Pałac w Krzyżowej
 nr rej. pałac A/4257/915/WŁ z 31.12.1982, park A/4255/1168/WŁ z 28.03.1986, folwark A/4254/1281/WŁ z 20.12.1989[1]
| |
 Pałac od południa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Krzyżowa 7, 58-112 Grodziszcze |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
F. A. Hammerschmidt |
| Rozpoczęcie budowy |
1712 r. |
| Ukończenie budowy |
1726 r. |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Świdnica  | |
 50°47′49,20″N 16°32′04,97″E/50,797000 16,534714
| |
| Strona internetowa | |
Pałac w Krzyżowej – zabytkowy[2] pałac w Polsce, w województwie dolnośląskim, w gminie Świdnica, w miejscowości Krzyżowa (powiat świdnicki); na południowym skraju Równiny Świdnickiej, nad rzeką Piławą.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pałac w Krzyżowej został wybudowany w latach 1712–1726 najprawdopodobniej według projektu Felixa Hammerschmidta dla rodziny von Zedlitz[3], na miejscu stojącego tu wcześniej dworu z XVI w., zniszczonego w trakcie wojny trzydziestoletniej[4]. Na polecenie Helmuta Karla von Moltke pałac został przebudowany w latach 1868–1869 według projektu berlińskiego architekta Gödekinga[4]. Następna przebudowa miała miejsce w latach 1891–1900[4].
W latach 1992–1997 przeprowadzono kompleksowy remont i rewaloryzację pałacu[4].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Pałac w Krzyżowej to neobarokowa, wysoko podpiwniczona, dwukondygnacyjna budowla wzniesiona na planie prostokąta, nakryta dachem mansardowym z lukarnami[4]. Fasada pałacu ma jedenaście osi i czteroosiowy pseudoryzalit[4]. Do wejścia głównego prowadzą kamienne, zwężające się schody z żelazną, kutą balustradą i półkolisty podest wysokiego parteru[4]. Główne wejście w ozdobnym portalu z dwiema kolumnami jońskimi po bokach potrzymującymi fronton zawierający kartusz z herbami Helmuta Karla von Moltke (po lewej) i Mary von Burt, ur. 1825 (po prawej). Wnętrza są dwutraktowe na wszystkich kondygnacjach[4].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Portal z herbami H. v. Moltke i M. v. Burt -
Herby Helmuta v. Moltke i Mary v. Burt -
Herb Helmuta K. von Moltke -
Herb Mary von Burt -
Pałac od zachodu -
Dawna stróżówka -
Dawna wozownia -
Płaskorzeźba Helmuta v. Moltke (wieża widokowa)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 170. [dostęp 2015-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 173. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ a b c d e f g h Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 194–199. ISBN 978-83-89102-63-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Masyw Ślęży. Równina Świdnicka. Kotlina Dzierżoniowska, t. 20, pod red. Marka Staffy, Wrocław: „I-Bis”, 2005, ISBN 83-85773-78-9, s. 268
- Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 31.