Strażnica WOP Karpacz
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1945 |
| Rozformowanie |
1 czerwca 1957 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
1 strażnica WOP Wolfschau |
| Kontynuacja |
Placówka WOP Śnieżne Kotły |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Wolfschau/Wilcza Poręba/Karpacz – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 1 komendy odcinka Szklarska Poręba jako 1 strażnica WOP[1] (Wolfschau)[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[3]. Miejscem stacjonowania strażnicy był późniejszy Dom Wczasowy „Anilana” przy ul. Wilcza 9/11 w Karpaczu.
W 1947 została przeformowana na strażnicę I kategorii[4] o stanie 55 wojskowych[5].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 strażnica została włączona w struktury 12 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 81 batalionu WOP w Szklarskiej Porębie.
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[a], a strażnica WOP Karpacz I kategorii otrzymała nr 2[7]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Karpacz była 2. w 8 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
1 czerwca 1957 rozwiązano strażnicę nr 2 Karpacz i strażnicę nr 3 Śnieżka[b]. W ich miejsce sformowano dwie placówki: Śnieżka i Śnieżne Kotły[c].
Ochrona granicy[edytuj | edytuj kod]
1. strażnica WOP Wilcza Poręba do 16 listopada 1950 wystawiała placówkę WOP „Wierchy”, która w tym dniu spłonęła, a znajdowała się na rozwidleniu szlaków prowadzących na Śnieżkę, na Równi pod Śnieżką. Stacjonowała tam drużyna strzelców, która przez 7 dni ochraniała granicę państwową i w tym dniu PTT przekazało dla WOP całe II piętro – 12 pokoi w budynku schroniska „Dom Śląski”[d][8].
Strażnice sąsiednie[edytuj | edytuj kod]
Dowódcy strażnicy[edytuj | edytuj kod]
- por. Kazimierz Demski (był w 10.1946)[e]
- ppor. Edward Zawalonka (1952–1953).
Siły i środki strażnicy[edytuj | edytuj kod]
Siły i środki strażnicy WOP w 1945 podano za: Jerzy Prochwicz, Powstanie Wojsk Ochrony Pogranicza (w pięćdziesiątą rocznicę powstania), s. 46.
| Siły i środki strażnicy WOP w 1945 r. | ||
|---|---|---|
| Stan osobowy | Uzbrojenie | Konie |
| oficerowie – 3 podoficerowie – 11 szeregowcy – 42 |
pistolety – 3 pistolety maszynowe, RKM – 25 karabiny wyborowe – 2 karabiny – 23 szable – 7 |
wierzchowce – 11 taborowe – 2 |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[6].
- ↑ Zarządzenie dowódcy Wojsk Wewnętrznych nr 07 z 26.04.1957 i rozkaz dowódcy WOP nr 040/org. mob z 4.03.1957.
- ↑ Zarządzenie MSW 034/57/WW z 21.02.1957 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 44).
- ↑ Decyzją z 2 stycznia 1951 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Jeleniej Górze przekazało w zarząd i użytkowanie dla jednostki wojskowej JW 1134 jedno piętro – 12 pokoi w budynku schroniska „Dom Śląski”.
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 054 z 19.10.1946 (Rozkazy personalne DWOP ↓)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia ŁBWOP ↓, s. 53-54.
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Historia ŁBWOP ↓, s. 56.
- ↑ Zaręba 2008 ↓, s. 53-54.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.2.
- ↑ Dom Śląski – Historia. domslaski.pl. [dostęp 2020-10-01]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Grzegorz Zaręba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 3/08, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Archiwum Straży Granicznej,zespół arch. DWOP sygn. 217/143 k. 120–121. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
- Historia Łużyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza z lat 1945–1991 (Archiwum Straży Granicznej). Szczecin.
- Archiwum Straży Granicznej, Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
