Nigeria
| |||||
| Dewiza: (ang.) Peace and Unity, Strength and Progress (Pokój i jedność, siła i postęp) | |||||
| Hymn: (Powstańcie patrioci, usłuchajcie wezwania Nigerii) | |||||
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Głowa państwa | |||||
| Szef rządu | |||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
| ||||
| Liczba ludności (2017) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
| PKB (2016) • całkowite • na osobę |
|||||
| PKB (PSN) (2012) • całkowite • na osobę |
| ||||
| Waluta |
naira (NGN) | ||||
| Niepodległość |
od Wielkiej Brytanii | ||||
| Religia dominująca |
chrześcijaństwo, islam | ||||
| Strefa czasowa |
UTC +1 | ||||
| Kod ISO 3166 |
NG | ||||
| Domena internetowa | |||||
| Kod samochodowy |
WAN | ||||
| Kod samolotowy |
5N | ||||
| Kod telefoniczny |
+234 | ||||
_-_NGA_-_UNOCHA.svg)
| |||||
Nigeria, Federalna Republika Nigerii[4] (ang. Federal Republic of Nigeria) – państwo w Afryce Zachodniej nad Zatoką Gwinejską, najludniejsze na kontynencie afrykańskim. Nazwa kraju pochodzi od rzeki Niger. Po raz pierwszy pojawiła się w brytyjskiej gazecie The Times w 1897 roku. Państwo sąsiaduje z Beninem, Nigrem, Czadem i Kamerunem. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.
Historia
Ustrój polityczny
Nigeria jest republiką federalną. Głową państwa jest prezydent Muhammadu Buhari, który jednocześnie sprawuje funkcję szefa rządu.
Siły zbrojne
Nigeria dysponuje trzema rodzajami sił zbrojnych: wojskami lądowymi, marynarką wojenną oraz siłami powietrznymi[5]. Uzbrojenie sił lądowych Nigerii składało się w 2014 roku z: 363 czołgów, 1450 opancerzonych pojazdów bojowych, 29 dział samobieżnych, 21 wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych oraz 680 zestawów artylerii holowanej[5]. Marynarka wojenna Nigerii dysponowała w 2014 roku 51 okrętami obrony przybrzeża, jedną fregatą oraz dwoma okrętami obrony przeciwminowej[5]. Nigeryjskie siły powietrzne natomiast posiadały uzbrojenie w postaci 10 myśliwców, 36 samolotów transportowych, 40 samolotów szkolno-bojowych, 36 śmigłowców oraz 8 śmigłowców szturmowych[5].
Wojska nigeryjskie w 2014 roku liczyły 130 tys. żołnierzy zawodowych oraz 32 tys. rezerwistów. Według rankingu Global Firepower (2014) nigeryjskie siły zbrojne stanowią 47. siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 2,3 mld dolarów (USD)[5].
Podział administracyjny
Nigeria jest podzielona na 36 stanów i 1 terytorium.
Geografia
Nigeria jest położona nad Zatoką Gwinejską. Posiada wybrzeże typu lagunowego, które charakteryzuje się płaską i w niektórych miejscach bagnistą niziną, w dużej części utworzoną przez deltę Nigru. Centralna część Nigerii to pagórkowate wzniesienia i płaskowyże (Joruba, Udi, Oban), wśród których najwyższą cześć stanowi wyżyna Dżos, z najwyższym wzniesieniem Nigerii – Shere Hill, który osiąga wysokość 1781 m n.p.m. Północ kraju to jałowe niziny.
Nigeria podzielona jest na trzy części przez rzeki Niger i Benue, które płyną odpowiednio z kierunku północno-zachodniego i wschodniego. Obie rzeki łączą się pod nową stolicą Abudżą i deltą Nigru wpadają do morza.
Klimat
Klimat, w części południowej równikowy – gorący i wilgotny, przechodzi w części północnej początkowo w podrównikowy wilgotny, a następnie w podrównikowy suchy. Wraz ze zmianą klimatu zmienia się świat roślin i zwierząt.
Środowisko naturalne
Roślinność w Nigerii można podzielić na strefy, zgodnie z warunkami klimatycznymi, od bardzo wilgotnych na południu (sąsiedztwo Oceanu Atlantyckiego), do wybitnie suchych na północy (silny wpływ Sahary). Najbardziej na południu występują tereny leśne (wilgotne lasy równikowe), na wybrzeżu – lasy namorzynowe. Bardziej na północ pojawia się roślinność sawanny. Pora deszczowa trwa od czerwca do września. Północna część kraju to jałowa kraina.
Demografia
Nigeria jest najbardziej zaludnionym państwem Afryki – ok. jedną piątą populacji kontynentu stanowią obywatele Nigerii. Współczynnik urbanizacji kraju wynosi 25%. Jednak zaledwie 24 miasta przekroczyły populację 100 000 ludzi. W całej Nigerii występuje ok. 250 różnych grup etnicznych o znacznym zróżnicowaniu.
Wzrost populacji Nigerii
Nigeria charakteryzuje się jednym z najwyższych współczynników przyrostu naturalnego w Afryce Zachodniej, szacowanym obecnie na 32 promile.
Wzrost populacji Nigerii według danych Banku Światowego
| Rok | Liczba ludności | Tempo wzrostu ludności |
|---|---|---|
| 1960 | 46mln | 2,09% |
| 1980 | 75,6mln | 2,84% |
| 1991 | 100mln | 2,46% |
| 2000 | 123,7mln | 2,38% |
| 2010 | 158,424mln | 2,52% |
Grupy etniczne i wyznania religijne
Na północy kraju dominującymi grupami etnicznymi (2/3 kraju) są Hausa i Fulanie (głównie wyznania islamskiego). Inne główne grupy etniczne tej części kraju to Nupe, Tiw i Kanuri. Jorubowie dominują na południowym zachodzie. 60% z nich to chrześcijanie, 39% to muzułmanie, czasami głęboko wierzący, a nawet fanatyczni[6]. Chrześcijańska grupa Ibo jest największą grupą etniczną na południowym wschodzie (obszar dawnej Biafry). Efikowie, Ibibio/Anaang i Ijaw stanowią kolejny segment tej mozaiki narodowościowo-kulturowej.
Ludzie różnych grup porozumiewają się po angielsku, znając jednocześnie jeden lub dwa miejscowe narzecza. Języki joruba, hausa i igbo (ibo) są najbardziej rozpowszechnionymi mowami w Nigerii.
| Grupa etniczna[7] | Język | Liczebność w tys. | Procent ludności |
|---|---|---|---|
| Jorubowie (2 grupy) | Język joruba | 39 647 | 20,69% |
| Igbo (10 grup) | Język ibo | 31 708 | 16,55% |
| Hausa (3 grupy) | Język hausa | 30 816 | 16,08% |
| Fulani (5 grup) | Język ful | 19 924 | 10,4% |
| Kanuri (3 grupy) | Język kanuri | 7 126 | 3,72% |
| Ibibio | Język ibibio | 5 772 | 3,01% |
| Tiv | Język tiv | 4 242 | 2,21% |
| Ijaw (10 grup) | Język ijaw | 3 507 | 1,83% |
| Anaang | Język anaang | 2 687 | 1,4% |
| Ebira | Język ebira | 2 061 | 1,08% |
Większość nigeryjskich muzułmanów to sunnici malikici, jednak od 4 do 10 milionów muzułmanów to szyici. Zamieszkują głównie północne stany Kano i Sokoto. Islam szyicki obecny jest w Nigerii od 1980 roku, gdy muzułmański duchowny Ibrahim Zakzaky zaczął nawracać sunnitów na szyizm. Od początku jego działalności szyici byli prześladowani przez sunnitów, zarówno związanych z terrorystyczną organizacją Boko Haram, jak również przez armię i urzędników państwowych[8].
Struktura wyznaniowa[9][10][11]:
- chrześcijaństwo – 50,5%
- protestantyzm i rodzime kościoły – 40,7%
- zielonoświątkowcy – 18%
- anglikanizm – 12,3%
- Kościół Ewangeliczny – 3,5%
- baptyzm – 3,5%
- inne – 3,6% (w tym: metodyzm, kalwinizm, luteranizm)
- katolicyzm – 9,6%
- Świadkowie Jehowy – 0,2%
- protestantyzm i rodzime kościoły – 40,7%
- islam – 43,5%
- animizm – 5,7%
- bez religii – 0,3%.
Miasta
Główne i zarazem największe miasta są położone na południu kraju.
Największe pod względem ludności miasta Nigerii to: Lagos, Kano, Ibadan, Kaduna, Port Harcourt, Benin, Maiduguri, Zaria, Aba, Dżos, Ilorin, Oyo, Enugu, Abeokuta, Abudża, Sokoto, Onitsha i Warri[12].
| Miasto | Liczba mieszkańców |
Stan | Zdjęcie |
|---|---|---|---|
Lagos 
|
10 404 112[13] | Lagos | 
|
| Ibadan | 5 509 119[14] | Oyo | 
|
| Benin | 2 571 798[15] | Edo | 
|
| Kano | 2 395 379[16] | Kano | 
|
| Port Harcourt | 2 306 662[17] | Rivers | 
|
| Kaduna | 2 192 441[18] | Kaduna | .jpg)
|
| Aba | 1 736 361[19] | Abia | 
|
| Abudża | 1 568 853[20] | Federalne Terytorium Stołeczne | 
|
Gospodarka
Zobacz też: przemysł petrochemiczny w Nigerii
Podstawą gospodarki Nigerii jest rolnictwo i przemysł wydobywczy. Głównymi uprawami żywieniowymi są: maniok, sorgo, proso, kukurydza, bataty i ryż. Uprawia się także palmę olejową, kakaowiec, orzeszki ziemne i bawełnę. Olej palmowy, kakao, bawełnę i kauczuk przeznacza się głównie na eksport.
Najważniejszą rolę w gospodarce odgrywa przemysł wydobywczy, a zwłaszcza eksploatacja złóż ropy naftowej. Eksport ropy to główne źródło dochodu narodowego Nigerii. Wydobywa się tam również węgiel kamienny i cynę.
Mimo rozwoju nowoczesnej gospodarki, ludność nadal trudni się prymitywnymi formami gospodarowania, stosując np. koczowniczy chów zwierząt lub wypalanie sawanny pod uprawy rolne.
Uważa się, że Nigeria należy do najlepiej rozwiniętych krajów Afryki Zachodniej. Na jej terytorium znajduje się dużo nieeksploatowanych jeszcze bogactw naturalnych. Mimo posiadania dużego potencjału gospodarczego kraj dręczy bieda, m.in. z uwagi na liczne patologie społeczne np. korupcję.
Kultura
Nigeria jest trzecim największym producentem filmów fabularnych na świecie, zaraz po Indiach i USA. W wytwórniach filmowych w Lagos, zwanych Nollywoodem, powstaje do 5000 obrazów filmowych rocznie.
Święta państwowe
| Data | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
|---|---|---|
| 1 stycznia | Nowy Rok | New Year’s Day |
| trzy dni w marcu lub kwietniu | Wielkanoc | Easter |
| święto ruchome | zakończenie postu w miesiącu Ramadan – święto muzułmańskie | Eid al-Fitr = święto zakończenia postu |
| 1 maja | Święto Pracy | Worker’s Day |
| 27 maja | Dzień Dziecka | Children’s Day |
| dwa dni w czerwcu | Zakończenie miesiąca Zu al-Hidżdża – święto muzułmańskie | Eid el-Kabir lub Eid al-Adha = święto ofiar |
| dzień we wrześniu | Urodziny Mahometa, proroka islamu | Eid el-Maulid |
| 1 października | Dzień Niepodległości | Independence Day |
| 25 grudnia | Boże Narodzenie | Christmas |
Przypisy
- ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-05] (ang.).
- ↑ Nominal GDP (October 2016) [online], www.imf.org [dostęp 2017-04-01].
- ↑ a b c Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2012: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2013. [dostęp 2013-04-24]. (ang.).
- ↑ Nigeria - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy [online], encyklopedia.pwn.pl [dostęp 2016-12-17].
- ↑ a b c d e Nigeria. Global Firepower. [dostęp 2014-08-22]. (ang.).
- ↑ Yoruba, Oyo in Nigeria. Joshua Project, 2017. [dostęp 2017-10-26]. (ang.).
- ↑ Country: Nigeria – People Groups. Joshua Project, 2017. [dostęp 26 października 2017]. (ang.).
- ↑ Nikita Dhawan, Antke Engel, Christoph H.E. Holzhey, Volker Woltersdorff: Global Justice and Desire: Queering Economy. Routeledge, 2015, s. 50. ISBN 978-0-415-71225-5. [dostęp 2016-01-08].
- ↑ Joshua Project. „Nigeria – Religions”.
- ↑ Dane statystyczne zaczerpnięto z książki Patricka Johnstona i Jasona Mandryka: Operation World oraz z innych źródeł.
- ↑ Pewforum.
- ↑ Largest Cities in Nigeria.
- ↑ World Gazetteer, Lagos. [dostęp 19 maja 2012]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-28)]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Ibadan. [dostęp 19 maja 2012]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Benin. [dostęp 19 maja 2012]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Kano. [dostęp 19 maja 2012]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Harcourt. [dostęp 19 maja 2012]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-28)]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Kaduna. [dostęp 19 maja 2012]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-28)]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Aba. [dostęp 19 maja 2012]. (ang.).
- ↑ World Gazetteer, Abudża. [dostęp 19 maja 2012]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-28)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Country Rankings – www.census.gov (ang.)
- Nigeria Discussion Forum (ang.)
- MotherlandNigeria (ang.)
- Nigerian Cultural Property – „Web Journal on Cultural Patrimony” (ang. • wł.)
|
