Graniczna Placówka Kontrolna Miłów

GPK Miłów

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Organizacja
Dyslokacja	Gubin; Krosno Odrzańskie; Miłów
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	2 Oddział OP 2 Oddział WOP (9) Lubuska Brygada WOP KW MO Łużycka Brygada WOP

Żołnierze GPK Miłow w latach 50. XX w.

Graniczna Placówka Kontrolna Gubin/ Krosno Odrzańskie/Miłów – pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na przejściu granicznym z Niemcami Miłów - Eisenhüttenstadt.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W październiku 1945 Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy 51 przejściowych punktów kontrolnych.

Dowódca Okręgu Wojskowego nr III Poznań, rozkazem organizacyjnym nr 2 z 8 listopada 1945, nakazał sformować na terenie Gubina dwa przejściowe punkty kontrolne kategorii III według etatu 8/12 . PPK nr 4 kolejowy nakazał rozmieścić w okolicach wioski Zamsz, a drogowy nr 5 przy moście na Nysie. Obsady PPK Gubin faktycznie rozmieszczone zostały w Gubinie w koszarach przy ul. Wyzwolenia. Obsady PPK etatowo składały się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego. Termin zakończenia formowania planowano na 15 listopada 1945. Żołnierzy miał wyznaczyć dowódca 5 Dywizji Piechoty. Jako że most na Nysie w 1946 był rozebrany, 18 lutego 1946 szef Wydziału WOP mjr Lucjan Józef Kępiński nakazał dowódcy PPK nr 5 pełnić służbę w rejonie mostu kolejowego, ale i wysyłać patrole do centrum miasta.

Jesienią 1946 przeprowadzono reorganizację jednostek WOP. Gubiński drogowy PPK nr 5 Gubin przeformowano do kategorii C według etatu 7/12 o stanie 18 wojskowych i 1 kontraktowy. Wiosną 1947 nastąpiła kolejna reorganizacja WOP. Dowódca Okręgu Wojskowego Poznań nakazał do 15 kwietnia 1947 przenieść drogowy przejściowy punkt kontrolny kategorii C w Gubinie z etatu 7/12 na etat nr 7/35 kategorii D o stanie osobowym 13 wojskowych i 1 kontraktowy. Został on też przedyslokowany do Krosna Odrzańskiego i rozpoczął wypełniać rolę rzecznego przejściowego punktu kontrolnego. Latem 1947 przejściowe punkty kontrolne przemianowano na graniczne placówki kontrolne. W Krośnie Odrzańskim rzeczna Graniczna Placówka Kontrolna otrzymała nr 5.

W 1948 placówka w Krośnie Odrzańskim przyjęła nazwę Granicznej Placówki Kontrolnej Ochrony Pogranicza nr 6 kategorii D. Stacjonowała przy ulicy Świerczewskiego 7. W 1948 Graniczna Placówka Kontrolna nr 6 „Krosno n/O” (rzeczna) podlegała 10 Brygadzie Ochrony Pogranicza.

Potem przeniesiona została do Miłowa. GPK Miłów podporządkowane było bezpośrednio pod sztab brygady, w tym także pod względem zaopatrzenia kwatermistrzowskiego. W 1960 w GPK Miłów zlikwidowana została służba zasadnicza. GPK stała się jednostką kadrową.

W latach 1965–1971 graniczne placówki kontrolne podporządkowane były Komendom wojewódzkim Milicji Obywatelskiej.

Dowódcy placówki

• kpt. Michał Studziński (31.12.1945–1946)
• p.o. por. Józef Fabrowski
• por. Sylwester Achtelik (?–1952)
• kpt. Czesław Karolewski (1952– 4.12.61)
• por. Antoni Włodarczyk (7.02.62–?)
• kpt. Stanisław Sikora (5.09.1972–?)
• kpt. Władysław Janiszewski

Bibliografia

• Dorota Arseniuk-Siwczyk. Z historii WOP w Gubinie. „Gubin i okolice”. 3 (26), 2014. Gubin: Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Gubińskiej. 
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945-1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, sygn. D WOP 217/32 k. 56-60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945
• ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965