Zamek Podskale: Różnice pomiędzy wersjami
51°05′02″N 15°27′39″E/51,083889 15,460833| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, jęz. |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Podskale-01.jpg|thumb|right|Widok na szczycie skały]] |
[[Plik:Podskale-01.jpg|thumb|right|Widok na szczycie skały]] |
||
'''[[Zamek]] Podskale''' (niem. Talkenstein) – położony we [[wieś|wsi]] [[Rząsiny]], w [[województwo dolnośląskie|województwie dolnośląskim]], w [[powiat lwówecki|powiecie lwóweckim]], w [[Gryfów Śląski (gmina)|gminie Gryfów Śląski]]. |
'''[[Zamek]] Podskale''' (niem. Talkenstein, Talkemhäuser) – położony we [[wieś|wsi]] [[Rząsiny]], w [[województwo dolnośląskie|województwie dolnośląskim]], w [[powiat lwówecki|powiecie lwóweckim]], w [[Gryfów Śląski (gmina)|gminie Gryfów Śląski]]. |
||
=== Opis === |
|||
Zamek znajduje się na szczycie wzniesienia (422 m [[n.p.m.]]), na skale wznoszącej się 25 m powyżej poziomu terenu. Istnieje kilka hipotez dotyczących jego powstania. Wspomina się o rodzinie Talkenbergów, jako budowniczych zamku, rycerzach-rabusiach ([[Raubritter|raubritterach]]), a także wymienia się [[Henryk Brodaty|Henryka Brodatego]], który jakoby miał postawić zamek w celu wzmocnienia południowych rubieży swego księstwa. Przed [[1368]] rokiem zamek przeszedł w posiadanie rodziny Dalach-Talkenberg. Bernard Talkenberg zajmował się rozbójnictwem i z tego też powodu w [[1476]] roku zamek został zdobyty przez wojska króla [[Czechy|Czech]] i [[Węgry|Węgier]] [[Maciej Korwin|Macieja Korwina]] pod dowództwem wojewody śląskiego Jerzego Steina oraz [[mieszczanie|mieszczan]] z [[Lwówek Śląski|Lwówka Śląskiego]] i z [[Związek Sześciu Miast|sześciu miast łużyckich]]. Następnie został wysadzony przez [[Górnik|górników]] z [[Kowary|Kowar]] i rozebrany przez murarzy z [[Jelenia Góra|Jeleniej Góry]] i Lwówka. W [[XVI]] w. zamek został częściowo odbudowany przez Krzysztofa Talkenberga. Około 1530 r. zamek został opuszczony przez Rampholda Talkenberga, który przeniósł się do pobliskich [[Zamek w Płakowicach|Płakowic]]. Od tego czasu zamek ulegał zniszczeniu, wielokrotne zmiany właścicieli (między innymi [[Iwan Dybicz Zabałkański]]) także nie przyczyniły się do jego odbudowy. W roku 1818 ostatnie pozostałości zamku zostały rozebrane i użyte przy budowie drogi. Na pamiątkę pierwszego zburzenia zamku we wsi [[Rząsiny]] codziennie o 9 rano bił dzwon. Ostatnim właścicielem przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] był Hintz z Winckel. |
|||
Zamek znajduje się na szczycie wzniesienia (422 m [[n.p.m.]]), na skale wznoszącej się 25 m powyżej poziomu terenu. Dwuczłonowe założenie (zamek górny i dolny) zajmuje skaliste wzgórze. Na szczycie znajduje się plateau o szer. ok. 7 m, gdzie zachował się fragment muru obwodowego i budynku. Na terenie dolnego zamku zachowały się relikty sklepionej piwnicy<ref name=":0">http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf</ref>. Zamek wzniesiony został z łamanego kamienia. |
|||
=== Historia === |
|||
Od 1367 r. wzmiankowane są dobra rodziny von Talkenberg (braca Reintsche i Mikołaja) w Rząsinach (''Wolkersdorf'')<ref name=":0" />. W 1372 r. powiększyli swój majątek, kupując od Marithe von Wachaw jej dziedzictwo na terenie wsi. W latach 1385-1387 r. jedynym odnotowywanym posiadaczem tutejszych dóbr jest Mikołaj von Talkenberg<ref name=":0" />. |
|||
Według tradycji warownię wzniósł w 1207 r. piastowski książę [[Henryk I Brodaty|Henryk Brodaty]] dla obrony granicy od strony Czech. Burgrabiami lub wójtami zamku mieli być ówcześnie Talkenbergowie. W momencie inkorporacji księstwa świdnicko-jaworskiego do Korony czeskiej w 1368 r., mieli oni wejść w posiadanie zamku przez zasiedzenie. Inna wersja podaje, że Talkenbergowie zbudowali zamek w XIV w. i przenieśli się do niego z pobliskiej warowni w Gradówku (Pirszyn). Właściciele zamku Podskale odgrywali ważną rolę w latach 1468-1478 jako przeciwnicy Wrocławia i Macieja Korwina<ref name=":0" />. Z tej racji podejmowali walkę partyzancką, polegającą m.in. na atakach na kupców wrocławskich<ref name=":0" />. Warownia miała być zniszczona jako siedziba rycerza rabusia Bernarda Talkenberga w 1476 r. Dokonać tego miała, przy użyciu broni palnej (podminowanie) koalicja wojsk, w których skład wchodziły oddziały [[Maciej Korwin|Macieja Korwina]] pod wodzą Jerzego Steina, mieszczanie lwóweccy i [[Związek Sześciu Miast|związek sześciu miast łużyckich]]. Według innej wersji zamek miał być oblężony i zdobyty w 1478 r. przez Jana Zelenego w trakcie karnej ekspedycji wojsk węgierskich przeciwko zbuntowanym zamkom na południu Śląska<ref name=":0" />. W 1479 r. Maciej Korwin obdarował miasto Lwówek wsią Rząsiny i ruinami zamku. W 1490 roku nową siedzibę w środkowej części wsi wzniósł Krzysztof Talkenberg, została jednak opuszczona przez jego syna Rumpolda, który przeniósł się do [[Płakowice|Płakowic]]. W 1818 r. jego relikty zamku zostały częściowo rozebrane i użyte przy budowie drogi, a w 1830 r. zabezpieczone<ref name=":0" />. |
|||
Na pamiątkę pierwszego zburzenia zamku we wsi [[Rząsiny]] codziennie o 9 rano bił dzwon. Ostatnim właścicielem przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] był Hintz z Winckel. |
|||
==Bibliografia== |
==Bibliografia== |
||
Wersja z 14:24, 5 sie 2019
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie gminy Gryfów Śląski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
| 51°05′02″N 15°27′39″E/51,083889 15,460833
| |
Zamek Podskale (niem. Talkenstein, Talkemhäuser) – położony we wsi Rząsiny, w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski.
Opis
Zamek znajduje się na szczycie wzniesienia (422 m n.p.m.), na skale wznoszącej się 25 m powyżej poziomu terenu. Dwuczłonowe założenie (zamek górny i dolny) zajmuje skaliste wzgórze. Na szczycie znajduje się plateau o szer. ok. 7 m, gdzie zachował się fragment muru obwodowego i budynku. Na terenie dolnego zamku zachowały się relikty sklepionej piwnicy[1]. Zamek wzniesiony został z łamanego kamienia.
Historia
Od 1367 r. wzmiankowane są dobra rodziny von Talkenberg (braca Reintsche i Mikołaja) w Rząsinach (Wolkersdorf)[1]. W 1372 r. powiększyli swój majątek, kupując od Marithe von Wachaw jej dziedzictwo na terenie wsi. W latach 1385-1387 r. jedynym odnotowywanym posiadaczem tutejszych dóbr jest Mikołaj von Talkenberg[1].
Według tradycji warownię wzniósł w 1207 r. piastowski książę Henryk Brodaty dla obrony granicy od strony Czech. Burgrabiami lub wójtami zamku mieli być ówcześnie Talkenbergowie. W momencie inkorporacji księstwa świdnicko-jaworskiego do Korony czeskiej w 1368 r., mieli oni wejść w posiadanie zamku przez zasiedzenie. Inna wersja podaje, że Talkenbergowie zbudowali zamek w XIV w. i przenieśli się do niego z pobliskiej warowni w Gradówku (Pirszyn). Właściciele zamku Podskale odgrywali ważną rolę w latach 1468-1478 jako przeciwnicy Wrocławia i Macieja Korwina[1]. Z tej racji podejmowali walkę partyzancką, polegającą m.in. na atakach na kupców wrocławskich[1]. Warownia miała być zniszczona jako siedziba rycerza rabusia Bernarda Talkenberga w 1476 r. Dokonać tego miała, przy użyciu broni palnej (podminowanie) koalicja wojsk, w których skład wchodziły oddziały Macieja Korwina pod wodzą Jerzego Steina, mieszczanie lwóweccy i związek sześciu miast łużyckich. Według innej wersji zamek miał być oblężony i zdobyty w 1478 r. przez Jana Zelenego w trakcie karnej ekspedycji wojsk węgierskich przeciwko zbuntowanym zamkom na południu Śląska[1]. W 1479 r. Maciej Korwin obdarował miasto Lwówek wsią Rząsiny i ruinami zamku. W 1490 roku nową siedzibę w środkowej części wsi wzniósł Krzysztof Talkenberg, została jednak opuszczona przez jego syna Rumpolda, który przeniósł się do Płakowic. W 1818 r. jego relikty zamku zostały częściowo rozebrane i użyte przy budowie drogi, a w 1830 r. zabezpieczone[1].
Na pamiątkę pierwszego zburzenia zamku we wsi Rząsiny codziennie o 9 rano bił dzwon. Ostatnim właścicielem przed II wojną światową był Hintz z Winckel.
Bibliografia
- Karl August Müller, "Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Preussens, Tom I", Glogau 1817 r. str 371 i następne