Strażnica KOP „Kuczkuny”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1925 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Strażnica KOP „Kuczkuny” im. kpt. Stanisława Juszerackiego – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W 1924 w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 6 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 12 strażnic[1]. Strażnica KOP „Kuczkuny” w latach 1928 – 1939 znajdowała się w strukturze 2 kompanii KOP „Raków”[2][3][4][5][6][7][8] batalionu KOP „Iwieniec”[9][10] z pułku KOP „Wołożyn”[11]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej[12]. W 1930 strażnicy nadano imię kpt. Stanisława Juszerackiego[13].
W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku popolicyjnym[5]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączył trakt długości 6 km i droga polna długości 0,5 km[7].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[14]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[12].
Strażnica KOP „Kuczkuny” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 3 kilometrów 90 metrów od słupa granicznego nr 637 do 646[5], a w 1938 pododcinek szerokości 10 kilometrów 83 metrów od słupa granicznego nr 628 do 649[7].
Wydarzenia:
- W meldunku sytuacyjnym KOP za okres od 1 do 10 października 1928 odnotowano: Nieznani sprawcy tłukli kamieniami godło państwowe i numer na słupie 646[15].
Sąsiednie strażnice:
- strażnica KOP „Polikszty” ⇔ strażnica KOP „Mińska” - 1928[2], 1929[3], 1931[4], 1932[5], 1934[6]
- strażnica KOP „Szapowały” ⇔ strażnica KOP „Pomorszczyzna” - 1938[7]
Walki o strażnicę w 1939[edytuj | edytuj kod]
17 września 1939 strażnica „Kuczkuny” podjęła walkę. W jej zdobywaniu pomagała sowiecka artyleria. Po wystrzelaniu amunicji, dowodzona przez sierż. Rudolfa Trzosa, załoga zdołała się wycofać. Jednak 18 września dostała się do niewoli[16].
Dowódcy strażnicy[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ wieś Kuczkuny, gmina Raków, powiat mołodecki, województwo wileńskie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 23/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 55/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 85/1938.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 307.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 89.
- ↑ Szubański 1993 ↓, s. 277.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 218.
- ↑ a b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Głowiński 2018 ↓, s. 85.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Meldunek sytuacyjny KOP ↓, s. 33/1928.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 99.
- ↑ Listy płac bg „Iwieniec” ↓.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 193 i 306.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Tomasz Głowiński: Pułk KOP „Wołożyn” i chroniona przezeń granica (1929–1939). W: [red.] Artur Ochał, Michał Ruczyński, Paweł Skubisz: U polskich stali granic. W 90. rocznicę utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2018. ISBN 978-83-8098-528-5.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T.1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Listy płac batalionu granicznego KOP „Iwieniec” w latach 1925-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.