Przejdź do zawartości

Zamek w Ratnie Dolnym: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Magen (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 34: Linia 34:


== Historia ==
== Historia ==
Zamek w Ratnie Dolnym został wzniesiony około 1563 roku, w miejscu dawnego dworu obronnego pochodzącego z roku 1505{{r|łuczyński}}. W roku 1645, w czasie [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] budynek został zniszczony{{r|łuczyński}}. Po zniszczeniach zamek przeszedł w ręce Daniela von Osterberga, który po roku 1675 odbudował go{{r|łuczyński}}. Przebudowany ponownie w XVIII wieku. Podczas tej odbudowy stracił swoją formę, a z [[renesans]]owych detali pozostała tylko [[Attyka (architektura)|attyka]] z XVI wieku wieńcząca dach. Około 1896 roku zmodernizowano wnętrza{{r|łuczyński}}.<br />
Zamek w Ratnie Dolnym został zbudowany w ostatnich dekadach XV wieku na planie prostokąta 14x22 m z wieżą o boku 7,5 m i wjazdem od północy<ref name=":0">Leszek Kajzer, Stanisław Kołodziejski, Jan Salm, ''Leksykon Zamków w Polsce'', wyd. Arkady, Warszawa 2001, s. 420-421</ref>. W 1563 roku został rozbudowany przez Balzera von Reichenbach{{r|łuczyński}}. W roku 1645, w czasie [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] budynek został zniszczony{{r|łuczyński}}. Po zniszczeniach zamek w 1675 roku kupił Daniel Paschasius von Osterberga, który go odbudował, podwyższając korpus i wprowadzając attyki<ref name=":0" />{{r|łuczyński}}. Zbudował też nowy budynek w płn.-wsch. części dziedzińca<ref name=":0" />. Istotne przekształcenia nastąpiły w 2 połowie XIX wieku, gdy zbudowano smukłą zachodnią wieżę, przebudowano dziedziniec wjazdowy i około 1896 roku zmodernizowano wnętrza<ref name=":0" />{{r|łuczyński}}.<br />
Po 1945 roku był użytkowany przez [[PGR]] i kilka innych instytucji{{r|łuczyński}}. W roku 1972 i 1985 przeprowadzano doraźne remonty zamku{{r|łuczyński}}. W 1998 roku w pożarze uległ zniszczeniu dach i stropy{{r|łuczyński}}. Odtąd zamek niszczeje<ref name="pałace">{{Cytuj stronę | url = https://www.palaceslaska.pl/index.php/indeks-alfabetyczny/r/1224-ratno-dolne | tytuł = Ratno Dolne | nazwisko = Dąbrowski | imię = Damian | praca = Pałace Śląska | data dostępu = 2017-03-21}}</ref>.
Po 1945 roku był użytkowany przez [[PGR]] i jako dom wczasowy{{r|łuczyński}}. W roku 1972 i 1985 przeprowadzano doraźne remonty zamku{{r|łuczyński}}. W 1996 roku zamek kupił wrocławski przedsiębiorca Edward Ptak. Zimą 1997/1998 w pożarze uległ zniszczeniu dach i stropy{{r|łuczyński}}. Odtąd zamek niszczeje<ref name="pałace">{{Cytuj stronę | url = https://www.palaceslaska.pl/index.php/indeks-alfabetyczny/r/1224-ratno-dolne | tytuł = Ratno Dolne | nazwisko = Dąbrowski | imię = Damian | praca = Pałace Śląska | data dostępu = 2017-03-21}}</ref>. W roku 2006 Edward Ptak przekazał zamek spółce [[WKS Śląsk Wrocław|WKS "Śląsk Wrocław" S.A.]], której był akcjonariuszem i prezesem zarządu.


== Architektura ==
== Architektura ==

Wersja z 23:17, 24 mar 2020

Zamek w Ratnie Dolnym
Symbol zabytku nr rej. A/4553/286 z 11.05.1951[1]
Ilustracja
Zamek w Ratnie Dolnym
Państwo

 Polska

Miejscowość

Ratno Dolne

Adres

Ratno Dolne 21

Typ budynku

zamek

Styl architektoniczny

renesans, barok

Rozpoczęcie budowy

ok.1563 r.

Ważniejsze przebudowy

1675, 1896 r.

Położenie na mapie gminy Radków
Mapa konturowa gminy Radków, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Ratnie Dolnym”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Ratnie Dolnym”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Ratnie Dolnym”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Ratnie Dolnym”
Ziemia50°30′21,402″N 16°27′18,212″E/50,505945 16,455059

Zamek w Ratnie Dolnym – wzniesiony około 1563 roku, w wiekach następnych kilkakrotnie przebudowywany. Częściowo uszkodzony w pożarze w 1998 roku, obecnie niszczeje.

Historia

Zamek w Ratnie Dolnym został zbudowany w ostatnich dekadach XV wieku na planie prostokąta 14x22 m z wieżą o boku 7,5 m i wjazdem od północy[2]. W 1563 roku został rozbudowany przez Balzera von Reichenbach[3]. W roku 1645, w czasie wojny trzydziestoletniej budynek został zniszczony[3]. Po zniszczeniach zamek w 1675 roku kupił Daniel Paschasius von Osterberga, który go odbudował, podwyższając korpus i wprowadzając attyki[2][3]. Zbudował też nowy budynek w płn.-wsch. części dziedzińca[2]. Istotne przekształcenia nastąpiły w 2 połowie XIX wieku, gdy zbudowano smukłą zachodnią wieżę, przebudowano dziedziniec wjazdowy i około 1896 roku zmodernizowano wnętrza[2][3].
Po 1945 roku był użytkowany przez PGR i jako dom wczasowy[3]. W roku 1972 i 1985 przeprowadzano doraźne remonty zamku[3]. W 1996 roku zamek kupił wrocławski przedsiębiorca Edward Ptak. Zimą 1997/1998 w pożarze uległ zniszczeniu dach i stropy[3]. Odtąd zamek niszczeje[4]. W roku 2006 Edward Ptak przekazał zamek spółce WKS "Śląsk Wrocław" S.A., której był akcjonariuszem i prezesem zarządu.

Architektura

Zamek to budowla wzniesiona z kamienia i cegły, potynkowana, wzniesiona na planie czworoboku, z niewielkim wewnętrznym dziedzińcem, trzykondygnacyjna z mezaninem i nakryta niskimi dachami dwuspadowymi[4]. Skromne elewacje zachowały fragmenty detali architektonicznych, część obramowań okiennych, boniowanie naroży i wieńczące attyki[4]. W centralnym miejscu attyki fasady południowej znajduje się herb Waldemara Johnstona, właściciela zamku od 1854 r. z datą MDCCCLXXII (1872), trzymany przez dwa lwy. Układ wnętrz jest wielotraktowy, w niektórych pomieszczeniach zachowane są sklepienia krzyżowe[4].
Do zamku przylegają ogrody tarasowe pochodzące z XVII wieku oraz dawny zwierzyniec, zmieniony w dziewiętnastym stuleciu w park krajobrazowy[4]. W pobliżu stoją budynki gospodarcze dawnego folwarku i dwie oficyny dworskie[4].


Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 82. [dostęp 21.03.2017].
  2. a b c d Leszek Kajzer, Stanisław Kołodziejski, Jan Salm, Leksykon Zamków w Polsce, wyd. Arkady, Warszawa 2001, s. 420-421
  3. a b c d e f g Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 318-323. ISBN 978-83-89102-63-8.
  4. a b c d e f Damian Dąbrowski: Ratno Dolne. [w:] Pałace Śląska [on-line]. [dostęp 2017-03-21].

Bibliografia

  • Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.