Placówka wywiadowcza KOP nr 1
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Numer |
kryptonimowy: 38[a] |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Placówka wywiadowcza KOP nr 1 – organ wykonawczy wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Placówka utworzona została w lipcu 1929 w Suwałkach[2]. Wchodziła w skład Brygady KOP „Grodno”[3]. Pod względem pracy wywiadowczej podlegała szefowi Ekspozytury Nr 1 „Wilno” Oddziału II SG[4], pod względem pracy kontrwywiadowczej szefowi Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK III Grodno[5], natomiast pod względem wyszkolenia wojskowego dowódcy Brygady KOP „Grodno”[6]. Pod względem administracyjno-gospodarczym placówka była przydzielona do 29 batalionu odwodowego w Suwałkach[7]. W maju 1934 placówka mieściła się przy ul. Kościuszki 40 na I pietrze, w domu prywatnym, jednopiętrowym, natomiast oficer eksponowany placówki w Oranach zajmował lokal na I piętrze w budynku stacji kolejowej Orany[8].
Zgodnie z etatem placówka liczyła 3 oficerów[b], 3 podoficerów i 4 szeregowych[5].
W 1934 placówkę przeniesiono do Grodna[2][9]. W 1937 jednostką administracyjną dla placówki nr 1 był batalion KOP „Orany”[10].
W 1939 placówka wywiadowcza KOP nr 1 „Grodno” podlegała nadal szefowi Ekspozytury nr 1 Oddziału II SG[11].
Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]
Kierownicy placówki:
- por. piech. Marian II Kamiński[c] (p.o. 1929 – )
- kpt. piech. Marian Czesław Bajerlein[d] (24 XI 1932[12] − 1939)
Oficerowie:
- kpt. piech. Zygmunt Brodowski (1929 - 26 III 1931 → 76 pp)
Obsada placówki w lipcu 1929[13]
- kierownik placówki − vacat
- oficer ofensywny − por. Ługowski Mieczysław
- oficer przemytniczy (p.o. kier.) − por. Kamiński Marian
Obsada personalna w marcu 1939[9][e]:
- kierownik placówki – kpt. adm. (piech.) Marian Czesław Bajertein
- oficer placówki – kpt. piech. Alfons Jakubianiec (od VI 1937[15])
- oficer placówki – kpt. adm. (piech.) Józef Pilarski
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zarządzenie szefa sztabu Korpusu Ochrony Ochrony Pogranicza ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
- ↑ Byli to: kierownik placówki (major), oficer do spraw wywiadu zaczepnego (kapitan), oficer do spraw kontrwywiadu i spraw przemytniczych (kapitan) → Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 1/zał.1
- ↑ Marian II Kamiński urodził się 19 sierpnia 1892. W placówce pełnił służbę na stanowisku oficera przemytniczego. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 149, 253 Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 90, 909
- ↑ Marian Czesław Bajerlein (1891-1961), Muzeum polskich formacji granicznych [1].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 428.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 1.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 41.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 50.
- ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 40.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.7580/Wyw.Org./31 ↓, s. 2.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 2.
- ↑ Sprawozdanie z kontroli Placówki Wywiadowczej KOP Nr 1 „Suwałki” przeprowadzonej w dniach 10-16 maja 1934 r.. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.4940, s. 340–361 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-18].
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 921.
- ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 1 zał. 47.
- ↑ Prochwicz 2002 ↓, s. 32.
- ↑ Obsada oficerska wywiadu KOP ↓, s. 4.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 98.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rozkaz tajny nr 6 Szefostwa Wywiadu KOP z 26 czerwca 1937. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.7, s. 25–28 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-27].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Regina Czarnecka: Oddział II Sztabu Głównego (Generalnego) w latach 1921-1939. [dostęp 2016-03-04].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T.1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz. Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza 1924-1939. „Problemy Ochrony Granic”. 22, 2002.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Wykazy imienne całkowitej obsady oficerskiej oraz zmian stanu oficerów Szefostwa Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1933-1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji służby wywiadu nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 z 15 lipca 1929.
- Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji służby wywiadowczej nr L.dz.7580/Wyw.Org./31 z 19 listopada 1931.
- Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937.