

Samoloty i śmigłowce

  • Samoloty wielozadaniowe F-16C/D block 52+ – 48
  • Samoloty myśliwskie MiG-29/UB – 32
  • Samoloty myśliwsko-bombowe Su-22M4/U3K – 18
  • Samoloty szkolno-treningowe TS-11 Iskra – 54
  • Samoloty szkolno-treningowe PZL-130 Orlik – 37
  • Samoloty szkolno-treningowe M-346 Master – 2 (zamówiono 8)
  • Samoloty transportowe C-295M – 16
  • Samoloty transportowe An-28TD – 2
  • Samoloty transportowe C-130 – 5
  • Samoloty transportowe M-28B/TD – 10
  • Samoloty transportowe M-28B/PT – 5
  • Śmigłowce pasażerskie Mi-8P – 6
  • Śmigłowce pasażerskie W-3S – 1 (zamówiono 2)
  • Śmigłowce transportowe W-3T – 8
  • Śmigłowce ratownicze W-3RL – 6
  • Śmigłowce medyczne W-3R – 2
  • Śmigłowce wielozadaniowe Mi-2 – ok. 50
  • Śmigłowce Mi-2RL – ok. 4
  • Śmigłowce SW-4 – 24

Środki przeciwlotnicze

  • Dywizjony plot. Newa-SC – 17
  • Dywizjony plot. Wega-WE – 1
  • Zestawy plot. Strzała-2M – bd.
  • Zestawy plot. Grom – bd. (zamówiono 51 szt.)
  • 57 mm armaty plot. S-60 – ok. 50
  • 23 mm zestawy plot. ZUR-23-2 – bd.

Sprzęt radiotechniczny

  • Stacje rlok. N-11/N-12/N-12M – 5/7/3
  • Stacje rlok. RAT-31DL – 3
  • Stacje rlok. TSR-19/N-19 – 2
  • Stacje rlok. N-31/31M – ok. 50
  • Stacje rlok. N-41 – ok. 40
  • Systemy rozpoznania radioel. Lena-3M/MD – ok. 10
  • Systemy rozpoznania radioel. MSR-W – 4

Marynarka Wojenna

 Osobny artykuł: Marynarka Wojenna.
Kompania Reprezentacyjna Marynarki Wojennej
ORP Gen. T. Kościuszko

Główne zadania

Do głównych zadań Marynarki Wojennej należy:

Uzbrojenie i wyposażenie

Okręty

OORP „Heweliusz” i „Bałtyk”
ORP Orzeł
ORP Poznań

Samoloty i śmigłowce

  • 4 samoloty transportowe M-28B Bryza-1TD (0723, 1003, 1117, 1118)[16]
  • 2 samoloty monitoringu ekologicznego M-28B Bryza-1E (0404, 0405)
  • 7 samolotów rozpoznawczo-patrolowych M-28B Bryza-1R (1006, 1008, 1017, 1022, 1114, 1115, 1116)
  • 1 samolot rozpoznawczo-patrolowy M-28B Bryza-1RM bis (0810)
  • 5 śmigłowców Mi-2
  • 1 śmigłowiec transportowy Mi-8MTW-1 (5528)
  • 1 śmigłowiec transportowy Mi-17 (0608)
  • 7 śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych Mi-14PŁ (1001, 1004, 1005, 1007, 1008, 1010, 1011)
  • 2 śmigłowce ratownicze Mi-14PŁ/R (1009, 1012)
  • 2 śmigłowce transportowe W-3T Sokół (0209, 0304)
  • 4 śmigłowce ratownictwa morskiego W-3RM Anakonda (0505, 0506, 0511, 0513)
  • 3 śmigłowce ratownictwa morskiego W-3WARM Anakonda (0813, 0815, 0906)
  • 4 śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych Kaman SH-2G Super Seasprite (3543, 3544, 3545, 3546)

Uposażenie żołnierzy zawodowych Sił Zbrojnych RP

Żołnierze zawodowi Sił Zbrojnych RP otrzymują za pełnione obowiązki miesięczne uposażenie (wynagrodzenie). Na uposażenie polskiego żołnierza zawodowego składają się:

  • uposażenie zasadnicze
  • dodatki
  • należności pieniężne.

Uposażenie zasadnicze zależne jest od stanowiska służbowego i stopnia etatowego. Najniższe uposażenie zasadnicze otrzymuje szeregowy (w 2014: 2500 zł brutto/miesięcznie), najwyższe – Szef Sztabu Generalnego WP (w 2014: 14 900 zł brutto/miesięcznie).

Do comiesięcznego uposażenia zasadniczego doliczane są dodatki.

Na podstawie wielokrotnie zmienianego rozporządzenia szefa MON z 2004 roku oraz innych aktów prawa do uposażenia zasadniczego doliczane było siedem różnych rodzajów dodatków[17]. Dodatek za długoletnią służbę wynosił na podstawie rozporządzenia z 2004 roku 300 zł plus procent kwoty uposażenia zasadniczego odpowiadający liczbie lat stażu (od min. 3 do maks. 30 proc. uposażenia zasadniczego). Dodatek specjalny otrzymywali m.in. piloci za wykonywanie lotów, marynarze za służbę na morzu, żołnierze GROM, saperzy, nurkowie itp. za przeprowadzane akcje. Trzecim dodatkiem był dodatek z tytułu zajmowanego stanowiska. Dotyczył on m.in. lekarzy wojskowych, kontrolerów ruchu lotniczego, szefów i dowódców jednostek organizacyjnych. Odrębny dodatek przysługiwał żołnierzom jednostek specjalnych (GROM, Formoza, komandosi, oddział specjalny ŻW) oraz orkiestrze i kompanii reprezentacyjnej. Z kolei dodatek motywacyjny dotyczył tylko szeregowych i podoficerów, którzy posiadali I, II, III lub mistrzowską klasę kwalifikacji. Szósty dodatek pobierali pracownicy uczelni wojskowych na stanowiskach wybieralnych. Ostatnim, siódmym, był dodatek wyrównawczy dla sędziów i prokuratorów wojskowych (równał ich wynagrodzenie do kwot uposażenia na równorzędnych stanowiskach cywilnych).

Rozporządzenie dotyczące dodatków dla żołnierzy z 2004 roku utraciło moc w listopadzie 2014. Wtedy w życie weszło nowe rozporządzenie szefa MON[18]. Zgodnie z nim żołnierzom zawodowym przysługuje pięć różnych dodatków: specjalny, służbowy, za długoletnią służbę wojskową, motywacyjny oraz funkcyjny. Dodatek specjalny oblicza się stosując mnożniki kwoty bazowej, która wynosi 1500 zł.

Oprócz uposażenia zasadniczego i dodatków żołnierz zawodowy w 2014 r. może liczyć na należności pieniężne. Były to m.in. zasiłek na zagospodarowanie, gratyfikacja urlopowa, zapomogi, nagrody uznaniowe i jubileuszowe, odprawa, dodatek wojenny czy należności za podróże służbowe[19].

Szkolnictwo Sił Zbrojnych RP

Kadrę Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej nauczają i szkolą placówki szkolnictwa wojskowego. Między innymi Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie, nad którą sprawuje nadzór Minister Obrony Narodowej.

Operacje wojskowe Sił Zbrojnych poza terytorium Polski

Siły Zbrojne RP biorą obecnie udział w następujących operacjach wojskowych innych niż wojna poza granicami kraju (stan na marzec 2015):

Zobacz też

  1. Podstawowe informacje o budżecie resortu obrony narodowej na 2017 r.
  2. [1], W roku 2017 na wydatki związane z obronnością kraju zapowiedziano łącznie 37,352 mld PLN, co stanowi 2,01% oczekiwanego PKB w 2016 roku
  3. Ustawa z dnia 21 listopada 1967 o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2015 r. poz. 827).
  4. a b c d Kajetanowicz 2013 ↓, s. 114-115.
  5. Stan ewidencyjny żołnierzy w Siłach Zbrojnych RP (stan na dzień 31 stycznia 2011 r.).
  6. http://wiadomosci.wp.pl/kat,139078,title,25-lat-transformacji-w-Wojsku-Polskim-Trudne-poczatki-13,wid,16570106,wiadomosc.html.
  7. http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/9525?t=Decyzje-przed-wejsciem-w-zycie-reformy.
  8. http://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/4855,Decyzja-o-sformowaniu-nowych-dowodztw-podpisana.html.
  9. budżet 2014, strona 111.
  10. Struktura i zadania [online], www.mon.gov.pl [dostęp 2017-02-01] (pol.).
  11. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych.
  12. Artur Radwan: Większość żołnierzy polskiej armii pracuje za biurkiem. Dziennik Gazeta Prawna, 2013.
  13. Jakub Palowski: Rusza budowa Obrony Terytorialnej. Przełom, czy pierwszy krok? [4 PUNKTY]. Defence24.pl, 2016-04-25.
  14. Karp, Aaron. 2006. ‘Trickle and Torrent: State stockpiles.’ Small Arms Survey 2006: Unfinished Business, s. 61. Oxford: Oxford University Press.
  15. GUS: liczba ludności w wieku poprodukcyjnym wzrosła w 2010 r. | Forsal.pl – Giełda, Waluty, Finanse.
  16. http://www.bl.mw.mil.pl/an28.php.
  17. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 czerwca 2004 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych – tekst jednolity (Dz.U. z 2013 r. poz. 0).
  18. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 listopada 2014 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 0).
  19. System uposażeń żołnierzy. MON, 21.05.2014. [dostęp 2014-07-17]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Szablon:Instytucje bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej