Autostrada A4 (Polska)
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Proj. długość |
670 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zbudowano |
440,2 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W budowie |
187,4 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Województwa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mapa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
![]() |
![]() |
Autostrada A4 – najdłuższa polska autostrada, znajdująca się w południowej części kraju. Stanowi polski odcinek drogi międzynarodowej E40.
Kontynuując bieg niemieckiej autostrady A4 z kierunku Drezna, na terenie Polski przebiega od dawnego przejścia granicznego do Niemiec Jędrzychowice-Ludwigsdorf koło Zgorzelca poprzez Legnicę, Wrocław, Opole, Gliwice, Katowice, Kraków. Dalej przez Tarnów i Rzeszów poprowadzi do przejścia granicznego na Ukrainę Korczowa-Krakowiec. Łączna długość kompletnej autostrady na terenie Polski wyniesie ok. 670 km.
W okolicy Bolesławca (węzeł Krzyżowa) A4 łączy się z autostradą A18 prowadzącą do byłego przejścia granicznego do Niemiec Olszyna-Forst (kierunek Berlin).
W węźle Nowa Wieś krzyżuje się z budowaną autostradą A8 (Autostradową Obwodnicą Wrocławia) prowadzącą do węzła Pawłowice we wrocławskiej dzielnicy Psie Pole.
Kolejnym ważnym węzłem jest węzeł Gliwice Sośnica, gdzie przecina szlak biegnącej południkowo autostrady A1 (Gdańsk – Gorzyczki).
Węzeł Murckowska jest położony w Katowicach. Łączy autostradę A4 (Aleja Górnośląska) i drogę krajową nr 86 (ulica Murckowska). Codziennie przez węzeł przejeżdża ponad 102 tysiące samochodów[3].
Istniejące odcinki
Istniejącymi fragmentami autostrady są odcinki:
- Jędrzychowice (granica) – Zgorzelec; 1,7 km, oddany do użytku dla ruchu osobowego w 1996,
- Zgorzelec – Wykroty (Węgliniec) – Krzyżowa (Bolesławiec); 49,7 km, oddany do użytku w 2009,
- Krzyżowa (Bolesławiec) – Krzywa – Legnica – Bielany Wrocławskie (Wrocław); 99 km, oddany do użytku w latach 1936-1937, nawierzchnia zmodernizowana do 2006, planowane dobudowanie pasów awaryjnych,
- Bielany Wrocławskie (Wrocław) – Owczary (Brzeg) – Przylesie (Brzeg) – Prądy (Opole) -most nad Nysą Kłodzką – Dąbrówka (Prószków) – Nogowczyce (Ujazd) – Kleszczów (Gliwice); 143 km, odcinki jednojezdniowe zbudowane przed 1945, oddany w całości w 2003,
- Kleszczów (Gliwice) – Gliwice Sośnica – Chorzów-Batory – Katowice-Mikołowska – Katowice-Murckowska; 43 km, oddany w całości do użytku w 2005,
- Katowice-Murckowska – Mysłowice – Jaworzno-Byczyna – Chrzanów – Balice (Kraków); 60 km, oddany w całości do użytku w 1996,
- płd. obwodnica Krakowa (Balice – Tyniecka – Sidzina – Opatkowice – Wielicka); 24 km, oddany w całości do użytku w 2003,
- Kraków-Wielicka (Wieliczka) – Szarów (Niepołomice); 19,8 km, oddany do użytku w 2009,
Razem 440,2 km
Opłaty
Odcinek | Ręczny pobór opłat | Elektroniczny pobór opłat (≥3,5 t) | |
---|---|---|---|
Stan | Wprowadzony | ||
Zgorzelec – Krzyżowa | przystosowany do systemu zamkniętego | etap 1 (1 lipca 2011) | |
Krzyżowa – Bielany Wrocławskie | planowane przystosowanie do systemu zamkniętego | ||
Bielany Wrocławskie – Gliwice Sośnica | przystosowany do systemu zamkniętego | ||
Gliwice Sośnica – Katowice-Murckowska | nieprzystosowany | – | |
Katowice-Murckowska – Brzęczkowice | możliwe włączenie w etapie 3 (1 stycznia 2013) | ||
Brzęczkowice – Balice | system otwarty, planowany półotwarty | 3 kwietnia 2000 | |
Balice – Bieżanów | nieprzystosowany | – | etap 1 (1 lipca 2011) |
Bieżanów – Szarów | przystosowany do systemu zamkniętego | ||
Szarów – Rzeszów-Zachód | etap 3 (1 stycznia 2013) | ||
Rzeszów-Zachód – Rzeszów-Wschód | nieprzystosowany | – | etap 2 (1 stycznia 2012) |
Rzeszów-Wschód – Korczowa | przystosowany do systemu zamkniętego | etap 3 (1 stycznia 2013) |
Historia budowy
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/A18_A4_NASA.jpg/250px-A18_A4_NASA.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Autostrada_A4_napis_z_1945.jpg/250px-Autostrada_A4_napis_z_1945.jpg)
Trasa Berlin – Gliwice została wytyczona w okresie III Rzeszy jako (niem.) Reichsautobahn (RAB) 9 (Berlin – Wrocław) i RAB 29 (Wrocław – Gliwice). Jedynymi istniejącymi na ziemiach polskich po zakończeniu II wojny światowej odcinkami przyszłej A4, oznaczonymi jako autostrada, były oddane do ruchu 27 września 1936: Krzywa – Legnica (20,5 km), Legnica – Wrocław (Bielany Wroc.) (70,8 km) oraz odcinek Gliwice – Bytom (długość 12 km, obecnie DK 88), łącznie 103,3 km. Po roku (17 października 1937) oddano do użytku część Golnice – Krzyżowa – Krzywa (17 km, obecnie A18 i A4). Do 1945 roku zbudowano także odcinki jednojezdniowe Wrocław (Bielany Wroc.) – Brzeg (Owczary) i Ujazd (Nogowczyce) – Gliwice. Odcinek Owczary – Nogowczyce był w budowie, ale nie został ukończony. Prowadzono też prace na odcinku Zgorzelec – Bolesławiec. Pozostałości prac ziemnych i nawet ukończone wiadukty były gdzieniegdzie widoczne na tym odcinku aż do 2007, kiedy rozpoczęto budowę nowoczesnej autostrady dokładnie na szlaku niemieckiej (patrz zdjęcie satelitarne z 2000). W trakcie robót zatarto pozostałości starej autostrady i rozebrano istniejące wiadukty.
Przy budowie odcinków budowanych podczas II wojny światowej pracowali robotnicy przymusowi i więźniowie filii obozu koncentracyjnego KL Auschwitz oraz obozu nr 13 w Świętoszowie[4].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/A4.jpg/250px-A4.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/WezelGliwiceSosnicakwiecien2009.jpg/250px-WezelGliwiceSosnicakwiecien2009.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Autostrada_A4_w_Zabrzu-Makoszowach_%28Nemo5576%29.jpg/250px-Autostrada_A4_w_Zabrzu-Makoszowach_%28Nemo5576%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/A4-Koch%C5%82owice%282%29.jpg/250px-A4-Koch%C5%82owice%282%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/A4_gliwice.jpg/250px-A4_gliwice.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/A4_Krakow_20070815_1026.jpg/250px-A4_Krakow_20070815_1026.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/A4-02.jpg/250px-A4-02.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Krak%C3%B3w-szar%C3%B3w_rozpoczecie_budowy_A4.jpg/250px-Krak%C3%B3w-szar%C3%B3w_rozpoczecie_budowy_A4.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/A4_biezanow-wegrzce_wielkie.jpg/250px-A4_biezanow-wegrzce_wielkie.jpg)
Poniemiecka autostrada przetrwała bez zmian i większych remontów aż do lat 90. XX w. Przez te kilkadziesiąt lat nawierzchnia drogi wykonana metodą odlewania na miejscu płyt betonowych, uległa deformacji głównie w wyniku przesunięć pionowych płyt oraz ich zużycia w pobliżu styku płyt. Niektórzy złośliwie nazywali ją "najdłuższymi schodami nowoczesnej Europy", nawiązując do tytułu serialu filmowego "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy".
Przed 1989 podjęto pewne prace w celu wypełnienia luki na odcinku Owczary – Nogowczyce, ale ostatecznie zbudowano tylko krótki (16 km) dwujezdniowy odcinek od węzła Opole (Prądy) na zachód do mostu nad Nysą Kłodzką.
Odcinek A4 zarządzany obecnie przez SAM S.A. budowany był ze wschodu na zachód i stąd bierze się odwrotna do oficjalnego "zwrotu" autostrady numeracja węzłów w rejonie Chrzanowa, czy też (skorygowany dopiero w 2000) anormalny pikietaż tego fragmentu, którego wartość początkowo rosła zgodnie z kierunkiem budowy, nie zaś, jak na pozostałych fragmentach z zachodu na wschód. Ten etap o długości ok. 61 km powstawał przez ponad 13 lat i był uruchamiany:
- 1983, 3 stycznia: odcinek Chrzanów I – Balice I (bez węzłów) o dł. 29,1 km,
- prawdopodobnie w 1984: węzeł Chrzanów I
- prawdopodobnie w 1986: węzeł Balice I razem z fragmentem północnej obwodnicy Krakowa oznaczanym wówczas jako A4a lub A41 (obecnie tymczasowo S7)
- 1986, 22 listopada: odcinek Jaworzno-Byczyna – Chrzanów I o dł. 6 km,
- 1990, 29 listopada: jezdnia północna odcinka Mysłowice – Jaworzno-Byczyna o dł. 18,8 km
- 1991, 4 września: jezdnia południowa odcinka Mysłowice – Jaworzno-Byczyna o dł. 18,8 km
- 1996, 30 października: odcinek Katowice-Murckowska – Mysłowice o dł. 6,3 km
Pozostałe fragmenty autostrady oddawane były w następującej kolejności:
- 1988, 8 grudnia: odcinek Balice I – Kraków-Tyniecka o dł. 7,4 km (oznakowany jako autostrada w 2002)
- 1993: odcinek Kraków-Tyniecka – Sidzina o dł. 4 km (oznakowany jako autostrada w 2002)
- 1994, 15 lipca: odcinek Jędrzychowice (granica państwa) – Zgorzelec o dł. 1,7 km dla ruchu towarowego, ruch osobowy od 1 sierpnia 1996
- 1995, 27 października: krakowski odcinek Sidzina – Opatkowice o dł. 4,7 km (oznakowany jako autostrada w 2002)
- 1995: 700-metrowy krakowski odcinek na wschód od węzła Opatkowice do ul. Kąpielowej (oznakowany jako autostrada w 2002)
- 1996, 30 października: odcinek Katowice-Francuska – Katowice-Murckowska o dł. 2,3 km
- 1999, 10 listopada: odcinek Katowice-Mikołowska – Katowice-Francuska o dł. ok. 2 km
- 2000, 30 września: odcinek Przylesie – Prądy o dł. 28,7 km
- 2000, 16 grudnia: odcinki Bielany Wrocławskie – Przylesie o dł. 40,7 km oraz Prądy – Dąbrówka o dł. 21,4 km
- 2001, 26 lipca: odcinek Dąbrówka – Nogowczyce o dł. 34,4 km
- 2001, 30 listopada: odcinek Chorzów-Batory – Katowice-Mikołowska o dł. 4,4 km
- 2002, 19 grudnia: kontynuacja budowy południowej obwodnicy Krakowa: od ul. Kąpielowej dwie jezdnie na dł. 5,9 km, dalej na wschód tylko jezdnia południowa o dł. 1,1 km do węzła Kraków-Wielicka
- 2003, 3 września: północna jezdnia od zachodu do węzła Kraków-Wielicka o dł. 1,1 km
- 2003, 4 grudnia: odcinek Nogowczyce – Kleszczów o dł. 17,9 km
- 2004, wrzesień: zmodernizowana jezdnia południowa odcinka Wądroże Wlk. – Bielany Wroc.
- 2005, 25 stycznia: odcinek Gliwice Sośnica – Chorzów-Batory o dł. 15,7 km
- 2005, 28 października: odcinek Kleszczów – Gliwice Sośnica o dł. 19,1 km
- 2005, 15 grudnia: zmodernizowany odcinek Krzywa – Nw. Wieś Legn. o dł. ok. 32 km
- 2005, 15 grudnia: zmodernizowana jezdnia południowa odcinka Nw. Wieś Legn. – Wądroże Wlk.
- 2006, 28 sierpnia: zmodernizowana jezdnia północna odcinka Nw. Wieś Legn. – Bielany Wroc. o dł. ok. 62 km
- 2009, 14 sierpnia: odcinek Zgorzelec – Krzyżowa o dł. 49,7 km
- 2009, 28 października: odcinek Wielicka – Szarów o dł. 19,8 km (formalne przecięcie wstęgi przez ministra infrastruktury nastąpiło 29 października
Na odcinku Krzywa – Bielany Wroc. w latach 2012-2015 planowane jest dobudowanie pasów awaryjnych, a w niektórych miejscach również trzeciego pasa.
Jędrzychowice – Krzyżowa
Pierwszy przetarg na budowę odcinka Jędrzychowice – Krzyżowa (51,4 km; wzmocnienie istniejącego fragmentu od granicy państwa Jędrzychowice do węzła Zgorzelec o długości 1,7 km i budowa 49,7 km nowej autostrady w dwóch częściach – 20,3 km oraz 29,4 km) został unieważniony 15 września 2005. Drugi przetarg ogłoszono 8 grudnia tego samego roku, by go unieważnić już tydzień później – 15 grudnia. Kolejny, trzeci przetarg ogłoszono 3 stycznia 2006 (plik pdf), który został unieważniony w lutym 2006 przez Zespół Arbitrów Urzędu Zamówień Publicznych. Czwarty przetarg ogłoszono 9 marca 2006 i po jedenastokrotnym przesuwaniu terminu, ostatecznie oferty otwarto 24 lipca 2006. 27 marca 2007 wojewoda dolnośląski wydał pozwolenie na budowę[5].
3 kwietnia tego samego roku wykonawcy przejęli place budowy na odc. Zgorzelec – Krzyżowa. Odcinek miał być gotowy w 19 miesięcy od daty rozpoczęcia robót (10 kwietnia 2007), czyli w listopadzie 2008 roku. W oparciu o aneks terminowy podpisany między GDDKiA, a wykonawcą, przedłużono termin zakończenia kontraktu do 27 miesięcy czyli do lipca 2009. Otwarcie odcinka nastąpiło dnia 14 sierpnia 2009.
Kraków – Szarów
Odcinek Wielicka (t. Wieliczka) – Szarów: 19,9 km długości (od km 436+000 do km 455+900).
Pozwolenie na budowę wydano 24 listopada 2005, a 27 czerwca 2006 ogłoszono przetarg na budowę tego odcinka z 24-miesięcznym terminem ukończenia. 3 kwietnia 2007 podpisano umowę z wykonawcą, konsorcjum składającym się hiszpańskiej firmy Dragados S.A. oraz polskiej Polimex-Mostostal S.A.
Oficjalne rozpoczęcie budowy odbyło się 27 kwietnia 2007. Na trasie A4 od Krakowa do granicy dawnego województwa krakowskiego znajduje się węzeł autostradowy "Szarów". W granicach miasta Krakowa znajduje się węzeł "Bieżanów", który stanowi początek wschodniej obwodnicy Krakowa i stał się elementem budowy drogi ekspresowej S7. Budowa pomiędzy Krakowem a Szarowem objęła 30 obiektów mostowych: 15 wiaduktów autostradowych, 6 wiaduktów drogowych, 5 mostów autostradowych, jedno przejście dla zwierząt oraz 3 mosty drogowe.
Autostrada Kraków – Szarów posiada klasę techniczną A (najwyższą), skrajnia pionowa ma 4,7 m. Nawierzchnia bitumiczna jest dostosowana do przenoszenia obciążeń 115 kN/oś. Każda z dwóch jezdni autostrady na odcinku od węzła wielickiego do węzła "Bieżanów" ma trzy pasy ruchu (3 × 3,75 m szerokości), a do węzła "Szarów" dwa pasy ruchu o szerokości 3,75 m każdy, pas awaryjny (3,0 m) oraz pobocze gruntowe (1,25 m). Jezdnie są rozdzielone pasem dzielącym o szerokości 5 m (4-metrowy pas zieleni + 2 × 0,5 m opaski bitumiczne).
Dla ciągłego utrzymania autostrady, w rejonie Szarowa w widłach A4 oraz drogi krajowej nr 75 przewidziano budowę Obwodu Utrzymania Autostrady, mającego zapewniać całoroczne bieżące utrzymanie drogi oraz urządzeń obsługi, organizacji i bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Przy autostradzie zaplanowana została budowa 2 Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP) kategorii I: "Zakrzów" i "Podłęże", na terenie których zaprojektowano zadaszenia ze stolikami i ławkami, sanitariaty oraz budki telefoniczne. Parking w Zakrzowie powinien mieścić 116 pojazdów, natomiast teren MOP-u w Podłężu 113 pojazdów.
Koszt budowy autostrady A4 Kraków – Szarów sięgnął kwoty miliarda złotych. Termin oddania do użytku tego odcinka zaplanowano na 29 października 2009 r.[6] Obecnie trwają procedury związane z odbiorem technicznym przez Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego oraz przez inne służby celem uzyskania pozwolenia na użytkowanie. 28 października 2009 dopuszczono warunkowo do użytku odcinek Kraków – Szarów; tego samego dnia po godzinie 20:00 odcinek ten został otwarty dla ruchu[7].
Odcinki w budowie i projektowane
Szarów – Brzesko
22 grudnia 2008 Oddział GDDKiA w Krakowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka. 27 października 2009 minął termin składania oferty cenowej, a w listopadzie wyłoniono zwycięzcę przetargu: polsko-słowacko-czeskie konsorcjum Polimex-Mostostal SA, Doprastav A.S., Metrostav a.s.[8][9] Umowę z wykonawcą podpisano 22 grudnia 2009 r. Termin realizacji: 24 miesiące (grudzień 2011/styczeń 2012)
Brzesko – Tarnów Wierzchosławice
Odcinek długości 20,8 km. 22 grudnia 2008 Oddział GDDKiA w Krakowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka. 29 października 2009 minął termin składania oferty cenowej. Najtańszą ofertę złożyło polsko-macedońskie konsorcjum NDI SA, SB Granit SA[10] Umowę z wykonawcą podpisano 5 lutego 2010 r. Termin realizacji: 24 miesiące (grudzień 2011/styczeń 2012).
Tarnów Wierzchosławice – Tarnów Krzyż
Odcinek długości 13,0 km. 22 grudnia 2008 Oddział GDDKiA w Krakowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka. 28 października 2009 minął termin składania oferty cenowej. Najtańszą ofertę złożyła hiszpańska firma Dragados SA.[11] Umowę z wykonawcą podpisano 4 stycznia 2010 r. Termin realizacji: 24 miesiące.
Tarnów Krzyż – Dębica Pustynia
Odcinek długości 34,8 km. 25 czerwca 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka. Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu minął 28 lipca 2009.[12] Na 34 km odcinek autostrady A4 od węzła Krzyż do węzła Dębica Pustynia spośród dziewięciu zaproszonych firm najtańszą ofertę złożyła firma NDI. Jej wartość opiewała na 1,34 mld zł brutto. Firma NDI zrezygnowała jednak z podpisania umowy na budowę. W związku z tym wybrana została druga ze względu na cenę oferta, którą złożyło irlandzko-polskie konsorcjum firm: SIAC CONSTRUCTION Ltd., PBG S.A., APRIVIA S.A. i HYDROBUDOWA POLSKA S.A. Umowę podpisano 7 lipca 2010. Wartość kontraktu to 1,75 mld zł brutto. Termin realizacji: 24 miesiące.
Dębica Pustynia – Rzeszów Zachód
Odcinek długości 32,8 km. 25 czerwca 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka. Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu minął 28 lipca 2009. Przetarg wygrało przedsiębiorstwo Budimex SA, które wykona ten odcinek za kwotę 1,73 miliarda zł. Umowę na budowę tego odcinka podpisano w dniu 10 maja 2010 r. Termin realizacji: 24 miesiące (maj/czerwiec 2012).
Rzeszów Zachód – Rzeszów Centralny
29 kwietnia 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka A4 razem z odcinkiem drogi S-19 (Rzeszów Zachód – wezeł Świlcza), razem 8,5 km, w tym A4 4.0 km. Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu minął 1 czerwca 2009.[13] Wykonawcą tej inwestycji będzie polsko-indyjskie konsorcjum firm Radko Sp. z o.o., Autostrada Wschodnia Sp. z o.o. oraz PUNJ LLOYD LTD z Indii. Wartość kontraktu to 441,7 mln PLN (w tym odcinek A4 – 234,3 mln PLN, odcinek S19 – 207,5 mln PLN). Projekt przewidziany jest do współfinansowania ze środków unijnych pochodzących z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz ze środków budżetowych. Umowę z wykonawcą podpisano 22 kwietnia 2010 r. Termin realizacji to 18 miesięcy. Zakończenie inwestycji planowane jest w listopadzie 2011 r.[14]
Rzeszów Centralny – Rzeszów Wschód
Odcinek długości 6,5 km przebiegający przez teren gminy Trzebownisko. 16 marca 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka[15]. Odcinek łączy drogę krajową nr 9 i 19. Do drugiego etapu przetargu wybrano 10 firm i konsorcjów. Termin składania ofert ustalono na 9 października 2009[16]. 10 listopada nastąpiło otwarcie ofert cenowych[17]. Przetarg wygrało konsorcjum firm Mostostal Warszawa SA oraz hiszpańska Acciona Infraestructuras SA, które wykona ten odcinek za cenę 439,5 mln zł. 29 grudnia 2009 r. zostało podpisane pozwolenie na budowę przez wojewodę podkarpackiego i zgodnie z założeniami od marca 2010 rozpoczęte będą prace budowlane[18].
Jarosław – Radymno
Odcinek długości 25 km. 3 marca 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg w trybie projektuj i buduj na budowę 47-kilometrowego odcinka autostrady A4 Jarosław (węzeł Wierzbna) – Korczowa (granica z Ukrainą)[19].
15 lipca 2009 Wojewoda Podkarpacki wydał decyzję lokalizacyjną autostrady A4 dla odcinka Przeworsk – Jarosław – Korczowa, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja lokalizacyjna umożliwiła rozpoczęcie prac archeologicznych na powyższym odcinku a także rozpoczęcie II etapu przetargu na realizację budowy[20], który zakończył się 16 września 2009 wyborem wykonawców fragmentu A4 Jarosław – Radymno – Korczowa. Dla odcinka Jarosław – Radymno jest to konsorcjum firm Budimex-Dromex i Ferrovial-Agroman (Hiszpania)[21]. 29 października 2009 podpisano umowę na budowę tego odcinka[22].
Zakończenie budowy autostrady A4 pomiędzy Jarosławiem a Radymnem zaplanowano na kwiecień 2012[23].
Radymno – Korczowa
Odcinek długości 22 km do przejścia granicznego z Ukrainą. 3 marca 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg na budowę, 16 września 2009 zakończył się II etap przetargu wyborem greckiej firmy J&P Avax, a 4 listopada 2009 podpisano umowę na budowę tego odcinka[24]. Zakończenie budowy autostrady A4 pomiędzy Radymnem a Korczową zaplanowano na kwiecień 2012.
Przetargi
Rzeszów Wschód – Jarosław
Odcinek długości 41,2 km. 6 listopada 2009 Oddział GDDKiA w Rzeszowie ogłosił przetarg na budowę tego odcinka. Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu – 8 grudnia 2009.[25] 17 sierpnia 2010 GDDKiA wybrał jako najkorzystniejszą ofertę konsorcjum firm Polimex-Mostostal i Doprastav, Bratysława. Podpisanie umowy z wykonawcą nastąpi po przeprowadzeniu kontroli postępowania przetargowego przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.[26]
Plany do roku 2012
Do 2012 roku zaplanowano, zgodnie z komunikatem[27] Ministerstwa Transportu z posiedzenia Rady ds. Autostrad w dniu 12 lipca 2006, powstanie kolejnych odcinków autostrady A4:
Wg zapowiedzi Ministra Transportu po wyborze Polski na współorganizatora Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku (UEFA EURO 2012), budowa całego wschodniego odcinka autostrady (Szarów – Tarnów – Dębica – Rzeszów – Łańcut – Korczowa) miałaby zostać przyspieszona i zakończona na wiosnę roku 2012. A4 stałaby się wtedy pierwszą autostradą przebiegającą przez całą Polskę wszerz, od granicy zachodniej z Niemcami do granicy wschodniej z Ukrainą[28].
Inwestycje w latach 2007-2012 w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Odcinek | Lata realizacji | Koszt (w mln zł) |
---|---|---|
Oś priorytetowa VI Transeuropejskie sieci transportowe TEN-T | ||
Szarów – Tarnów-Krzyż | 2009-2011 | 1 597,14 |
Tarnów-Krzyż – Rzeszów-Wschód | 2010-2012 | 1 674,36 |
Rzeszów-Wschód – Korczowa | 2010-2012 | 1 678,67 |
Źródło: Indykatywny wykaz kluczowych i dużych projektów dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
- ↑ nieciągłość pikietażu w węźle Kleszczów wynosi ponad 3 km
- ↑ nieciągłość pikietażu w węźle Balice I wynosi niemal 11 km
- ↑ W październiku 2009 roku zakończyła się warta 281 milionów złotych rozbudowa węzła. Zbudowano tutaj kilka wiaduktów drogowych, kładkę dla pieszych, wyremontowano nawierzchnię i przebudowano łącznice.
- ↑ strona Muzeum Martyrologii Alianckich Jeńców Wojennych w Żaganiu
- ↑ decyzja Wojewody Dolnośląskiego nr 1-D-78/07
- ↑ Informacja ze strony TVP Kraków
- ↑ Odcinek A4 warunkowo dopuszczony dla ministra. interia.pl, 28 października 2009. [dostęp 28 października 2009]. (pol.).
- ↑ Szarów-Brzesko, wykonawca. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ Szarów – Brzesko , podpisanie umowy. [dostęp 23.12.2009].
- ↑ Cena autostrady w Małopolsce. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ ceny budowy odcinków autostrady. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ [1] Przetarg na budowę]. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ [2] Przetarg na budowę]. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ PAP: Podpisano umowę na wykonanie północnej obwodnicy Rzeszowa. wnp.pl, 23-04-2010. [dostęp 5/05/2010].
- ↑ komunikat gddkia Przetarg na budowę. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ >komunikat GDDKIA 03.09.2009 II etap przetargu na budowę. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ otwarcie ofert cenowych. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ Krzysztof Rokosz: Budowa autostrady ruszy w marcu. Pressmedia, 2009-12-29. [dostęp 2009-12-30].
- ↑ Źródło: komunikat gddkia
- ↑ Decyzja lokalizacyjna dla autostrady A4 na odcinku Węzeł Przeworsk-Korczowa. GDDKiA Rzeszów, 28 lipca 2009 r..
- ↑ Źródło: komunikat gddkia
- ↑ podpisanie umowy. [dostęp 31 października 2009 r.].
- ↑ A4: termin zakończenia prac – 2012 – Onet.pl Moto – 16.09.2009
- ↑ podpisanie umowy. [dostęp 6 listopada 2009 r.].
- ↑ >Przetarg na budowę. [dostęp 21.11.2009].
- ↑ GDDKiA wybrała wykonawcę ostatniego odcinka A4. wnp.pl, 17-08-2010. [dostęp 23-08-2010]. (pol.).
- ↑ komunikat MT
- ↑ Informacja ze strony Ministerstwa Transportu
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Autostrada Małopolska A4
- Strona o wybudowanym odcinku Zgorzelec-Krzyżowa
- Strona o budowie odcinka Węzeł Szarów-Węzeł Krzyż
- fotografie autostrady A4:
- węzeł Bielany Wrocławskie na fotografii ze stron KWP we Wrocławiu
- węzeł Bielany Wrocławskie na zdjęciach satelitarnych w serwisie maps.google.com
- węzeł Kraków-Łagiewniki na zdjęciach satelitarnych w serwisie maps.google.com
- węzeł Kraków-Wielicka na zdjęciach satelitarnych w serwisie maps.google.com
- Most graniczny – początek autostrady, wysokiej jakości zdjęcie z Windows Live Local
- węzeł Zgorzelec, wysokiej jakości zdjęcie z Windows Live Local
- Jak powstaje betonowa autostrada A4
- Wyniki kontroli NIK wykonywania postanowień umowy koncesyjnej na budowę przez przystosowanie autostrady A4 na odcinku Katowice-Kraków do wymogów autostrady płatnej i jej eksploatację (2006)
- Wyniki kontroli NIK zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa w umowach koncesyjnych na budowę i eksploatację autostrad A2 i A4 (2006)
- Mapa amerykańska w skali 1:250,000 z lat 50., pokazująca A4 w okolicach Bolesławca i Zgorzelca jako odcinek w budowie
- Przejazd autostradą koło Góry Świętej Anny w kierunku Katowic