Kompania graniczna KOP „Bielczaki”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Ostatni |
por. Stanisław Herman |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Bielczaki” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 2 batalion graniczny [1][2], a w jego składzie 3 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 85 żołnierzy służby zasadniczej[b].
W 1939 3 kompania graniczna KOP „Bielczaki” podlegała dowódcy batalionu KOP „Bereźne”[3].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[5].
3 kompania graniczna „Bielczaki” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 21 kilometrów 800 metrów[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Piaskówka”, „Pereweźna” i „Łuczyce” z komendantury „Bronnica”[7].
Kompanie sąsiednie:
- 2 kompania graniczna KOP „Lewacze” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Hołyczówka” – 1928[8], 1929[9], 1931[7], 1932[10], 1934[11], 1938[12]
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1939[8][9][7][10][11][12][13][c]
- strażnica KOP „Berezówka”[d]
- strażnica KOP „Astrachanka”
- strażnica KOP „Ujście”[e]
- strażnica KOP „Frankopol”[f]
Dowódcy kompanii[edytuj | edytuj kod]
- kpt. Tadeusz Lipiński (był 1 X 1928 −)[14]
- kpt. Kazimierz Kordaszewski (był 31 X 1929 −)[14]
- kpt. Tadeusz Wittek[g] (28 III 1930 – 16 IV 1934 → przesunięty na stanowisko adiutanta batalionu)[14]
- kpt. Jan Bojarski (10 IV 1934 −)[14]
- por. Stanisław Herman (− 1939)[15]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ wieś Bielczaki, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 368
- ↑ W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku, odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice kompanii nr 3: „Berezówka”, „Astrachówka”, „Ujście St.” i „Frankopol” → Szubański 1993 ↓, s. 277.
- ↑ kolonia Berezówka, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ folwark Ujście, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ kolonia Frankopol, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ 26 stycznia 1934 sprostowano nazwisko Wittek na Witek[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 90.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 304.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1929.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 33/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 57/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 87/1938.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 311.
- ↑ a b c d e Obsada oficerska bg „Bereźne” ↓.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 205.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Bereźne” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.