92 Batalion WOP

92 Batalion WOP
Batalion graniczny LB WOP Gubin

Batalion graniczny ŁB WOP Gubin

Byłe koszary WOP w Gubinie (2007)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1951; 1984
Rozformowanie	1976; 1991
Tradycje
Rodowód	7 odcinek WOP 32 batalion OP
Dowódcy
Pierwszy	mjr Arkadiusz Rozenkier
Ostatni	ppłk Jan Malewski
Organizacja
Numer	JW 1707 JW 3407
Dyslokacja	Gubin
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	9 Brygada WOP Lubuska Brygada WOP Łużycka Brygada WOP

Strażnice 92 batalionu WOP

Strażnica WOP Gubin (2009)

Strażnica WOP Żytowań (lipiec 2009)

Strażnica WOP Polanowice (2017)

Strażnica WOP Strzegów (2014)

92 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza – zlikwidowany samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczą na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu MBP nr 043/org. z 3 czerwca 1950, na bazie 10 Brygady Ochrony Pogranicza, sformowano 9 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza, a z dniem 1 stycznia 1951 gubiński 32 batalion przemianowano na 92 batalion WOP. Sztab batalionu stacjonował nadal przy ulicy Wyzwolenia.

W 1951 odbudowany został z ruin i częściowo uzupełniony nowym budownictwem kompleks koszarowy przy ul. Sportowej. W październiku sztab 92 batalionu WOP przeniesiono do nowego kompleksu.

W 1957 w batalionie zorganizowano etatowy pluton odwodowy.

W 1958 przeformowano batalion i przemianowano na batalion graniczny WOP Gubin.

W 1965 rozformowano batalion graniczny. Z Krosna Odrzańskiego do Gubina przedyslokowano brygadową szkołę podoficerską. W 1968 powtórnie został sformowany techniczny batalion graniczny pod dowództwem ppłk. Alfreda Sabinicza.

W 1976 rozwiązano batalion. W jego miejsce zorganizowano sekcję zwiadu, kompanie odwodowe i grupy zabezpieczenia techniczno–kwatermistrzowskiego.

Po stanie wojennym utworzono batalion graniczny WOP Gubin. Dowódcą został mjr Jan Malewski.

W listopadzie 1989 rozformowano Lubuską Brygadę WOP, a gubiński batalion wszedł w podporządkowanie Łużyckiej Brygady WOP .

Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7 maja 1991 w sprawie rozwiązania jednostek WOP oraz utworzenia jednostek organizacyjnych Straży Granicznej Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 rozwiązać Batalion Graniczny Łużyckiej Brygady WOP w Gubinie istniejący według etatu nr 44/0100 o stanie osobowym na okres „W” 639 żołnierzy i 13 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 552 żołnierzy i 13 pracowników cywilnych.

Struktura organizacyjna

Struktura na początku lat 50.

• dowództwo, sztab i pododdziały batalionowe – Gubin → 51°58′01″N 14°42′42″E
• 27 strażnica – Strzegów → 51°49′15″N 14°37′13″E
• 28 strażnica – Polanowice → 51°53′22″N 14°41′16″E
• 30 strażnica – Sękowice
• 31 strażnica – Gubin → 51°57′50″N 14°42′38″E
• 34 strażnica – Żytowań → 52°01′01″N 14°44′59″E
• GPK Gubin.

Struktura (zmieniona numeracja strażnic) w (1954) i 1955

• dowództwo, sztab i pododdziały batalionowe – Gubin
• (35) 8 strażnica WOP Strzegów
• (36) 9 strażnica WOP Polanowice
• (37) 10 strażnica WOP Sękowice
• (38) 11 strażnica WOP Gubin
• (39) 12 strażnica WOP Żytowań
• Graniczna Placówka Kontrolna Gubin.

1 stycznia 1960 batalionowi WOP Gubin podlegały:

• 10 strażnica WOP II kategorii Żytowań
• 11 strażnica WOP I kategorii Gubin
• 12 strażnica WOP I kategorii Sękowice
• 13 strażnica WOP III kategorii Polanowice
• 14 strażnica WOP II kategorii Strzegów.

Struktura batalionu i numeracja strażnic na dzień 1.01.1964.

• 9 strażnica WOP lądowa II kategorii Żytowań
• 10 strażnica WOP lądowa I kategorii Gubin
• 11 strażnica WOP lądowa I kategorii Sękowice – rozformowana w 1966
• 12 strażnica WOP lądowa III kategorii Polanowice
• 13 strażnica WOP lądowa II kategorii Strzegów

W marcu 1968 batalionowi technicznemu WOP Gubin podlegały:

• Strażnica techniczna WOP nr 9 Żytowań typ I
• Strażnica techniczna WOP nr 10 Gubin typ II
• Pluton kontroli ruchu granicznego Gubin
• Szkolna strażnica techniczna Gubin
• Strażnica techniczna WOP nr 11 Polanowice typ I
• Strażnica techniczna WOP nr 12 Strzegów typ III.

Struktura w latach 80:

• Dowództwo, sztab i pododdziały batalionowe – Gubin
• Strażnica WOP Sobolice
• Strażnica WOP Przewóz
• Strażnica WOP Łęknica
• Strażnica WOP Olszyna
• Strażnica WOP Zasieki
• Strażnica WOP Strzegów
• Strażnica WOP Polanowice
• Strażnica WOP Gubin
• Strażnica WOP Żytowań.

Dowódcy batalionu

• mjr Arkadiusz Rozenkier (1951–1952)
• mjr Stefan Sobolewski (1952–1956)
• mjr Mieczysław Zakrzewski (1956–1965)
• mjr Albert Sabinicz (1968–1976)
• ppłk Jan Malewski (1984–1991).

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939–1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011. ISBN 978-83-88059-54-4.
• Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204. (pol.).
• Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16]. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej, Zarys historii Lubuskiej Brygady WOP. Szczecin. sygn. 327/101.