Dwór w Solnej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dwór w Solnej
Wasserschloss Gross Sägewitz
Symbol zabytku nr rej. A/3848/1809 z 22.08.1966, park A/3849/545/W z 31.01.1984
Ilustracja
Dwór w Solnej
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Solna

Typ budynku

Dwór

Ukończenie budowy

XVII w.

Ważniejsze przebudowy

XIX w.

Położenie na mapie gminy Kobierzyce
Mapa konturowa gminy Kobierzyce, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dwór w Solnej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dwór w Solnej”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dwór w Solnej”
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego
Mapa konturowa powiatu wrocławskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dwór w Solnej”
Ziemia50°56′47″N 16°51′24″E/50,946389 16,856667

Dwór w Solnej (niem. Wasserschloss Gross Sägewitz[1]) – zabytkowy dwór wybudowany w miejscowości Solna. Obecnie w ruinie.

Pierwotnie dwór na wodzie[2], na co wskazuje niemiecka nazwa Wasserschloss, wybudowany w 1614 r. w stylu renesansowym, przebudowany w XIX w. Piętrowy obiekt postawiony na planie prostokąta, kryty dachem dwuspadowym. Od frontu trzypiętrowy ryzalit zwieńczony renesansowym szczytem z głównym wejściem w prostokątnym kamiennym portalu, do którego prowadzą trzy schody. Nad portalem płycina w kartuszu z sentencją i dwoma herbami na po bakach[3]. Na rogach ściany frontowej ośmioboczne, piętrowe wieże – alkierze (podobnie: Zamek w Piotrowicach Świdnickich), kryte dachem wieżowym[4]. Obiekt zniszczony w 1945 jest częścią zespołu dworskiego z XVII w., przebudowanego w XIX w.[5], do którego należy również park[6][1].

Pałac[edytuj | edytuj kod]

Zespół pałacowo-folwarczny w Solnej (schemat)

Obok dworu znajduje się zabytkowy pałac (niem. Neue Schloss Gross Sägewitz[7]) wybudowany dla biskupa wrocławskiego Leopolda von Sedlnitzky’ego[2]. Piętrowy pałac, kryty płaskim dachem, wybudowany na rzucie prostokąta. Po lewej stronie dobudowana czworoboczna dwupiętrowa wieża zwieńczona kamienną balustradą. Od frontu główne wejście na wysokim paterze, w półkoliście zwieńczonym portalu, do którego prowadzą schody. Od zaplecza oranżeria po lewej stronie przy wieży, oraz centralnie ganek z wyjściem na ogród[1]. Pałac został ujęty w Wykazie zabytków architektury i budownictwa gminy Kobierzyce. Jest częścią większego zespołu pałacowo-folwarcznego, w skład którego wchodzą zabytkowy park (nr rej. A/3849/545/W z 31.01.1984[8]), zrujnowany dwór[8] oraz:

  • dom mieszkalny nr 10 wybudowany w XIX/XX w.
  • dom mieszkalno-gospodarczy nr 10 c z końca XIX w.
  • dom mieszkalny nr 10 d wybudowany na przełomie XIX/XX w.
  • stodoła z końca XIX w.
  • spichlerz wybudowany na przełomie XVIII/XIX w.
  • stajnia z końca XIX w.[9]

Właścicielami pałącu byli: biskup Leopold von Sedlnitzky, Karl P. von Harrach[a], Leopold von Harrach (1839–1916), Manfred von Harrach[b], Anna B. von Rohr[c], Günther von Harrach[d][2]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Żyjący w latach 1795–1878, mąż Marii Teresy von Sedlnitzky (1810–1834), bratanicy biskupa.
  2. Żyjący w latach 1878–1924, pochodzący z Krzeczyna Małego, syn Ernesta (1845–1896).
  3. Żyjąca w latach 1881–1945, z domu von Wahlen-Jürgass.
  4. Żyjący w latach 1908–1969, wnuk Ernesta (1845–1896), brata Leopolda von Harracha.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Pałac Solna (ruina). Alte Schloss, Wasserschloss Gross Sägewitz, Kreisführerschule. polska-org.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  2. a b c Solna. Gross Sägewitz. palaceslaska.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  3. Portal am Schloss Groß Sägewitz. herder-institut.de. [dostęp 2023-05-17]. (niem.).
  4. Schloss Groß Sägewitz. deutsche-digitale-bibliothek.de. [dostęp 2023-05-14]. (niem.).
  5. NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A). nid.pl, 2022-12-21. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  6. A/3849/545/W z 31.01.1984.
  7. Pałac Solna. Neue Schloss Gross Sägewitz. polska-org.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  8. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2023-05-05].
  9. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kobierzyce. Wykaz pozostałych zabytków architektury i budownictwa, s. 100. ugk.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).