Pałac w Dobrocinie
 nr rej. pałac A/4057/799/WŁ z 14.05.1981, park A/4058/836/WŁ z 18.09.1981[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Ukończenie budowy |
koniec XVIII w. |
| Ważniejsze przebudowy |
1898-1899 oraz 1909 r. |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dzierżoniów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | |
 50°43′44,77″N 16°41′48,24″E/50,729103 16,696733
| |
Pałac w Dobrocinie – zabytkowy pałac[2] wzniesiony pod koniec XVIII wieku, przebudowany w latach 1898-1899 i w 1909 roku. Obecnie własność prywatna, jednak pałac nie jest użytkowany.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Pałac położony jest w Dobrocinie – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów, na skraju Kotliny Dzierżoniowskiej, u podnóży Wzgórz Gumińskich[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac w Dobrocinie został wzniesiony pod koniec XVIII wieku[4]. W XVIII w. majątek należał do rodziny baronów von Seherr–Thoss. W 1830 r. właścicielem stał się starszy radca górniczy von Milecky, a od 1845 r. rodzina Moriz–Eichborn. Następnie majątek na krótko wrócił do rodziny von Seherr–Thoss, lecz już w lipcu 1897 r. były starosta i tajny radca stanu Stanislaus baron von Seherr–Thoss z Wawrzeńczyc sprzedał go, wraz z pałacem, Kuno von Portatiusowi, który był cesarskim radcą poselstwa w Szwecji. On to właśnie gruntownie przebudował pałac w latach 1898–1899 i najprawdopodobniej wtedy wzniesiono północno-wschodnie skrzydło[3]. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1909 roku, kiedy to w skrzydle północno-wschodnim dorobiono dwuosiowy ryzalit[3].
Po 1945 roku w zabytku mieściły się biura, sklep, przedszkole, a część pomieszczeń wykorzystywano jako lokale mieszkalne[4]. W roku 2015 miał miejsce pożar, który zniszczył niektóre wnętrza[4]. Obecnie (w 2019 roku) pałac jest własnością prywatną osoby fizycznej, ale nie jest użytkowany i niszczeje[4]. Pałac jest wystawiony na sprzedaż[5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pałac w Dobrocinie został wzniesiony na planie zbliżonym do podkowy, z otwartym dziedzińcem od północnego zachodu[3]. Jest to budowla dwu i trzykondygnacyjna, nakryta dachami czterospadowymi ze ściętymi wierzchołkami, z niewielkimi lukarnami i szczytami[3]. Główny korpus frontowej fasady jest siedmioosiowy, z trójosiowym pseudoryzalitem zwieńczony schodkowym szczytem, z pięcioma pilastrami[3]. W pseudoryzalicie znajduje się główne wejście, prowadzące przez ostrołukowy portal, flankowany dwoma wąskimi oknami[3]. Wieża od strony stawu obecnie jest już pozbawiona stożkowego zwieńczenia.
W neogotyckim oknie z maswerkiem, w ryzalicie elewacji południowo-zachodniej, od strony stawów, znajduje się kartusz herbowy rodziny von Portatius.
Pałac jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzą jeszcze:
- park z końca XIX wieku
- pochodząca z przełomu XIX/XX wieku kaplica pałacowa w parku (zdewastowana w latach 80. XX wieku)
- cmentarz rodowy w parku
-
Herb rodziny von Portatius
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 9. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-19]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 98-101. ISBN 978-83-89102-63-8.
- ↑ a b c d Damian Dąbrowski: Dobrocin. [w:] Pałace Śląska [on-line]. [dostęp 2017-03-18].
- ↑ Nieruchomości Zabytkowe - Dolana - HISTORIC REAL ESTATE POLAND - Sprzedam dworek, Sprzedam pałac, Kupię dworek, Kupię pałac, pałace, dworki, nieruchomości zabytkowe [online], dolana.pl [dostęp 2019-03-29].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, Masyw Ślęży, Równina Świdnicka, Kotlina Dzierżoniowska, t. 20, pod red. Marka Staffy, Wrocław: "I-Bis", 2005, ISBN 83-85773-78-9, s. 142-143