Pałac w Łagowie
 nr rej. 1272 z 6.04.1965 roku[1]:
| |
 Widok ogólny pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
3 |
| Ukończenie budowy |
1581[3] |
| Ważniejsze przebudowy |
1782[4] |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Johann Georg von Brandenburg |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgorzelec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego  | |
 51°09′26,975″N 15°02′33,054″E/51,157493 15,042515
| |
| Strona internetowa | |
Pałac w Łagowie – zabytkowy[5] renesansowy pałac we wsi Łagów koło Zgorzelca, wybudowany w 1581 r. przez Michała Endera von Sercha i jego żonę Elizabeth Hoffmann.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze informacje o Łagowie pochodzą z początku XIV wieku. Właścicielami majątku była m.in. rycerska rodzina von Penzig, von Salza, Matthias Axt, a od 1481 roku burmistrz Görlitz Georg Emmerich. W II połowie XVI wieku właścicielem wsi był członek rodu von Serch. Za sprawą Michała Endera von Serch i jego żony Elizabeth Hoffmann, w 1581 roku powstał renesansowy pałac, którego fragmenty zachowały się do dzisiaj w bryle budynku.
W 1620 roku w łagowskim pałacu główną kwaterę miał Johann Georg von Brandenburg. W czasie wojny trzydziestoletniej, od 30 października do 4 listopada 1633 roku rezydował tu Albrecht von Wallenstein. Gościem w 1680 roku był także książę saksoński Johann Georg II. Rezydencja cieszyła się więc dobrą sławą i przyciągała w swoje progi wielkie osobistości tamtych czasów.
Pałac swój kształt uzyskał w czasie przebudowy w 1782 roku z inicjatywy Christiny Frederiki Geissler. Z tego okresu pochodzi m.in. główny portal z pilastrami we wschodnim ryzalicie, w którym także znajduje się tablica fundacyjna z 1581 roku oraz kartusz herbowy Endera von Sercha i rodziny Hoffmanów. Pałac w Łagowie pozostawał w rękach rodziny Geissler do przełomu XIX i XX wieku. W XXI wieku zmienił się właściciel, dzięki czemu zabytek został odremontowany i przywrócono mu dawny wygląd.
Obecnie pałac w Łagowie znajduje się pośrodku dziedzińca folwarcznego, który zamknięty jest z trzech stron budynkami gospodarczymi i budynkiem czeladnym. Ponadto częściowo po wschodniej i południowej stronie budynek ograniczono wysokim ceglanym murem. Na dziedziniec prowadzą dwa wjazdy: wjazd główny wiedzie od wschodu pod budynek folwarczny, natomiast wjazd pod zabudowanie gospodarcze prowadzi od zachodu poprzez bramę główną[3].
W pierwszym ćwierćwieczu XVII w. dwór mieścił bibliotekę, zbrojownię, kolekcję monet oraz 2 wielkie kredensy.
W roku 2014 nowy właściciel, Mieczysław Kłak, przeprowadził gruntowny remont i rewitalizacje zarówno budynku Pałacu jak i otaczających go zabudowań. Obecnie w pałacu znajduje się hotel a w budynkach folwarcznych sale bankietowe.
Architektura pałacu
[edytuj | edytuj kod]
Dwupiętrowy pałac, wybudowany na planie wydłużonego prostokąta; kryty dachem dwuspadowym z lukarnami. Obecnie to trzykondygnacyjna budowla z piętrowym gankiem wejściowym, krytym dachem trzyspadowym. Na wejściem na bocznej ścianie ganku znajduje się renesansowy portal z herbem fundatora Michała Endera von Sercha z inskrypcją (sentencją) w j. łac. INVIDIA SICULI NON INVENERE TYRANNI TORMENTUM MAJUA (pol. Sycylijscy tyrani nigdy nie wymyślili większej kary niż zazdrość[7]. Główne wejście od frontu ganku w portalu między dwoma pilastrami podtrzymującymi fronton zbliżonym kształtem do entrecoupé (z przerwą)[8]. W przerwie kartusz z herbem von Ender[9]. Poniżej w architrawie nad agrafą data 1782. Na ścianie frotowej po lewej stronie ganku znajduje się tablica fundacyjna Michaela Starszego z herbami: von Ender oraz von Hoffmann. Obiekt posiada dwie wieże sześciokondygnacyjną z ośmiobocznym hełmem po stronie południowej (przy lewej ścianie) oraz pięciokondygnacyjną po stronie północnej (na prawej ścianie) zakończoną równo z kalenicą. Pałac ma dwutraktowy układ pomieszczeń. Hol w części centralnej budowli sklepiony jest krzyżowo z kolebkami i lunetami oraz wsparty jest na szerokich filarach. Na dziedzińcu stoją wykonane przez Jana Chrystiana Kirchnera barokowe rzeźby, które pochodzą z pałacu w Radomierzycach[10].
-
Portal z herbem -
Herb Ender z portalu -
Herb von Ender -
Herb von Hoffmann
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 259. [dostęp 2012-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Gmina Zgorzelec
- ↑ a b Dwór w Łagowie. [dostęp 2012-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)].
- ↑ Gaworski Marek - "Najpiękniejsze zamki, pałace Śląska i pogranicza polsko-czeskiego" Wydawca - Matiang (Strzelce Opolskie 2012) Strona - 2 ISBN 978-83-932293-6-9
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Ender von Sercha i von Hoffmann
- ↑ Full text of.... archive.org. [dostęp 2023-07-05]. (łac.). w j. ang. The Sicilian tyrants never devised a greater punishment than' envy
- ↑ Fronton. [dostęp 2024-01-18]. (fr.).
- ↑ Staffa Marek, Janczak Julian, Mazurski Krzysztof Radosław, Zając Czesław, Czerwiński Janusz: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 1: Góry Izerskie. Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 477. ISBN 83-7005-095-6. (pol.).
- ↑ Łagów. [dostęp 2012-12-01].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Gaworski: Najpiękniejsze zamki, pałace Śląska i pogranicza polsko-czeskiego. Strzelce Opolskie: Matiang, 2012, s. 203. ISBN 978-83-932293-6-9.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Historia pałacu w Łagowie
- Gmina Zgorzelec - Dwór w Łagowie. gmina.zgorzelec.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)].
- Łagów. chwila.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-30)].
- Polska niezwykła - Łagów - pałac (XVI w.)
