Bój pod Kazimierówką
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| |||
| Czas |
24 lutego 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Kazimierówką | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bój pod Kazimierówką – walki pododdziałów 22 pułku piechoty ppłk. Władysława Grabowskiego i 34 pułku piechoty ppłk Aleksandra Narbutta-Łuczyńskiego z oddziałami sowieckiej 47 Dywizji Strzelców Smolina w czasie kampanii zimowej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Zimą 1919/1920 na froncie polsko-sowieckim odnotowywano tylko działania lokalne. Linia frontu była rozciągnięta od środkowej Dźwiny, wzdłuż Berezyny, Uborci, Słuczy, po Dniestr[2]. Zastój w działaniach wojennych obie strony wykorzystywały na przygotowanie się do decydujących rozstrzygnięć militarnych planowanych na wiosnę i lato 1920[3].
9 Dywizja Piechoty zajmowała stanowiska na prawym brzegu Uborci. W lutym 1920 przeciwnik zaczął przejawiać przed pozycjami XVIII Brygady Piechoty zwiększoną aktywność. Dało się zaobserwować wyraźne symptomy przygotowywania się do prowadzenia działań zaczepnych[4]. Polska brygada na prawym skrzydle posiadała 22 pułk piechoty, rozwinięty na 75 kilometrowym odcinku frontu na linii Kruszniki – Buda – Sokołodniki – Machnowicze – Śnickie Pole – Stodolicze – Kartenicze – Bobrowe. Na lewym skrzydle rozwinięty był 34 pułk piechoty[5].
Walczące wojska
[edytuj | edytuj kod]| Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| dowództwo 9 Dywizji Piechoty | płk Władysław Sikorski | Front Lit. Biał. |
| ⇒ 22 pułk piechoty | ppłk Władysław Grabowski | 9 Dywizja Piechoty |
| → I/22 pułku piechoty | mjr Henryk Krok-Paszkowski | 22 pułk piechoty |
| ⇒ 34 pułk piechoty | ppłk Aleksander Narbutt-Łuczyński | 9 Dywizja Piechoty |
| dwie kompanie | 34 pułk piechoty | |
 Armia Czerwona
| ||
| 47 Dywizja Strzelców | I.I. Smolin | 12 Armia |
| → 141 BS (421., 422., 423 ps) | 47 Dywizja Strzelców | |
Walki pod Kazimierówką
[edytuj | edytuj kod]W związku ze wzmożoną aktywnością bojową nieprzyjaciela, dowództwo XVIII Brygady Piechoty próbowało zebrać informacje o sowieckich zamiarach[6]. Zorganizowany 18 lutego 1920 wypad 8 kompanii 34 pułku piechoty zakończył się porażką. Kompania została rozbita, a jej dowódca por. Jan Sękulski poległ[7]. Dowódca brygady postanowił organizować wypady realizowane większymi siłami. Zdecydowano, by 24 lutego dwa oddziały wypadowe, działając równolegle, uderzyły na Kazimierówkę i Romanówkę[8].
Na Kazimierówkę skierowano oddział z 22 pułku piechoty[a] w składzie 1 i 2 kompania oraz dwa plutony z 4 kompanii. Liczący około 280 żołnierzy i 6 ckm-ów, dowodzony przez mjr. Henryka Paszkowskiego (dowódca I/22 pp), rozpoczął marsz do obiektu ataku[9].
W tym czasie działania rozpoczął również dwukompanijny oddział wyznaczony przez 34 pułk piechoty. Miał on wykonać wypad na Romanówkę. W trakcie marszu pomylił jednak drogę, wszedł w pas działania 22 pułku piechoty i z powodzeniem uderzył na stacjonujący w Kazimierówce batalion sowieckiego 421 pułku strzelców, liczący około 400 żołnierzy i 12 ckm. Sowieckie oddziały wycofały się z miejscowości, ale Polacy nie podjęli pościgu[10][11].
Po wycofaniu się grupy wypadowej 34 pułku piechoty z Kazimierówki, sowieckie oddziały wróciły do miejscowości i rozpoczęły planową ewakuację mienia. Tymczasem około południa do wioski podeszły kompanie 22 pułku piechoty dowodzone przez mjr. Henryka Paszkowskiego. Zdecydowane uderzenie1 kompanii spowodowało zamieszanie w szeregach czerwonoarmistów. Jednak po chwilowym niepowodzeniu Sowieci przeszli do kontrataku. Na pomoc 1 kompanii pośpieszyły plutony 3 kompanii. Uderzyły one od południa, a atakowany z dwóch stron nieprzyjaciel wycofał się na północny skraj wsi. Ze względu na nieubezpieczone tyły, dowódca batalionu zaprzestał pościgu i po krótkim odpoczynku zarządził odmarsz oddziału wypadowego przez Machnowicze do Budy Powłopolskiej[11][10].
Bilans walk
[edytuj | edytuj kod]Pododdziały polskiej XVII Brygady Piechoty wzięły do niewoli kilkudziesięciu jeńców, wozy taborowe, i zdobyły dziesięć ckm-ów. Nie niepokojone przez przeciwnika wycofały się za Uborć[11][12].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 33.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 178.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 177.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 305.
- ↑ Kowalczewski 1930 ↓, s. 28.
- ↑ Wroczyński 1929 ↓, s. 23.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 177.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 177-178.
- ↑ a b Kowalczewski 1930 ↓, s. 29.
- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 178.
- ↑ Kowalczewski 1930 ↓, s. 30.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Bronisław Kowalczewski: Zarys historii wojennej 22-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Jerzy Wroczyński: Zarys historji wojennej 34-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.