34 Komenda Odcinka Lubaczów
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy / Komendanci | |
| Pierwszy |
mjr Mikołaj Demiduk[1] |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
8 Oddział OP (1945-1946) |
| Skład | |
34 Komenda Odcinka Lubaczów – samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
34 Komenda Odcinka sformowana została w 1945 w strukturze 8 Oddziału Ochrony Pogranicza[2].
Organizowała się z żołnierzy 9 DP i do stycznia 1946, wraz ze strażnicami 154-157, stacjonowała w Przemyślu[3]. 25 stycznia 1946 komenda wraz ze swoimi strażnicami wymaszerowała do Lubaczowa. Tam strażnice kwaterowały do czerwca 1946[4].
We wrześniu 1946 odcinek wszedł w skład Rzeszowskiego Oddziału WOP nr 8[a]. W 1948, na bazie 34 Komendy Odcinka sformowano Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 29[b].
Działania bojowe[edytuj | edytuj kod]
1 lutego 1946 batalion 9 Dywizji Piechoty i grupa operacyjna 34 komendy odcinka Lubaczów otoczyli w lesie pod Narolem zgrupowanie UPA. Żołnierze WOP zaatakowali obradującą na polanie grupę upowców. W toku walki przeciwnik poniósł duże straty w zabitych i rannych. Spalono szałasy, zdobyto wiele sztuk broni i amunicji oraz sprzętu wojskowego. W akcji ranny został szer. Roman Sucholaz[5].
14 marca 1946 pododdział 34 komendy odcinka pod dowództwem ppor. Franciszka Kędziora ochraniał komisję Departamentu WOP jadącą do Przemyśla. W rejonie Bachory[c] wpadł w zasadzkę UPA. W walce polegli lub zostali zamordowani ppor. Franciszek Kędzior i 16 żołnierzy ochrony oraz dwaj oficerowie komisji: mjr Jakub Tumanów i por. Jan Bartoszewski. Uratował się ciężko ranny kpr. Stanisław Chruszczyk uznany przez napastników za zabitego. Udało się również wycofać do lasu kpt. Piorunowowi i szer. Superczyńskiemu[6].
10 kwietnia 1946 grupa rozpoznawcza 34 komendy odcinka pod dowództwem ppor. Konstantego Kucharczuka wykryła w rejonie m. Bachory duże zgrupowanie UPA. Wspólnie z przysłanym wzmocnieniem, w toku dwudniowych walk, zniszczyła 12 zamaskowanych ziemianek i szałasów oraz zabiła 12 upowców zdobywając 4 rkm, 5 kb, 2 pm i znaczną część dokumentów[6].
21 czerwca 1946 grupa operacyjna komendy pod dowództwem mjr. Manko stoczyła walkę z oddziałem UPA w lasach między Łukawicami a Wielkimi Oczami. Zabito 6 upowców. Dwóch żołnierzy zostało rannych[7].
9 sierpnia 1946 w rejonie wsi Werchrata, Dziewięcierz plut. Franciszek Gorlik i kpr. Tadeusz Płachecki, ubezpieczając żniwiarzy 34 komendy i strażnicy Wielkie Oczy, zaskoczyli i obezwładnili ubezpieczenie sotni UPA biwakującej w Lesie Monastyrskim. Powiadomiony dowódca akcji zaatakował sotnie, biorąc do niewoli 8 osób oraz dużą część broni, amunicji i żywności[7].
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Dyslokacja 34 Komendy Odcinka przedstawiała się następująco[8]:
- komendantura odcinka i pododdziały sztabowe – Lubaczów
- 154 strażnica – Mosty Małe
- 155 strażnica – Dziewięcierz
- 156 strażnica – Sieniawka
- 157 strażnica – Wielkie Oczy
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0153/org.z 21.09.1946. → Jackiewicz 1998 ↓, s. 115
- ↑ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 55/Org z 20.03.1948. → Jackiewicz 1998 ↓, s. 117
- ↑ Miejscowość Bachory leżała niedaleko Wólki Zapałowskiej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ławski 1974 ↓, s. 255.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 111.
- ↑ Historia POWOP ↓, s. 20.
- ↑ Historia POWOP ↓, s. 21.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 112-113.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 113.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 114.
- ↑ Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Archiwum Straży Granicznej, Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
- ASGran. Historia Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Przemyśl 1956