43 Komenda Odcinka Rajcza
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
2 listopada 1945 |
| Rozformowanie |
24 kwietnia 1948 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy / Komendanci | |
| Pierwszy |
mjr Gienadij Błaszkiewicz |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
| Skład | |
43 Komenda Odcinka Rajcza/Żywiec – zlikwidowany samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na granicy polsko-czechosłowackiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
43 Komenda Odcinka sformowana została w 1945 roku w Rajczy, w strukturze 9 Oddziału Ochrony Pogranicza w Nowym Sączu[1]. 2 listopada 1945 roku rozpoczęto służbę w ochronie granicy państwowej[2].
Meldunek z 26 sierpnia 1946 do dowódcy Okręgu Wojskowego nr 5 dotyczący warunków bytowych panujących w komendzie 43. Odcinka 9. Oddziału WOP w Rajczy[a][3].
- [...] Budynek mieści się na wsi w okolicy górskiej. Budynek murowany jednopiętrowy skupiony ogrodzony w stanie dobrym, suchy. W całym budynku okna pojedyncze, należy wykończyć oszklenie izby chorych, wyremontować łaźnię, odmalować sale żołnierskie, kanalizacja nieczynna. Komenda posiada jedną studnię klozet nie skanalizowany na sześć oczek. Piece kaflowe dające wystarczającą ciepłotę, oświetlenie elektryczne wystarczające, oświetlenie korytarzy i ustępów niedostateczne. Na jednego żołnierza przypada jednocześnie 15 m². Żołnierze śpią na łóżkach żelaznych, zaopatrzonych w sienniki. Wszyscy posiadają wystarczającą ilość koców i bielizny pościelowej. Żołnierze przechowują rzeczy osobiste w szafkach. Magazyn żywnościowy jak również stołówki dla oficerów i szeregowych są w trakcie remontu. Izolatora brak.
We wrześniu 1946 roku 43 Komenda Odcinka została włączona w struktury Krakowskiego Oddziału WOP nr 9 w Krakowie[b], a sztab komendy przeniesiono z Rajczy do Żywca[4].
24 kwietnia 1948 roku, na bazie 43 Komendy Odcinka sformowano Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 57[c].
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Dyslokacja 43 Komendy Odcinka przedstawiała się następująco[5]:
- komendantura odcinka i pododdziały sztabowe – Rajcza
- 195 strażnica WOP Korbielów
- 196 strażnica WOP Złatna
- 197 strażnica WOP Glinka[6]
- 198 strażnica WOP Kolonia
- 199 strażnica WOP Zwardoń.
Wydarzenia[edytuj | edytuj kod]
- 1946 – 7 lipca żołnierze komendy, w lesie koło Zubrzycy i Babiej Góry, rozbili zbrojną grupę „Marka”. Zabito 8 osób, a 10 zatrzymano. Pozostali zbiegli na stronę Czechosłowacji. Zdobyto broń i amunicję nie ponosząc strat[7].
- 1946 – lipiec, pododdziały zbrojnego podziemia dokonały napadu na szefa sztabu komendantury nr 43 kpt. Siergieja Kapustina, wrzucając granat przez okno do jego mieszkania[8].
- 1946 – pododdziały zbrojnego podziemia w Krzyżowej zastrzelili zastępcę komendanta odcinka ds. wywiadu por. Kazimierza Szymańskiego[8].
Komendant odcinka[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ CAW, sygn. IV.510.5.10 s. 149, Meldunek nr 01039 z dn. 26.08.1946 k. 14.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0153/org. z 21.09.1946 roku (Jackiewicz 1998 ↓, s. 131).
- ↑ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 55/Org z 20.03.1948 roku (Jackiewicz 1998 ↓, s. 133).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 129.
- ↑ a b Historia KaBWOP ↓, s. 17.
- ↑ Kwiędacz 2023 ↓, s. 25.
- ↑ Historia KaBWOP ↓, s. 321.
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Jarosiński 2000 ↓, s. 80.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 132.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 131.
- ↑ Ławski 1974 ↓, s. 255.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945–1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Tadeusz Kwiędacz: Prawda na granicy : Inna historia Zbigniewa Plewy i Stanisława Kopika : Rajcza 1946–1947. Rafał Brzeziński (red.). Dzierżoniów: Edytor, 2023, s. 1–153. ISBN 978-83-65266-97-2.
- Archiwum SG. Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962.
- Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k. 119-123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
- Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.