Julian Tokarski (1903–1977)

Julian Tokarski

Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1903 Czersk
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 1977 Warszawa
Członek Rady Państwa
Okres	od 14 grudnia 1965 do 27 czerwca 1969
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 27 października 1959 do 14 grudnia 1965
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Minister przemysłu maszynowego
Okres	od 17 października 1950 do 16 kwietnia 1955
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Następca	Roman Fidelski
Minister przemysłu motoryzacyjnego
Okres	od 22 kwietnia 1955 do 20 czerwca 1956
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Odznaczenia

Grób Juliana Tokarskiego i jego żony Luby Kowieńskiej, od 1930 Ludwiki

Julian Tokarski, właśc. Wiktor Bożek (ur. 25 grudnia 1903 w Czersku, zm. 15 sierpnia 1977 w Warszawie) – polski tokarz i polityk, komunista, minister przemysłu ciężkiego (1950–1952), minister przemysłu maszynowego (1952–1955), minister przemysłu motoryzacyjnego (1955–1956) i wiceprezes Rady Ministrów (1959–1965). Poseł na Sejm PRL I, III i IV kadencji, od 1965 do 1969 członek Rady Państwa. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Urodził się w robotniczej rodzinie Józefa i Wiktorii. Zdobył wykształcenie podstawowe, w późniejszym wieku uzupełnione do poziomu średniego. Pracował jako tokarz i działał w ruchu komunistycznym od lat 20. XX wieku, od 1921 członek Komunistycznej Partii Polski, w latach 1927–1929 członek Komitetu Centralnego i Sekretariatu KC Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce. Od 1929 przebywał w Związku Radzieckim, studiował w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie, był członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). W latach 1943–1944 oficer polskich jednostek wojskowych w Związku Radzieckim. Od 1944 członek Polskiej Partii Robotniczej, komisarz polityczny, zastępca dowódcy 1 Korpusu Pancernego ds. polityczno-wychowawczych w Wojsku Polskim, w 1945 na analogicznym stanowisku w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W 1946 był w stopniu podpułkownika.

Po 1945 pracował w terenowym i centralnym aparacie partyjnym, w latach 1947–1948 I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PPR Warszawa-województwo. W latach 1948–1949 był sekretarzem, a w 1950 I sekretarzem Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W PZPR pełnił funkcje m.in. zastępcy członka Komitetu Centralnego (1948–1950), członka KC (1950–1968), członka Biura Organizacyjnego KC (1950–1954), członka Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej (1968–1971). Ponadto w latach 1949–1950 był zastępcą kierownika Wydziału Organizacyjnego KC, w 1950 I sekretarzem Komitetu Warszawskiego, później w 1950 kierownikiem Wydziału Kadr KC, a 1959 zastępcą kierownika Wydziału Ekonomicznego KC.

Od 1950 sprawował także liczne funkcje państwowe. W latach 1950–1952 minister przemysłu ciężkiego, w latach 1952–1955 minister przemysłu maszynowego, w latach 1959–1965 wicepremier, a następnie do 1969 członek Rady Państwa. W okresie poza pracą w rządzie był dyrektorem „Zakładu Produkcji Półprzewodników Tewa” i Zakładu Wyrobów Wtórnych w Warszawie (1957–1959).

W latach 1952–1956 i 1961–1969 poseł na Sejm PRL I, III i IV kadencji; od 1969 na emeryturze.

Jego żoną była Ludwika Jankowska (1901–1978). Pochowany z honorami wojskowymi 18 sierpnia 1977 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B4-tuje-22). W pogrzebie uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz partyjnych i państwowych: premier Piotr Jaroszewicz, członkowie Biura Politycznego KC PZPR Jerzy Łukaszewicz i Tadeusz Wrzaszczyk oraz wicepremierzy Zdzisław Tomal, Franciszek Kaim i Kazimierz Olszewski. Mowę pogrzebową nad trumną wygłosił Piotr Jaroszewicz.

Ordery i odznaczenia

Posiadał m.in. następujące odznaczenia:

• Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (24 maja 1946)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (2 stycznia 1946)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
• Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965)
• Złota odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1962)

Bibliografia

• Informacje w BIP IPN.
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
• Aleksander Mazur, Order Krzyża Grunwaldu 1943–1985, Warszawa 1988.
• Archiwum rodzinne.