7 Brygada Ochrony Pogranicza
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1948 |
| Rozformowanie |
1950 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Główny Inspektorat OP |
| Skład |
patrz: brygada OP |
7 Brygada Ochrony Pogranicza – jedna z brygad w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Sformowana w 1948 na bazie Mazurskiego Oddziału WOP nr 5, na podstawie rozkazu MON nr 055/org. z 20 marca 1948. Brygada posiadała cztery bataliony, a stan etatowy wynosił 973 żołnierzy i 10 pracowników cywilnych[2]. Podporządkowana została Głównemu Inspektoratowi Ochrony Pogranicza. Zaopatrzenie nadal realizowane było przez kwatermistrzostwo okręgu wojskowego[3]. Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z 4 grudnia 1948, z dniem 1 stycznia 1949, Wojska Ochrony Pogranicza podporządkowano Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego[4]. Zaopatrzenie brygady przejęła Komenda Wojewódzka MO[3].
Sztab brygady stacjonował w Kętrzynie[5].
Aby nadać ochronie granic większą rangę, podkreślano wojskowy charakter formacji. Od 1 stycznia 1950 powrócono w nazwach jednostek do wcześniejszego określania: „Wojska Ochrony Pogranicza”[6]. Z dniem 1 stycznia 1951 weszła w życie nowa numeracja batalionów i brygad Wojsk Ochrony Pogranicza[7]. Na bazie 7 Brygady Ochrony Pogranicza powstała 19 Brygada WOP.
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
W 1948[8]:
- dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
- samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 3 – Braniewo
- samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 5 – Bartoszyce
- samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 9 – Węgorzewo
- samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 11 – Kowale Oleckie
Etat brygady przewidywał: 4 bataliony, 973 wojskowych i 10 pracowników cywilnych[9].
Na terenie odpowiedzialności brygady funkcjonowały trzy GPK[10]:
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 25 „Braniewo” (drogowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 26 „Bartoszyce” (kolejowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 27 „Korsze” (kolejowa)
Sztandar oddziału[edytuj | edytuj kod]
Sztandar Mazurskiemu Oddziałowi WOP nr 5 ufundowało społeczeństwo ziemi warmińsko-mazurskiej.
Na lewej stronie płatu sztandaru wyhaftowane są herby miast: Olsztyna, Bartoszyc, Kętrzyna i Olecka. Na drzewcu znajduje się 47 gwoździ pamiątkowych, a wśród nich gwoździe od powiatów granicznych z napisami: "Powiat Braniewski", "Powiat Kętrzyński", "Powiat Bartoszycki", "Powiat Landsberg" i "Powiat Węgorzewski"[11].
W kolejnych latach następowała zmiana numeracji jednostki jej nazwy, ale nie dokonywano już na nim żadnych zmian i poprawek.
Do Muzeum Wojska Polskiego przekazywany był dwukrotnie. Pierwszy raz 20 maja 1956, ale już 19 grudnia 1957 powrócił do Kętrzyna, aby po raz drugi wrócić do Muzeum WP 28 lipca 1964[11].
Dowódcy obrygady[edytuj | edytuj kod]
- mjr Władysław Kłonica
- płk Ilia Sznajdler
Przekształcenia[edytuj | edytuj kod]
5 Oddział Ochrony Pogranicza → 5 Mazurski Oddział WOP → 7 Brygada Ochrony Pogranicza → 19 Brygada WOP → Grupa Manewrowa WOP Kętrzyn i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Kętrzyn → 19 Oddział WOP → 19 Kętrzyński Oddział WOP
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 132.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 12–14.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 65–69.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 83.
- ↑ Goryński 2011 ↓, s. 73.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 194.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 84–85.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 66.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny pododdziałów WOP ↓, s. 7.
- ↑ a b Niedziela 1995 ↓, s. 10.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Tadeusz Niedziela: Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945-1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. 1995.
- Grzegorz Goryński. Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945 – 1965. Próba oceny – cz. I. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/11, 2011. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- Wykaz dyslokacyjny pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1948−1956, Szczecin, Archiwum Straży Granicznej.
- Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/9, Historia Kętrzyńskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Kętrzyn 1961.