Kompania graniczna KOP „Dundery”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Dundery” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-łotewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W drugim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, w 1925 sformowano 19 batalion graniczny [1], a w jego składzie 3 kompanię graniczną KOP „Obabie”. W 1930 3 kompania graniczna 19 batalionu KOP „Słobódka” stacjonowała w Gawryłowcach[2]. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 78 żołnierzy służby zasadniczej[a]. W 1939 3 kompania graniczna KOP „Dundery” podlegała dowódcy batalionu KOP „Słobódka”[3].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[5].
3 kompania graniczna „Dundery” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 44 kilometrów 445 metrów[6].
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 2 kompania graniczna KOP „Mieżany” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Druja” – 1929[7], 1931[8] w 1932[9], 1934[10] i 1938[11]
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Strażnice kompanii w 1929[7]
- strażnica KOP „Dubinowo”
- strażnica KOP „Świlimoście” (punkt przejściowy)
- strażnica KOP „Pawłowszczyzna”
- strażnica KOP „Szmaryszki”[b]
- strażnica KOP „Łapiny”
Strażnice kompanii w latach 1931 – 1934[8][9][10]
- strażnica KOP „Olszany”[c]
- strażnica KOP „Pawłowszczyzna”[d]
- strażnica KOP „Świlimoście”[e] (punkt przejściowy)
- strażnica KOP „Dumaryszki”[f] IV
- strażnica KOP „Łapiny”[g]
Strażnica KOP „Olszany” po 1934 przeniesiona została do Dubinowa[12]
W 3 kompanii KOP „Dundery” funkcjonowała strażnica KOP (punkt przejściowy) „Świlemieście” i strażnica KOP „Pawłowszczyzna”. W 1936 zlikwidowano strażnicę KOP „Pawłowszczyzna” i punkt przejściowy „Świlemieście”. Ich zadania przejęła strażnica „Świlemieście”[13]
Strażnice kompanii w 1938[11] i we wrześniu 1939[3]
- strażnica KOP „Dubinowo”[h]
- strażnica KOP „Świlemieście”
- strażnica KOP „Dumaryszki”
- strażnica KOP „Berce”[i] (?)
Dowódcy kompanii[edytuj | edytuj kod]
- por. Józef Josse (− 24 IX 1928)[2]
- kpt./mjr Wincenty Mendoszewski (24 IX 1928 − 7 IX 1929 → kwatermistrz 7 batalionu KOP)[2]
- kpt. Władysław Zych (17 IX 1929 −)[2]
- por. Oskar Fink (18 IV 1930 − 14 III 1931 → przeniesiony do 32 pp)[2]
- kpt. Franciszek Trojan (13 III 1931 − )[2]
- kpt. Roman Ligęza (31 III 1932 − )[2]
- kpt. Józef Łubnicki[j] ( – 1939)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 365
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Dumaryszki → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ zaścianek Olszany, gmina Plusy, powiat brasławski, województwo wileńskie
- ↑ wieś Pawłowszczyzna, gmina Plusy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Świlemieście, gmina Plusy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ kolonia Dumaryszki, gmina Plusy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Łapiny, gmina Plusy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Dubinowo, gmina Plusy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ zaścianek Berce, gmina Słobódka, powiat brasławski, województwo wileńskie
- ↑ Józef Łubnicki, kpt. piech., w KOP od 1936. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Dundery Folwark”. We wrześniu 1939 adiutant II batalionu piechoty 2 pułku piechoty KOP. W końcowych walkach kampanii wrześniowej dowódca kompanii piechoty I batalionu piechoty 8 pułku piechoty Legionów zgrupowania 3 Dywizji Piechoty Legionów → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 731
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ a b c d e f g Obsada oficerska bg „Słobódka” ↓.
- ↑ a b Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 293.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 15/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 52/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83/1938.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 62/1934.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 71/1934.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Słobódka” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.