209 Pułk Piechoty (II RP)
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita
| |
|---|---|---|
| Sformowanie | 1939 | |
| Rozformowanie | 1939 | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | ppłk Józef Popek | |
| Działania zbrojne | ||
| kampania wrześniowa | ||
| Organizacja | ||
| Rodzaj sił zbrojnych | wojsko | |
| Rodzaj wojsk | piechota | |
209 Pułk Piechoty (209 pp) – dowództwo pułku piechoty Wojska Polskiego dla pomorskich batalionów piechoty typu specjalnego w 1939 roku.
Mobilizacja[edytuj | edytuj kod]
W zmianach do planu mobilizacyjnego „W” na rok 1939[1] ujęto sformowanie na terenie Okręgu Korpusu Nr VIII dwóch dowództw pułków piechoty dla pomorskich batalionów piechoty typu specjalnego z pododdziałami specjalnymi[2] ale bez plutonu artylerii piechoty:
- 208 pułku piechoty rezerwowej w Bydgoszczy, w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim[3]
- 209 pułku piechoty rezerwowej w Chełmnie, okresie zagrożenia, w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym[4].
Jednostką mobilizującą dla 208 pp (rez.) został 62 pułk piechoty z 15 DP[5], a dla 209 pp (rez.) - 66 Kaszubski pułk piechoty z 16 DP[6].
W skład obu pułków wejść miały pomorskie bataliony piechoty typu specjalnego formowane na bazie batalionów Pomorskiej i Chełmińskiej Brygady ON:
- Batalion Piechoty Nr 81 mob. przez 1 Batalion Strzelców w Chojnicach na bazie Tucholskiego Batalionu ON,
- Batalion Piechoty Nr 82 mob. przez II batalion 65 Starogardzkiego pułku piechoty w Gniewie na bazie Starogardzkiego Batalionu ON,
- Batalion Piechoty Nr 83 mob. przez 62 pułk piechoty w Bydgoszczy na bazie Kcyńskiego Batalionu ON,
- Batalion Piechoty Nr 84 mob. przez 2 Batalion Strzelców na bazie Kościerskiego Batalionu ON,
- Batalion Piechoty Nr 85 mob. przez 1 Batalion Strzelców na bazie Czerskiego Batalionu ON,
- Batalion Piechoty Nr 86 mob. przez 61 pułk piechoty wielkopolskiej na bazie Nakielskiego Batalionu ON.
Początkowo wszystkie bataliony miały być formowane w "grupie niebieskiej". Następnie przesunięto do "grupy zielonej" bataliony: tucholski, czerski i kościerski.
Patrząc na miejsce stacjonowania batalionów ON skład obu pułków powinien być następujący:
- 208 pp rez. (bataliony piechoty nr 81, 83 i 86),
- 209 pp rez. (bataliony piechoty nr 82, 84 i 85).
Przyjmując, że wszystkie pododdziały pułku mobilizowane były w tej samej grupie jednostek to skład uległ by zmianie i przedstawiał się następująco:
- 208 pp rez. (bataliony piechoty nr 82, 83 i 86),
- 209 pp rez. (bataliony piechoty nr 81, 84 i 85).
W planach na rok 1940 przewidywano wystawienie Dowództwa 210 pułku piechoty we Włocławku przez 14 pułk piechoty i Kwatery Głównej 48 Dywizji Piechoty (Rezerwowej) oraz włączenie do składu dywizji 31 pułku artylerii lekkiej.
W czerwcu 1939 podjęta została decyzja o przeformowaniu 12 batalionów ON typu II w bataliony ON typu specjalnego, w tym batalionów: kościerskiego, czerskiego, nakielskiego, tucholskiego, starogardzkiego i kcyńskiego. Powyższy plan zrealizowano w 25%. Do wybuchu wojny przeformowano tylko bataliony: żniński, koronowski i chorzowski.
Działania wojenne[edytuj | edytuj kod]
W kampanii wrześniowej żaden z pułków nie wystąpił w planowanym składzie. Kcyński Batalion ON (Batalion Piechoty Nr 83) razem ze Żnińskim i Wągrowieckim Batalionem ON podporządkowany zostały dowódcy 26 DP ze składu Armii „Poznań”. Pozostałe pododdziały weszły w skład wielkich jednostek i zgrupowań taktycznych podległych dowódcy Armii „Pomorze”: Zgrupowanie „Chojnice” (tucholski i czerski), Oddział Wydzielony „Kościerzyna” (kościerski) i 15 Wielkopolska Dywizja Piechoty (nakielski). Tylko Starogardzki Batalion ON (Batalion Piechoty Nr 82) wszedł w skład 209 pp (rez.).
Dowództwo 209 pp z pododdziałami specjalnymi sformowane zostało w dniach 24-25 sierpnia 1939 roku. Dowódcą pułku został podpułkownik Józef Popek. Jednostka weszła w skład Armii „Pomorze”. Generał dywizji Władysław Bortnowski podporządkował dowódcy pułku II batalion 65 pułku piechoty, Kompanię ON „Tczew” i 48 dywizjon artylerii lekkiej. Wszystkie pododdziały utworzyły Oddział Wydzielony „Wisła”, którego zadaniem była osłona 27 DP od wschodu i dozorowanie Wisły od Nogatu na północy do ujścia Osy do Wisły na południu. Wieczorem 1 września 1939 r. II/65 pp został przewieziony przez dwie kolumny samochodowe Armii "Pomorze" do odwodu macierzystej 16 DP w rejonie Grudziądza.
Obsada personalna 209 pp[edytuj | edytuj kod]
- Dowództwo 209 pp
- dowódca pułku – ppłk piech. Józef Popek
- II batalion 65 pułku piechoty
- Starogardzki Batalion ON
- 48 dywizjon artylerii lekkiej
- Kompania ON „Tczew”
- kompania przeciwpancerna typ II 209 pp - ppor. Władysław Golik
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nowe studium planu mobilizacyjnego "W" pod nazwą "W1" weszło w życie 15 maja 1939 r.
- ↑ Pododdziały specjalne pułku piechoty na stopie wojennej: kompania zwiadowców, kompania przeciwpancerna, pluton łączności, pluton pionierów, pluton artylerii piechoty, pluton przeciwgazowy.
- ↑ Jednostki oznaczone kolorem niebieskim przeznaczone były do osłony granicy zachodniej.
- ↑ Jednostki oznaczone kolorem zielonym były wzmacniane i formowane w okresie zagrożenia.
- ↑ 62 pp mobilizował się w "grupie niebieskiej".
- ↑ 66 pp mobilizował się w "grupie niebieskiej".
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3, s. 18, 218, 223,
- Konrad Ciechanowski, Armia „Pomorze”, Wydawnictwo MON, Warszawa 1983, ISBN 83-11-06793-7,
- Kazimierz Pindel, Obrona narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.