Przejdź do zawartości

12 Gdański Oddział WOP

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
12 Oddział WOP
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1946

Rozformowanie

1948

Nazwa wyróżniająca

Gdański

Tradycje
Rodowód

4 Oddz. Morski OP

Kontynuacja

4 Brygada OP

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Józef Hajdukiewicz[1]

Organizacja
Numer

JW 5034[2]

Dyslokacja

Gdańsk

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Podległość

Okręg Wojskowy Pomorze
i Departament WOP

Tablica upamiętniająca Karola Bacza

Gdański Oddział WOP nr 12 – zlikwidowany oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy morskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

2 Gdański Oddział WOP JW 5034 (Zarządzenie SzSG Nr 0153/Org. z 21 września 1946)[3] został sformowany w 1946 na bazie 4 Oddziału Morskiego Ochrony Pogranicza[4], na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział posiadał trzy komendy, 15 strażnic, stan etatowy wynosił 1548 żołnierzy i 13 pracowników cywilnych[5].

21 kwietnia 1947 sztab oddziału został przeniesiony z Sopotu do Gdańska Wrzeszcza[a]. W 1947 rozformowano grupę manewrową oddziału, a w jej miejsce powołano szkołę podoficerską o etacie 34 oficerów i podoficerów oraz 140 elewów[6][b].

Sztab oddziału stacjonował w Gdańsku ul. Niedziałkowskiego 11[1].

W 1947 rozpoczęto organizować służbę morską WOP, a Gdański 12 Oddział WOP otrzymał pierwsze jednostki pływające. Z początkiem lutego 1948 służba morska dysponowała 13 kutrami i łodziami[4]. W tym okresie wykorzystywano 11 punktów obserwacyjnych, z których tylko 3 znajdowały się na własnych wieżach wybudowanych przez strażnice[7].

12 Gdański Oddział WOP rozformowany został w 1948. Na jego bazie powstała 4 Brygada Ochrony Pogranicza.

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

W 1946[1]:

We wrześniu 1946 stan etatowy oddziału przewidywał: 3 komendy, 15 strażnic, 1548 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[8]. Po reorganizacji w 1947 było to: 3 komendy odcinków, 16 strażnic, 1254 wojskowych i 13 pracowników cywilnych[9].

Dowódca oddziału

[edytuj | edytuj kod]

Przekształcenia

[edytuj | edytuj kod]

4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza → 12 Gdański Oddział WOP → 4 Brygada Ochrony Pogranicza16 Brygada WOP → 16 Kaszubska Brygada WOP → Kaszubska Brygada WOPMorski Oddział SG i Warmińsko-Mazurski Oddział SG

  1. Pismo Departamentu WOP nr 0883 z 15.04.1947 (Historia KBWOP ↓, s. 51).
  2. Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 070/org. z 3.03.1947 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 75).
  3. Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 062 z 19.10.1946 (Rozkazy personalne D WOP ↓).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej na wybrzeżu gdańskim w latach 1945 – 1991 (powstanie, zmiany organizacyjne i metody pełnienia służby). „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/05, 2005. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
  • Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
  • ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
  • Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.