Pułk Piechoty im. Zawiszy Czarnego
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1918 |
| Rozformowanie |
1919 |
| Patron | |
| Tradycje | |
| Nadanie sztandaru |
15 marca 1919 |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
Pułk Piechoty im. Zawiszy Czarnego – oddział piechoty polskiej sformowany we Włoszech z jeńców armii austro-węgierskiej w 1918 roku w ramach Armii Polskiej we Francji.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]20 grudnia 1918 komenda obozu w La Mandria di Chivasso wydała rozkaz sformowania szóstego z kolei pułku[a] − pułku piechoty im. Zawiszy Czarnego[2]. Tworzenie tego oddziału polegało na grupowaniu szeregowców w dwustuosobowe grupy kompanijne. W pierwszych tygodniach zorganizowano dziewięć kompanii. Kompanie wchodziły w skład trzech batalionów. Ze starego rocznika sformowano kompanię rezerwową[1][4]. W kwietniu 1919, po likwidacji obozu jeńców w Santa Maria Capua Vetere, włączona została w skład pułku kompania karabinów maszynowych ppor. Feliksa Franka[5].
Żołnierze nie posiadali broni. Wobec powyższego szkolono ich z przedmiotów bojowych jedynie teoretycznie. Podstawą szkolenia była instrukcja opracowana przez mjr. Leona Radziwiłła oraz francuskie regulaminy wojskowe. Prowadzono zajęcia z historii Polski i geografii. Kładziono przede wszystkim nacisk na kształcenie obywatelskie. Wpajano zasady powinności obywatelskiej, służby wewnętrznej oraz samodyscypliny. Ćwiczono też gimnastykę i musztrę[6].
Z końcem kwietnia 1919 znaczna część pułku została przewieziona z Chivasso do Turynu i dalej ku granicy włosko-francuskiej w Mont Caenis. Po przekroczeniu granicy wojsko skierowano do Lyonu, gdzie nastąpiła reorganizacja oddziału[7]. Na bazie II batalionu[b] dawnego 7 pułku piechoty im. Zawiszy Czarnego zorganizowany został 20 pułk Strzelców Polskich[9]. Kadrę oficerską i podoficerską stanowili żołnierze francuscy ze stacjonującego w Lure 414 pułku piechoty[10]. Na bazie kolejnych batalionów sformowano 19 pułk Strzelców Polskich[11][12] i 21 pułk Strzelców Polskich[13].
Sztandar pułku
[edytuj | edytuj kod]Uroczystość wręczenia chorągwi 7 pułkowi im. Zawiszy Czarnego odbyła się 15 marca 1919 w obozie La Mandria di Chivasso. Obecni byli między innymi zastępca szefa misji KNP w Rzymie mjr Marian Dienstl-Dąbrowa, burmistrz Chivasso Bergandi oraz wojskowi przedstawiciele państw Ententy. Burmistrz w ciepłych słowach odniósł się do wysiłku polskich żołnierzy i jednocześnie zapewnił o swoim poparciu dla sprawy polskiej[c]. Następnie przemawiał komendant obozu, były dowódca pułku, kpt. Karol Golachowski. Po tych oficjalnych przemowach mjr Marian Dienstl-Dąbrowa wręczył chorągiew nowemu dowódcy pułku, por. Stanisławowi Kauckiemu. Po wręczeniu odbyła się defilada oddziału. Po defiladzie odbył się turniej sprawności o mistrzostwo obozu[14].
Żołnierze pułku
[edytuj | edytuj kod]| Dowódcy pułku[d] | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| kpt. | Karol Golachowski[1] | 20 XII 1918 – 15 II 1919 | komendant obozu La Mandria |
| por. | Stanisław Kaucki (p.o) | 15 III 1919[14] – | |
| kpt. | Jan Chlebek | IV 1919[14] – | |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W literaturze przedmiotu istnieją rozbieżności co do pełnej nazwy pułku. Witkowski podaje - 7 pułk im. Zawiszy Czarnego[1], Zakrzewski – pułk piechoty im. Zawiszy Czarnego, unikając numeru, a podając jedynie kolejność formowania (szósty)[2], Dobroński i Filipow – 7 pułk piechoty im. Zawiszy Czarnego[3].
- ↑ Według Witkowskiego zawiązkiem 20 psk był III batalion[8].
- ↑ Z okazji uroczystości burmistrz Chivasso przesłał na ręce premiera Włoch Vittorio Orlando specjalną depeszę. Pisał w niej: „Mieszczanie miasta Chivasso po wręczeniu sztandaru pułkowi wojsk polskich w La Mandria, zebrani na bankiecie, składają Waszej Ekscelencji najgorętszą prośbę, by konferencja pokojowa powróciła potężną, jedną i wielką ojczyznę polską"[3].
- ↑ Przedwojenna jak i powojenna literatura przedmiotu nieściśle podaje kto i kiedy dowodził pułkiem. Księga chwały piechoty wymienia tylko kpt. Golachowskiego, jednodniówka 71 pp jako pierwszego dowódcę wymienia kpt. Jana Chlebeka. Po nim funkcję tę miał objąć kpt. Golachowski. Nie wspomina się o p.o. dowódcy pułku por. Stanisławie Kauckim[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Witkowski 2016 ↓, s. 16.
- ↑ a b Zakrzewski 2016 ↓, s. 52.
- ↑ a b Dobroński i Filipow 1996 ↓, s. 4.
- ↑ Jednodniówka 71 pp 1930 ↓, s. 7.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 53.
- ↑ Dobroński i Filipow 1996 ↓, s. 3-4.
- ↑ Witkowski 2016 ↓, s. 19.
- ↑ Witkowski 2016 ↓, s. 20.
- ↑ Mazaraki 1929 ↓, s. 5.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 67.
- ↑ Jednodniówka 4 pspodh. 1930 ↓, s. 4.
- ↑ Legutko 1929 ↓, s. 5.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 79.
- ↑ a b c d Witkowski 2016 ↓, s. 18.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Dobroński, Krzysztof Filipow: Strzelcy kresowi z Zambrowa. 71 Pułk Piechoty. Białystok: Muzeum Wojska Polskiego w Białymstoku, 1996.
- Ferdynand Mazaraki: Zarys historii wojennej 71-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Jan Grochot: Zarys historii wojennej 72-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
- Jednodniówka 71 pułku piechoty z 26 września 1930, Zambrów 1930.
- Jednodniówka 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie w dniu święta pułkowego i poświęcenia chorągwi, 1924 (5.10). Cieszyn: 1924.
- Władysław Legutko: Zarys historii wojennej 4-go pułku Strzelców Podhalańskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Czesław Witkowski: 71 pułk piechoty w latach 1918-1939. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon, 2016. ISBN 978-83-65495-98-3.
- Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.