1 Komenda Odcinka Szklarska Poręba
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1945 |
| Rozformowanie |
24 kwietnia 1948 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy / Komendanci | |
| Pierwszy |
mjr Antoni Dorożyński[1] |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Szklarska Poręba |
| Formacja | |
| Podległość |
1 Oddział OP (1945–1946) |
| Skład | |
1 Komenda Odcinka Szklarska Poręba – rozformowany samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na granicy polsko-czechosłowackiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
1 Komenda Odcinka sformowana została w 1945 w strukturze organizacyjnej 1 Oddziału Ochrony Pogranicza[2]. Komenda odcinka przejęła ochronę granicy państwowej na odcinku: od Stoku Izerskiego do Przesieki, od 3. batalionu 33 Pułku Piechoty 7 Dywizji Piechoty dowodzonego przez por. Bogdana Mariana Gintera, którego pododdział pełnił służbę na granicy od 30 maja do 16 października 1945. Dowództwo i pododdziały batalionu zakwaterowane były w Szklarskiej Porębie, w budynku przy ul. Franiszkańskiej[a][3]. Budynek szkoły jak i pobliskie budynki przed II wojną światową należały do zakonu. Po wejściu na te tereny wojsk polskich zorganizowano tam kwatermistrzostwo, sztab oddziału i areszt, a w pozostałych budynkach koszary wojskowe[4].
We wrześniu 1946 odcinek wszedł w skład Łużyckiego Oddziału WOP nr 1[b].
W latach 1947–1948 komenda zmieniła swoją siedzibę i przeprowadziła się do dawnego szpitala dla psychicznie i nerwowo chorych przy ul. 1-go Maja[3].
Na bazie 1 Komendy Odcinka 24 kwietnia 1948 sformowano samodzielny batalion Ochrony Pogranicza nr 12[c].
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Dyslokacja 1 Komendy Odcinka w 1946 przedstawiała się następująco[6]:
- komendantura odcinka i pododdziały sztabowe – Szklarska Poręba
- 1 strażnica – Karpacz (Wilcza Poręba)[7]
- 2 strażnica – Hinter Zaalberg (Matejkowice)[7]
- 3 strażnica – Bande (Kamieńczyk)[7][d]
- 4 strażnica – Karlsthal/Jacobsthal (Jakuszyce)[7]
- 5 strażnica – Karlsthal (Orle)[7].
Komendanci odcinka[edytuj | edytuj kod]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
29–30 maja 2015 odbyły się uroczystości rocznicowe związane z objęciem ochroną granicy przez Wojsko Polskie i z utworzeniem w Szklarskiej Porębie garnizonu WOP. Celem przyświecającym wszystkim poczynaniom było przypomnienie istotnych dla kraju i Szklarskiej Poręby wydarzeń, upamiętnienie ich poprzez ustawienie obelisku, upowszechnienie wiedzy szczególnie wśród najmłodszego pokolenia i podziękowanie ludziom dbającym o bezpieczeństwo w tamtych latach[9][10].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Położenie pierwszej siedziby komendy odcinka Szklarska Poręba → 50°49′58″N 15°31′47″E/50,832889 15,529778.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0153/org. z 21.09.1946[2].
- ↑ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 55/Org z 20.03.1948[5].
- ↑ Strażnica znajdowała się początkowo w byłym schronisku górskim przy wodospadzie Kamieńczyka.
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 054 z 19.10.1946[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Ławski 1974 ↓, s. 253.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 41.
- ↑ a b c Pieter 2015 ↓, s. 124.
- ↑ SZTAB III Bat. 33. P.P.. [w:] Urząd miejski w Szklarskiej Porębie [on-line]. szklarskaporeba.pl, 2018-07-04. [dostęp 2021-04-30]. (pol.).
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 43.
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ a b c d e Historia ŁBWOP ↓.
- ↑ Rozkazy personalne DWOP ↓.
- ↑ 70 Rocznica Objęcia Ochroną Granicy w Karkonoszach i Górach Izerskich przez Wojsko Polskie. 24jgora.pl, 2015-05-22. [dostęp 2021-04-17]. (pol.).
- ↑ 70 lat WOP w Szklarskiej Porębie. [w:] StrimeoTV [on-line]. youtube.com, 2015-05-30. [dostęp 2021-04-17]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jerzy Prochwicz, Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945–1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Zygmunt Pieter: Szkic historyczny. W: Leszek Kosiorowski (informacje zebrał): Tam za górą jest granica... 70 lat WOP, Wspomnienia o Wojskach Ochrony Pogranicza z okazji 70-lecia powstania. Szklarska Poręba: Wydawnictwo AD REM ul. Okrzei 12, 58-500 Jelenia Góra, 2015, s. 123–125. ISBN 978-83-64313-90-5.
- Archiwum Straży Granicznej, zespół arch. ŁB WOP, sygn.3035/20. Historia Łużyckiej Brygady WOP 1945–1991.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 120–121. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
