Dwór w Dzikowcu
 nr rej. A/4051/1432/WŁ z 9.03.1995[1]
| |
 Dwór w Dzikowcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Dzikowiec 80 |
| Typ budynku |
dwór |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
2 |
| Rozpoczęcie budowy |
1682 r. |
| Ukończenie budowy |
1683 r. |
| Ważniejsze przebudowy |
XVIII, XIX i XX w. |
| Kolejni właściciele |
Max Rauhut[2] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowa Ruda  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°34′09,13″N 16°34′27,55″E/50,569203 16,574319
| |
Dwór w Dzikowcu – zabytkowy dwór wzniesiony 1683 roku jako prepozytura jezuitów. W roku 1788 został sprzedany i zaczął pełnić funkcję dworu. W XIX i XX wieku został przebudowany, po 1945 roku należał do Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Obecnie właścicielem budynku jest Agencja Nieruchomości Rolnych.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Dwór leży w centralnej części Dzikowca – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Dwór został wzniesiony w latach 1682-1683 przez zakon jezuitów z Kłodzka, jako ich prepozytura[4]. W 1722 roku zbudowano na dachu budynku ośmioboczną wieżyczkę z zegarem[4]. W 1773 roku nastąpiła kasata zakonu jezuitów, w związku z którą folwark z dworem sprzedano w 1788 roku osobom prywatnym i od tego czasu zaczął pełnić funkcję dworu[4]. W XIX wieku przebudowany został w stylu neorenesansowym, ponownej przebudowy dokonano w XX wieku[3]. Po 1945 roku dwór w Dzikowcu użytkowany był przez Państwowe Gospodarstwo Rolne, które urządziło w nim mieszkania dla pracowników[3]. Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 9 marca 1995 roku dwór został wpisany do rejestru zabytków[1]. Obecnie (2017) właścicielem zaniedbanego obiektu jest Agencja Nieruchomości Rolnych, która wystawiła go na sprzedaż[5].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Budynek dawnej jezuickiej prepozytury zbudowany jest we wschodniej pierzei folwarku, na platformie częściowo wciętej w stok wzniesienia[4]. Jest to budowla wzniesiona na planie prostokąta, jednopiętrowa, zwieńczona wysokim dachem czterospadowym[5]. Została rozbudowana o ryzalit z prostokątną wystawką zwieńczoną trójkątnym naczółkiem ze spływami[5]. We wnętrzu zachowały się sklepienia kolebkowe, kolebkowe z lunetami i krzyżowe[5]. Wnętrza przyziemia są przestronne i wysokie oraz ozdobione tylko drewnianą, barokową stolarką drzwiową[4].
Obok rezydencji dworskiej zachował się spichlerz z XVII/XVIII wieku, przebudowany na oficynę mieszkalną[5]. Wyróżnia się elewacjami szczytowymi z trójkątnymi naczółkami i spływami wolutowymi[5]. W sąsiedztwie dworu znajdują się zaniedbane zabudowania gospodarcze pochodzące z XIX wieku[3]. W otoczeniu budowli istnieją również relikty parku, urządzonego w miejscu dawnych ogrodów, z dominującym drzewostanem rodzimym: klonami i lipami drobnolistnymi[5].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Dwór od zachodu -
Dwór od południowego wschodu -
Oficyna
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 78. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
- ↑ Adreßbuch des Schlesischen Grundbesitzes. Nach amtlichen und authentischen Quellen bearbeitet, CERES, landwirtschaftlicher Verlag, Berlin-Groß-Lichterfelde-West und Leipzig 1910. s. 43. [dostęp 2024-07-27].
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-BiS, 1994, s. 120, 121. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ a b c d e Iwona Rybka-Ceglecka: Prepozytura jezuitów, Dzikowiec. [dostęp 2017-09-06].
- ↑ a b c d e f g Dwór Dzikowiec. residencenavigator.pl. [dostęp 2017-09-06].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.
