Kompania graniczna KOP „Rykonty”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Rykonty” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych nr 1099 ze stycznia 1926, w trzecim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 22 batalion graniczny [1], a w jego składzie 2 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 94 żołnierzy służby zasadniczej[b]. W 1939 1 kompania graniczna KOP „Rykonty” podlegała dowódcy batalionu KOP „Troki”[2].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[3]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[4].
2 kompania graniczna „Rykonty” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 24 kilometrów 870 metrów[5].
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 1 kompania graniczna KOP „Rudziszki” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Gudulin” – 1928[6]
- 1 kompania graniczna KOP „Rudziszki” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Plekiszki” – 1929[7], 1932[8]
- 1 kompania graniczna KOP „Rudziszki” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Gudulin” – 1934[9]
- 1 kompania graniczna KOP „Rudziszki” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Mejszagoła” – 1938[10]
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1929[6][7]
- strażnica KOP „Miciuny”
- strażnica KOP „Wiłuniszki”
- strażnica KOP „Łoździany”
- strażnica KOP „Puhajnia”
- strażnica KOP „Surmańce”
- strażnica KOP „Karmazyny”
Strażnice kompanii w latach 1932 – 1934[8][9][c]
- strażnica KOP „Okmiany”[d]
- strażnica KOP „Miciuny”[e]
- strażnica KOP „Zawiasy”
- strażnica KOP „Surmańce”
- strażnica KOP „Karmazyny”
Strażnice kompanii w latach 1938 – 1939[10][2]
- strażnica KOP „Okmiana”[f]
- strażnica KOP „Józefowo”[g]
- strażnica KOP „Zawiasy”[h]
- strażnica KOP „Surmańce”[i]
- strażnica KOP „Karmazyny”[j]
Dowódcy kompanii[edytuj | edytuj kod]
- p.o. por. Jerzy Kuszelewski (był 31 VII 1928 − 21 X 1928)[11]
- p.o. por. Narcyz Misiewicz (21 X 1928 −)[12]
- p.o. por. Stanisław VIII Sokołowski (27 III 1930 − 14 I 1931)[13]
- kpt. Walerian Tumanowicz (12 III 1931 − 14 VI 1934) → kwatermistrz batalionu[14]
- kpt. Edmund Mieczysław Strużanowski (22 III 1934 −)[15]
- kpt. Bronisław Nykiel[k] (- 1939)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ wieś Rykonty, gmina Troki, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 364
- ↑ W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 odnoszą się do stanu sprzed 1937 → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Podumble”, „Poniewieżka”, „Kudruny”, „Józefowo”, „Zawiasy”, „Jateluny” → Szubański 1993 ↓, s. 277
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Okmiana → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ Po 1934 strażnicę „Miciuny” przeniesiono do Józefowa
- ↑ kolonia Okmiana, gmina Troki, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie
- ↑ wieś Józefowo, gmina Troki, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie
- ↑ zaścianek Zawiasy, gmina Troki, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie
- ↑ wieś Sjurmańce, gmina Mejszagoła, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie
- ↑ zaścianek Karmazyny I, gmina Mejszagoła, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie
- ↑ Bolesław Nykiel, kpt. piech., w KOP od 1938. Do mobilizacji dowódca 2 kompanii granicznej „Rykonty”. We wrześniu 1939 w składzie odtworzonego baonu KOP „Troki”. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 737
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ a b Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 291.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9/1929.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 13/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 52/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 82/1938.
- ↑ Obsada oficerska bg „Troki” ↓, s. 1 i 6.
- ↑ Obsada oficerska bg „Troki” ↓, s. 6.
- ↑ Obsada oficerska bg „Troki” ↓, s. 24 i 34.
- ↑ Obsada oficerska bg „Troki” ↓, s. 35 i 48.
- ↑ Obsada oficerska bg „Troki” ↓, s. 48.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Troki” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.