Pałac w Żarskiej Wsi
 nr rej. pałac A/5457/1275 z 6.06.1965, park 840/J z 12.08.1984[1]
| |
 Pałac w Żarskiej Wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Ukończenie budowy |
1740 r.[2] |
| Ważniejsze przebudowy |
XIX w.[2] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgorzelec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego  | |
 51°11′31,75″N 15°06′03,07″E/51,192153 15,100853
| |
Pałac w Żarskiej Wsi – zabytkowy[3] pałac w miejscowości Żarska Wieś, w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Zgorzelec.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac w Żarskiej Wsi został wzniesiony w 1740 r. przez Hansa Bartholomeusa von Gehler, być może z wykorzystaniem fragmentów istniejącego wcześniej w tym miejscu dworu[2]. W XIX wieku obiekt został przebudowany, dodano wówczas ryzalit i klatkę schodową[2]. W ostatnich miesiącach II wojny światowej w pałacu ukrywano bezcenne zbiory rzeźb i obrazów średniowiecznych[4]. Przechowywano tu także 17 tys. książek z tzw. Biblioteki Milicha z Görlitz[4]. W latach 1945–1989 budynek był użytkowany przez miejscowy PGR i został w tym czasie zdewastowany[2]. Od 1989 r. budowla nie była użytkowana i popadła w ruinę[5]. Obecnie pałac jest własnością prywatną, jego stan jednak nie zmienił się[5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pałac jest budowlą wzniesioną na planie prostokąta, ma dwie kondygnacje i sześciokondygnacyjną wieżę dostawioną od strony parku[2]. Od strony dziedzińca gospodarczego znajdują się trzy ryzality, boczne są prostokątne, a środkowy jest ośmioboczny[2]. Dachy są czterospadowe, a wieża nakryta jest dachem hełmowym w prześwitem[2]. Prostokątne okna ujęto w opaski, a portale mają wykroje koszowe[2]. Nad środkowym portalem, w przyziemiu wieży widnieje tablica fundacyjna z datą budowy i nazwiskiem właściciela[2]. Elewacje zostały podzielone lizenami i gzymsem międzypiętrowym[2].
Dziedziniec otoczony jest zniszczonymi zabudowaniami gospodarczymi i mieszkalnymi pochodzącymi z XIX wieku[2]. Za pałacem znajduje się rozległy park krajobrazowy pochodzący z XVIII i XIX wieku ze stawem, skałkami i drewnianą kaplicą cmentarną pochodzącą z około 1920 roku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 266. [dostęp 2015-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 2: M-Ż. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 518, 519. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b Żarska Wieś. slaskiezamki.pl. [dostęp 2019-08-03].
- ↑ a b Żarska Wieś. [w:] www.polskiezabytki.pl [on-line]. [dostęp 2019-08-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.