Kompania graniczna KOP „Kołosowo”
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Kołosowo” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 8 batalion graniczny [1][2], a w jego składzie 3 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 82 żołnierzy służby zasadniczej[a]. W 1939 roku 3 kompania graniczna KOP „Kołosowo” podlegała dowódcy batalionu KOP „Stołpce”[3].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[5].
3 kompania graniczna „Kołosowo” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 18 kilometrów 780 metrów[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Osinówka” z komendantury „Połoniewicze” oraz „Kołosowo” i „Prusinowo” z komendantury „Mohylno”[7].
Kompanie sąsiednie:
- 2 kompania graniczna KOP „Rubieżewicze” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Mikołajewszczyzna” – 1928[8], 1929[9], 1931[7], 1932[10], 1934[11], 1938[12]
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1938[13][14][9][7][15][11][12]
- 65 strażnica KOP „Samochwały” (Chutor Samochwały[b])
- 66 strażnica KOP „Kołosowo”[c]
- 67 strażnica KOP „Smolarnia”
- 68 strażnica KOP „Swierynowo”[d] (Świerynowo[e])
Organizacja kompanii 17 września 1939[16][17]:
- dowództwo kompanii
- 1 strażnica KOP „Samochwały”
- 2 strażnica KOP „Kołosowo”
- 3 strażnica KOP „Smolarnia”
- 4 strażnica KOP „Świerynowo”
Dowódcy kompanii[edytuj | edytuj kod]
- kpt. Zygmunt Śliwa[f] (- 1939)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 366
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Chutor Samochwały → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ folwark Kołosowo, gmina Stołpce, powiat stołpecki, województwo nowogródzkie
- ↑ wieś Swierynowo, gmina Świerżeń Nowy, powiat stołpecki, województwo nowogródzkie
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Świerynowo → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ Zygmunt Otto Śliwa (1901-1940), kpt. piech., w KOP od 1934 roku. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Kołosowo”. We wrześniu 1939 roku w składzie 3 pułku strzelców podhalańskich. Więzień obozu w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 753
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 89.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 299.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7 i 8/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1929.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 23 i 25/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 55/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 86/1938.
- ↑ Wykaz L.dz. 1040/2Br.OP. ↓.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1928.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 25/1932.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 308.
- ↑ Grzelak 2001 ↓, s. 187.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 2 Brygady KOP nr L.dz. 1040/2Br.OP.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.