Przejdź do zawartości

Kompania graniczna KOP „Orany”

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kompania graniczna KOP „Orany”
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Organizacja
Dyslokacja

Orany[a]

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

batalion KOP „Orany”

Kompania graniczna KOP „Orany”pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

Do czasu zakończenia wojny polsko-bolszewickiej, czyli do jesieni 1920, wschodnią granicę państwa polskiego wyznaczała linia frontu. Dopiero zarządzeniem z 6 listopada 1920 utworzono Kordon Graniczny Ministerstwa Spraw Wojskowych[1]. W połowie stycznia 1921 zmodyfikowano formę ochrony granicy i rozpoczęto organizowanie Kordonu Granicznego Naczelnego Dowództwa WP. Obsadzony on miał być przez żandarmerię polową i oddziały wojskowe[2]. Latem 1921 ochronę granicy wschodniej postanowiło powierzyć Batalionom Celnym[3]. W Druskienikach rozmieszczono dowództwo i pododdziały sztabowe 41 batalionu celnego, a jego 1 kompania stacjonowała w Oranach. W drugiej połowie 1922 przeprowadzono kolejną reorganizację organów strzegących granicy wschodniej[4]. 1 września 1922 bataliony celne przemianowano na bataliony Straży Granicznej[5]. Już w następnym zlikwidowano Straż Graniczną, a z dniem 1 lipca 1923 pełnienie służby granicznej na wschodnich rubieżach powierzono Policji Państwowej[6]. W sierpniu 1924 podjęto uchwałę o powołaniu Korpusu Ochrony Pogranicza – formacji zorganizowanej na wzór wojskowy, a będącej w etacie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[7].

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych nr 1099 ze stycznia 1926, w trzecim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 23 batalion graniczny [8], a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 76 żołnierzy służby zasadniczej[b]. W 1939 3 kompania graniczna KOP „Orany” podlegała dowódcy batalionu KOP „Orany”[9].

Służba graniczna

[edytuj | edytuj kod]

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[10]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[11].

3 kompania graniczna „Orany” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 37 kilometrów 900 metrów[12].

Sąsiednie kompanie graniczne:

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

Strażnice kompanii w latach 1928 – 1939[13][14][15][16][17][9]

Dowódcy kompanii

[edytuj | edytuj kod]
  • kpt. Kazimierz Buncler (był w 1930)[18]
  • kpt. Feliks Chmielewski (28 III 1930 − )[19]
  • kpt. Leon Żbik (7 X 1932 − był XII 1934)[20]
  • kpt. Józef Śmiałowski[g] (- IX 1939)
  1. osada Orany, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
  2. Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 364
  3. wieś Milaniszki, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
  4. wieś Przełaje, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
  5. wieś Małe Dubno, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
  6. wieś Dźmitrówka, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
  7. Śmiałowski Józef II, kpt. piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Orany”. We wrześniu 1939 w odtworzonym baonie na dotychczasowym stanowisku. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 752

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]